Skólablaðið - 01.04.1966, Side 10

158 -
hentugt skólahúsnaeöi. Þotti enginn staÖ-
ur hentugri til þess en Bessastaðir.
Var skóli settur þar 8. október 1805 af
Steingrími Jónssyni biskupi.
Um og upp úr 1830 var allmikið rætt
og ritað um væntanlegan flutning skólans
til Reykjavíkur, enda var Bessastaða-
skoli talinn algjörlega ófullnægjandi.
fslenzka embættismannanefndin, sem
Friðrik konungur VI. skipaði í Reykjavfk
22. agúst 1838, átti, auk annarra mála,
að fjalla um flutning skólans. Kom í
ljós, að skoðanir voru mjög skiptar inn-
an nefndarinnar um nauðsyn þess að
flytja skólann frá Bessastöðum til Reykja-
víkur.
Meiri hluti nefndarinnar áleit, að sið-
ferði skólapilta mundi stórum versna,
ef af flutningi yrði; þeir mundu sækjast
eftir samkvæmum og spilum og heim-
sækja Gildaskálann meir en góðu hófi
gegndi, og súðast en ekki sízt mundi
skólaveran verða of kostnaðarsöm í
Reykjavik. Hins vegar áleit minni hluti
nefndarinnar, að skólapiltar lærðu meiri
kurteisi og betri siði í Reykjavik en á
Bessastöðum, að fleiri piltar gætu notið
kennslu þar en á Bessastöðum, þar eð
piltar þeir, sem byggju í bænum, þyrftu
ekki að búa £ skólanum og i Reykjavík
mætti kenna fleiri menntir og fþróttir en
á nokkrum öðrum stað á landinu, þar eð
völ væri á fleiri og fjölhæfari kennurum.
Kristján konungur VIII. aðhylltist
skoðanir minni hluta nefndarinnar og gaf
út tilskipun þess efnis, að skólinn skyldi
fluttur til Reykjavíkur. Var honum valið
stæði í Þingholtunum fyrir ofan Læk og
hófst smfði hússins árið 1844.
1. júlí 1845 kom Alþingi saman í
skólanum, og í skólanum hafði það að-
setur sitt um 35 ára skeið.
Hinn 24. apríl 1846 mælti konungur
svo fyrir, að flutningur skólans skyldi
verða á þvf ári. Sú áætlun stóðst, og
fór hátíðleg skólasetning og vigsla hins
nýja skóla fram 1. október 1846.
Dr. theol. Sveinbjörn Egilsson, sem
um langt skeið hafði verið kennari á
Bessastöðum, var skipaður rektor 27.
apríl 1846. Er sagt, að hann hafi verið
alltregur að taka við rektorsembættinu
og hafi komizt svo að orði, er hann
frétti, að stiftsyfirvöldin hefðu augastað
á honum sem rektor :
"Láti þau mig í Lectors stað
listamennin fróðu,
þá er hverjum auðseð, að
ekki er völ á góðu."
Kennsla hófst í skólanum 9. október.
Bekkir voru þrúr, en höfðu verið tveir
á Bessastöðum. Nemendur skólans
skólaárið 1846-1847 voru 60, og voru 40
þeirra í heimavist. Nefndust þeir
heimasveinar, en hinir bæjarsveinar.
Heimavistin var lögð niður árið 1896, en
í* staðinn var utanbæjarmönnum veittur
húsaleigustyrkur, 20 krónur á ári.
Fyrsta reglugerð um starfsemi skól-
ans frá 1846 gerir ráð fyrir, að honum
só skipt í 4 bekkjardeildir. Skyldu pilt-
ar sitja tvö ár í hverjum bekk, nema
eitt ár í 2. bekk, eða 7 ár alls. Þetta
varð þó aldrei. Námsgreinar voru
auk þeirra, sem nú eru kenndar, grúska
og hebreska. Enska og franska urðu þó
ekki skyldunámsgreinar fyrr en 1877.
Aðalnámsgreinar voru allt til 1904
gríska og latína og var þeim ætlaður
þriðjungur kennslustunda.
Á árunum 1846-1857 virðist engin
skipuleg kennsla hafa verið i leikfimi.í
eða íþróttum. Ástæðan mun fyrst og
fremst hafa verið sú, að ekkert leik-
fimishús var þá til. Byggingu leikfimis-
húss lýkur fyrst í árslok 1857, og hófst
kennsla í marz árið eftir. Eftir áhöld-
um þeim, sem kunnugt er að voru notuð,
virðist ljóst, að kennslan hafi að miklu
leyti verið fólgin í skýlmingum og vopna-
burði. En meðal ahálda voru þessi :
20 trébyssur, 6 rýtingar, 4 brynstakkar,
6 grímur^ og 3 rýtingsblöð. Voru leifar
þessara ahalda í leikfimishúsinu allt til
1940^
Nuverandi leikfimishús var tekið í"
notkun 1898.
Vorið 1928 hóf Valdimar Sveinbjörns-
son að kenna piltum leikfimi við skolann
og hefur gert siðan. Brátt tók Valdi-
mar að kenna skólasveinum handknatt-
leik, en sú íþrótt var áður öldungis ó-
þekkt her á landi. Leikfimishús Mennta-
skolans í Reykjavík verður þvi rettilega
kallað vagga þessarar vinsælu úþróttar
hérlendis.
Bindindisfélag hafði verið stofnað í