Neytendablaðið - 01.12.2004, Page 17

alltaf greidd út. Einnig er algengt aö launa-
greiöslum sé frestað um 20-30 daga en
þannig koma verksmiöjurnar í veg fyrir aö
fólk segi upp störfum áöur en samnings-
tíminn er liðinn. Verksmiöjur 2 og 6 leyfa
starfsfólki aö hætta áöur en samnings-
tíminn er liðinn og halda yfirleitt ekki eftir
launum. Löggjöf i Kína heimilar meiri yfir-
Bratz-dúkkurnar eru meðal vinsœlustu leikfanga
iEvrópu. Fyrirtœkiö sem framleiöirdúkkurnar,
MGA Entertainment, svaraöi ICTR meö einu blaði
þarsem sagt varað fyrirtœkiö vœri að endur-
skoöa siöareglur sinar. Engar fleiri upplýsingar
bárustþrátt fyrir itrekaða eftirgrenslan. Verk-
smiðja 6 fékk verstu einkunn.
vinnu á álagstímum en þó ekki meira en 66
yfirvinnutíma á mánuöi. í verksmiðju 4 sem
framleiðir fyrir Disney fara yfirvinnutimar
á háannatíma upp í 214 tíma á mánuði en
verksmiðjan sem framleiðir fyrir Lego sker
sig úr hvaö þetta varðar. Þar eru yfirvinnu-
timarnir einungis 55.
Launakjör
Þaö viröist mjög almennur siður aö refsa
starfsfólki meö því aö draga af launum
þeirra eða hreinlega með sektum. Starfs-
fólki er refsað fyrir að mæta of seint, neita
aö vinna yfirvinnu eöa ef þaö brýtur þær
reglur sem almennt gilda í verksmiðjunni. I
verksmiðju 2 er starfsfólki refsaö fyrir aö
koma mínútu of seint. Sektin ^
er rúmlega 40 krónur eöa
næstum tvöfalt tímakaupiö.
í verksmiðju 5 er starfsfólk einungis sektaö
ef þaö notar ekki viðeigandi hlíföarbúnað.
Launuð frí eins og sumarfrí og fæðingar-
orlof eru sjaldgæf jafnvel þótt kinversk
vinnulöggjöf kveöi á um þau. Starfsfólk er
ráöiö í stuttan tíma i einu og sett i launa-
laust frí þegar lítið er aö gera. Verkafólkiö
þekkir yfirleitt ekki réttindi sín og flestar
konur sem veröa þungaðar segja einfald-
lega upp. Verksmiðja 5 (Lego) er eina verk-
smiðjan af þessum sex sem veitir þriggja
mánaöa fæöingarorlof. Þar fá þung-
aðar konur auk þess léttari störf og
geta sleppt því aö vinna yfirvinnu.
Lágmarkslaun í Dongguan, þar sem 5
af verksmiöjunum sex eru staðsettar,
eru 450 RMB, eða rúmar 3.600
krónur á mánuði. Meö hóflegri yfir-
vinnu eru launin á milli 4000 og 5000
krónur en á háannatíma geta launin
fariö upp í 8.000 krónur. Verkafólk
ætti aö fá greidd 150°/o laun fyrir
yfirvinnu og tvöföld laun fyriryfir-
vinnu á hvíldardegi.
Kvótakerfi
Algengterað verksmiöjurhafi kvóta-
kerfi þar sem starfsmenn fá greitt eftir
magni. Stundum dugar dagvinnan ekki til aö
klára skammtinn fyrir daginn og er þaö ein
ástæöan fyrir afar löngum vinnutíma. Vinna
hefst í verksmiðjunum kl. 6 á morgnana
og þeir sem eru fljótastir komast heim á
milli 5 og 6 siðdegis en margir vinna til 7
eða lengur. Verkafólkið í verksmiöjunum
kvartaði yfir því aö skammturinn sem því er
ætlaö aö klára á einum degi sé alltof stór.
Dæmi eru um aö starfsfólk veröi aö taka
verkefni meö sér heim ef ekki næst aö klára
þau i verksmiðjunni.
Könnun sem þessi veröur aldrei nákvæm
úttekt á aðstæöum í leikfangaverksmiöjum
í Kína, en hún sýnir þó svo ekki verður um
villst að víöa er pottur brotinn. Margt hefur
þó breyst til batnaöar á síöustu árum aö
sögn þeirra sem til þekkja. Má þar sérstak-
lega nefna vinnuvernd og brunavarnir en
óhófleg vinna á háannatímum og lág laun
eru helstu vandamálin
-BP-
Action Man er framleiddur i verksmiöju 3 en hún
fékk verstu einkunn iþessari könnun. Þar verða
starfsmenn t.d. aö borga innborgun áðuren þeir
hefjastörf. Efþeir hœtta áöuren samningstiminn
erliöinn missa þeir þessa innborgun. Efþeirvinna
samningstimann sem er yfirleitt eitt ár fá þeir þó
ekki launað frí eins og kinversk vinnulöggjöfgerir
ráö fyrir.
Verksmiöja 5 fœrhœstu einkunn. Þarerleik-
fangið Clickits frá Lego framleitt.
17NEnENDABLAeiM.TBL.2004