Neytendablaðið - 01.04.1998, Blaðsíða 12

Orkukostnaður
Bömunum þykir gaman að fara í bað, en sturtan er ódýrari.
ar en í eldra húsnæði. Ekki er
mögulegt að bæta einangrun
eða hitakerfi í eldra húsnæði
án nokkurs tilkostnaðar. Það
þarf því að reikna dæmið til
enda þegar úrbætur í orkunýt-
ingu eru áformaðar. Heppi-
legast er að almennt viðhald
húsnæðis fylgi ætíð áætlun
um bætta orkunýtingu. Sama
giidir um endurnýjun raf-
tækja. Gamlar vélar, til dæmis
kæli- og frystiskápar, eru oft
mjög frekar á orku auk þess
sem frá þeim stafar íkveikju-
hætta. Að hluta til borgar
sparnaður í orku fjárfesting-
una í nýju tæki.
Hvetjandi taxtar
Orkunotkun fylgir árstíða-
sveiflum og dægursveiflum
sem mynda einn eða fleiri
álagstoppa yfir sólarhringinn.
Orkukerfi eru hönnuð til þess
að anna mesta dægurálaginu í
desember og janúar og fer
framleiðslu- og stofnkostnað-
ur nokkuð eftir mesta álags-
toppi. Vegna strjálbýlis hér á
landi er flutningur og dreifing
orku hlutfallslega dýr. Ráð-
stafanir neytenda til að lækka
toppálag leiða til lækkunar
kostnaðar. Orkuveitur geta
með verðlagningu og ráðgjöf
beint notendum inn á notkun-
artíma sem jafnar álagið
fremur en að auka toppinn.
Þetta er þekkt erlendis en hef-
ur lítið verið notað hér á
landi. En til þess að nýta sér
tímabundna taxta þurfa neyt-
endur í mörgum tilvikum að
gera ráðstafanir sem hafa
kostnað í för með sér í búnaði
og/eða stýringum. Þrátt fyrir
það er líklegt að margir neyt-
endur gætu sparað talsvert í
orkukostnaði með slíku fyrir-
komulagi án mikilla fórna. f
verðskrám rafveitnanna eru
boðnir margs konar söluskil-
málar, almennur taxti, sumar-
húsataxti, afl-taxti og rofinn
taxti, ýmist árstíðabundið rof
eða dægurrof. Aðeins Iítill
hluti viðskiptanna fer þó fram
með sértöxtum. í ársskýrslu
Rafmagnsveitu Reykjavíkur
árið 1996 kemur fram að sala
á órofnum töxtum var um
55% af magni og 63% miðað
við tekjur. Samsvarandi hlut-
föll fyrir taxta með roftíma
voru 6% og 3%. Roftími er
tvisvar sinnurntvær stundir á
dag í fjóra mánuði a ári frá
nóvember til mars. Ef orku-
kaup eru undir 1.550 kWh á
ári er dýrara að kaupa orku
eftir taxta með roftíma heldur
en með almennum taxta.
Hliðstæður taxti Rafmagns-
veitna ríkisins miðast við að
notkun undir 3.880 kWh á ári
sé ódýrari á almennum taxta.
Þess ber að geta að rafveitur
miða taxta með roftíma að
mestu við notkun vegna hit-
unar, en þó er það ekki algilt.
Verð á raforku til heimila
Sölufyrirkomulag og reikn-
ingsuppgjör er mismunandi
hjá veitufyrirtækjunum og
veldur það erfiðleikum við að
bera saman verð. Til fróðleiks
er hér borið saman verð á al-
mennum töxtum Rafmagns-
veitna ríkisins og Rafmagns-
veitu Reykjavíkur. Saman-
burðurinn sem sýndur er í
töflu 1 gildir fyrir 4.000 kWh
ársorkunotkun sem er algeng
á heimilum. Verð miðast við
gjaldskrár 1. janúar 1998.
Verðmunur er um 20% og
skýrist að hluta til af hærri
flutnings- og dreifingarkostn-
aði raforku á landsbyggðinni
en á höfuðborgarsvæðinu.
Verð á orku til húshitunar
Verðskrár hitaveitna eru ein-
faldari í sniðum en rafveitna.
Algengustu skilmálar eru þeir
að heitt vatn er mælt og selt
eftir rúmmetrum að viðbættu
fastagjaldi. Tafla 2 sýnir verð
á 800 rúmmetrum af heitu
vatni samkvæmt skilmálum
og verðskrám Rafmagns-
veitna ríkisins og Hitaveitu
Reykjavíkur.
Hagræöing í rekstri
veitufyrirtækja
Orkuveitur um allt land hafa
verið að hagræða í eigin
rekstri undanfarin ár. í
Reykjavík hafa raf- og hita-
veita borgarinnar aukið sam-
vinnu á ýmsum sviðum, með-
al annars í innheimtu. Slík
samvinna getur lækkað kostn-
að og þayneð verðið til neyt-
enda. Unaanfarið hefur.
Reykjavíkurborg verið með
orkumálin til endurskoðunar
og lagt mikla áherslu á arð-
greiðslur af virkjunum. Þar
sem um einokun á orkusölu er
að ræða er varla eðlilegt að
arður af aukinni hagræðingu
fari í arðgreiðslur eða rekstur
á óskyldum sviðum. Hagræð-
ing innan fyrirtækjanna á að
geta skilað sér beint í lægra
verði til neytenda. Hagræðing
hefur oftast nokkurn kostnað í
för með sér og tekur stundum
Kr.
__________________________kWh/ári____________________
Samanburður á orkuverði með rofnum og órofnum töxtum
Rafmagnsveitu Reykjavíkur.
Tafla 1: Verð á raforku (almennur taxti) frá Rafmagnsveitu
Reykjavíkur (RR) og Rafmagnsveitum ríkisins (RARIK)
Fastagjald Einingaverð VSK innifalinn Samtals
RARIK 4.992 8,50 24,5% 38.992
RR 3.162 7,31 24,5% 32.495
12
NEYTENDABLAÐIÐ - apríl 1998