Fréttabréf Ættfræðifélagsins - 01.03.2007, Blaðsíða 3

Fréttabréf Ættfræðifélagsins í mars 2007
Dr. Sturla Friðriksson fjallaði um Ásu Guðmundsdóttur Wright á
félagsfundi í nóvember síðastliðnum.
Stórhuga skörungur
Ása Guðmundsdóttir Wright var náfrænka
Sturlu Friðrikssonar, en þau voru systkina-
börn. Sturla kynntist þessari frænku sinni
vel strax á barnsaldri og heimsótti hana oft
bæði til Englands og síðar til Trinidad þar
sem hún bjó í fjórðung úr öld. Hann segir
hér frá þessari merku konu sem var í senn
heimsborgari og bóndakona, umhverfissinni
og hugsjónamaður. Og þótt hún byggi meiri
hluta ævi sinnar á erlendri grund var hún
ætíð íslendingur í huga og hjarta.
Asa Guðmundsdóttir Wright var fædd að Laugar-
dælum í Arnessýslu 12. apríl 1892. Hún var dóttir
hjónanna Amdísar Jónsdóttur og Guðmundar Guð-
mundssonar héraðslæknis í Laugardælum og síðar
í Stykkishólmi. Asa var af merkum breiðfirskum
ættum og að henni stóðu sterkir stofnar víðar að.
Amdís móðir hennar var fædd 6. mars 1857. Hún var
dóttir Jóns Péturssonar háyfirdómara frá Víðivöllum
í Skagafirði og síðari konu hans Sigþrúðar Friðriks-
dóttur Eggerz frá Akureyjum á Breiðafirði. Friðrik
Eggerz var mikill sagnfræðingur og er ekki síst kunn-
ur fyrir bækur sínar Ur fylgsnum fyrri alda.
Móðurafi Friðriks Eggerz var sem kunnugt er
Magnús Ketilsson sýslumaður. Móðuramma Friðriks,
Ragnhildur, kona Magnúsar Ketilssonar, var komin
af Staðarhóls-Páli og Skarðverjum í marga ættliði.
Jón Pétursson háyfirdómari, afi Asu, var bróðir þeirra
Péturs biskups og Brynjólfs PéturssonarFjölnismanns
og ráðuneytisstjóra í Kaupmannahöfn. Þessir bræður
voru ansi áberandi í þjóðlífinu þegar Jón var háyfir-
dómari og réð yfir dómsmálunum, Brynjólfur var
umboðsmaður kóngsins og Pétur „umboðsmaður
Guðs“. Pétur faðir þeirra varð prófastur á Miklabæ
eftir að séra Oddur hvarf.
Móðir þeirra Víðivallabræðra var Þóra Brynjólfs-
dóttir Halldórssonar Hólabiskups. Amdís var því
systir Sturlubræðra, sem svo vom kallaðir, þeirra
Friðriks og Sturlu og er Friðrik faðir minn. Við Ása
erum því systkinabörn. Systur Arndísar voru Þóra
kona Jóns Magnússonar forsætisráðherra og Sigríður
kona Geirs Sæmundssonar vígslubiskups á Akureyri.
Arndísi er lýst sem myndarlegri konu og svipmikilli,
með skarpleit augu, dökkar augabrúnir og vel lagaðar
með fremur stórt nef. Hún var ræðin kona og bráðvel
gefin. Hún var músíkölsk og lék ágætlega á píanó og
kenndi öðrum að spila.
Uppskurðir á fjóshurð
Guðmundur faðir Ásu var fæddur 23. febrúar 1853.
Foreldrar hans voru séra Guðmundur Jónsson á
Stóru-Völlum í Landsveit og kona hans Ingibjörg
Jónsdóttir prófasts Halldórssonar á Breiðabólsstað í
Fljótshlíð. Móðir Ingibjargar var Kristín Vigfúsdóttir
Þórarinssonar (Thorarensens) sýslumanns. Hún var
systir Bjarna amtmanns og skálds Thorarensens og
Skúla læknis á Móeiðarhvoli. Móðir þeirra, kona
Vigfúsar Thorarensens, var Steinunn Bjarnadóttir
landlæknis Pálssonar.
Guðmundur varð stúdent frá Lærða skólanum í
Reykjavík 1873 og nam læknisfræði hjá Jóni Hjaltalín
landlækni. Hann lauk læknaprófi 1876 og var síðan
við framhaldsnám á spítölum í Danmörku. 1877 var
hann settur héraðslæknir fyrst á Eyrarbakka en síðan í
Laugardælum. Hann þótti mjög góður læknir, einkum
var hann handlaginn og flinkur við uppskurði. Ása
dóttir hans fór oft með honum í vitjanir eftir að hann
varð héraðslæknir í Stykkishólmi 1901 og aðstoðaði
hann. Oft var þá gripið til fjóshurðarinnar ef skera
þurfti upp og hún borin inn í baðstofu. Guðmundur
skar upp við sullaveiki og ýmsum öðrum kvillum.
Ása Guðmundsdóttir Wright.
http://www.ætt.is
3
aett@aett.is