Litli Bergþór - 01.04.1989, Side 13

Eins og mér sýnist
Afréttur Biskupstungnamanna
Eftir Guðna Karlsson
Gott Biskupstungnafólk.
Fjörutíu ár eru liðin síðan ég fór
fyrst á fjall á Biskups-
tungnaafrétt. Mikið hefur
afrétturinn okkar orðið að þola á
þessu stutta tímabili, enda sést
það á honum. Mér er minnis-
stætt blómskrúðið í Fögruhlíð,
fallegu skógartorfumar á frama-
fréttinum og grasið íÞjófadölum.
Það var jafnvel talað um slægju
í brekkunum neðan undir
Rauðkolli. Sumir bændur höfðu
a.m.k. barið sneggra í mýrinni
heima.
A þessum fjórum áratugum hafa
gengið yfir köld ár. Afrétturinn
hefur því illa þolað mikið
beitarálag. Þó fé hafi fækkað á
afrétti hefur fækkunin ekki verið
nægileg miðað við minnkandi
gróður á afréttinum.
Síðastliðið vor sendi ég
hreppsnefnd Biskupstungna-
hrepps eftirfarandi tillögu um
fyrirkomulag fjallskila:
“ 1. Hverj um bónda verði gert
skylt að gefa upp til formanns
fjallskilasjóðs fyrir júlílok ár
hvert hve margt fé hann fór með
á afrétt.
2. Skipulagleitaverðimiðað
við fjölda þess fjár sem á afrétti
er.
3. Kostnaður af smala-
mennskum greiðist af því fé sem
farið er með á afrétt og hver
bóndi greiðir í réttu hlutfalli við
þann fjölda fjár sem hann fer
með til afréttar.
4. í réttum láti formaður
fjallskilasjóðsfylgjastmeð því
hvort uppgefin tala afréttarfjár
stenst. Komi fram fleira fé hjá
bónda en hann gaf upp, það hefur
t.d. sloppið fé til afréttar, er lagt
heldur hærra fjallskilagjald á það
fé og gæti sú greiðsla runnið
til að kosta aukaleitir.”
Markmið þessarar tillögu er að
fé fækki verulega á ofnýttum
afréttí en bændur nýti í auknum
mæli vannýtt heimalönd, sem
ekki þarf lengur að nota til
slægna. Isamvinnu viðopinbera
aðila, félagasamtök og aðra sem
láta sig landgræðslu varða, eiga
okkar góðu ræktunarmenn og
bændur í Biskupstungum svo að
gera stótátak í að græða upp
afréttinn. í því gróðurátaki eiga
fjárlausir landeigendur í
Biskupstungum einnig að vera
þátttakendur.
Mér finnst ég skuldi afréttinum
okkar fyrir að hafa notað hann til
beitar í nokkur ár, en þó ekki
síður fyrir að hafa sem land-
eigandi möglunarlaust styrkt þá
sem fara með fé á afrétt til að
ofnýtaafréttinn. Fjárbændursem
nota Biskupstungnaafrétt þurfa
enganpeningastyrktil aðnáíféð
sitt af afrétti og ég hef ekki trú á
að þeirkæri sig um þennan styrk.
Með hækkandi sól vaknar
hreppsnefnd Biskupstungna-
hrepps vonandi af vetrardvala
og hrindir af stað átaki til að
stöðva gróðureyðinguna á
afréttinum okkar. Með því að
koma á vörslu við sæluhúsin s.l.
sumar sýndi hreppsnefndin að í
henni leynist góður neisti, en nú
þarf hún að bretta upp ermamar
og hafa frumkvæði að nýju
gróðurvemdarátaki.
Kópavogi á þrettándanum 1989.
PADVARORDID
TRYGGING HF
AUSTURVEGI22 800 SELFOSS SÍMI99-1666
Litli Bergþór 13