Skátaforinginn - 01.06.1991, Qupperneq 11

SJOSKATAR
TEXTI & MYND: GUÐMUNDUR MAGNUSSON
Sjóskátaflokkar og sjóskátasveitir voru
atkvæðamlklar í skátastarfl á íslandl hór á
árum áður og skal engan undra því skátun af
þessu tagi er mjög spennandl og skemmtileg.
Erlendis nýtur sjóskátun mikillar hylli og eru
sjóskátar starfandi í flestum löndum. Hór á
landi hafði þetta starf leglð niðri um árabil þar
til greinarhöfundur, Guðmundur Magnússon, tók
þennan málaflokk upp á sína arma og stofnaðl
sjóskátaflokk. Guðmundur hefur unnið ötullega
í dagskrárgerð og hugmyndasmíði fyrir sjóskáta
og því fengum við hann til að segja okkur
aðeins frá starfl sjóskáta,
Sjóskáti er sá sem vinnnur sjó-
skátaheitið og starfar eftir hug-
sjónum Baden-PoweLLs og skáta-
Lögunum. í flestum tilfeUum
þarf viðkomandi að vinna að
starfi sínu í sjóskátaflokk en ef
hann getur unnið sín verkefni og
að hugsjóninni heima fyrir og
haft mann, eða konu sem fyfgist
með starfi hans og fer yfir það
reglulega með honum þá er það
ekkert því til fyrirstöðu að við-
komandi geti orðið sjóskáti einn
og sér en hann verður að borga
gjaid til BÍS í gegnum eitthvert
skátafélag sem er næst honum.
SJÓSKÁTINN
Sjóskátinn, orðið sjálft er tvö
orð, annað er sjó- og er í sjáLfu
sér sá sem vinnur starf sitt á sjó, í
eða við sjó eða vötn, aUt hans
starf er í kringum báta, skip og í
raun og veru aUt sem er á floti,
sigUngar og róður eru ferðir sjó-
skátans og sigUngaregiur, korta-
vinna og tóvinna ásamt viðhaldi
á bátum og öUum eignum sjó-
skátanna, á eftir skátastaf er pens-
iU aðal verkfaeri sjóskátans. Skát-
inn er sá sem starfar í flokk sem í
eru 6-9 sjóskátar og hafa aUir
ábyrgð að gegna gagnvart ffokkn-
um, þeir starfa saman á fundum
og í ferðum í gegnum flokkinn,
allir hafa einhverju starfi að
gegna í Aokknum.
SJÓSKÁTA-
FLOKKURINN
Sjóskátaflokkurinn byggir starf
sitt á fiokksfundum einu sinni í
viku og er starf hans ekki ósvipað
starfi venjulegra skáta, nema að
einu leyti að verkefnin á fundun-
um byggja á því að Læra hnúta og
hnýtingar, lesa á sjókort, taka út
stefnur og vegalendir á sjó og
stika þær út í kortið, Læra að vita
hvað er og þýða táknin á kortinu,
einnig eru morse, semafore,
flaggastarfrófið og flautuskipan-
ir, sjófiöggin og allt um anker og
segl og að vita hvað er hvað í
bátum og skipum, sigUngaljósin,
reglur sjóferðareglur sjóskáta
smábátaprófið og hjálp í viðlög-
um. Einnig lærir sjóskátinn að
þekkja ströndina fyrir utan sfna
heimabyggð, hættustaði og Lend-
ingastaði. Skátarnir taka fyrsta
prófið og er það Léttadrengurinn
svo á eftir honum kemur undir-
hásetinn svo hásetinn svo eftir
þau koma bátsmaðurinn, 3. stýri-
maður, 2. stýrimaður, 1. stýri-
maður og svo síðast er það stór-
merkið skipstjórinn.
Aiiir sjóskátar mæta á flokks-
fundi og gera sfna loggbók í leið-
inni sem er einhverskonar ferða-
bók sjóskátans og skráir hann aUt
sem hann viU að komi fram hjá
sér í bókina, flokksforingi skrifar
svo undir bækur þeirra við enda
fundarins.
Siðir og venjur sjóskáta geta
orðið svolítíð háværar, en þær
byggjast á bjölluslætti, flautu-
skipunum, einnig flaggasiðum
og að senda Ljósmerld. en það
fyrsta sem sjóskátaflokkur þarf
að ná sér í er bjalla fyrir vakta-
slátt.
SJÓSKÁTASVEITIN
Nú er komið að sjálfri sjóskáta-
sveitínni sem hefúr sama hlut-
verki að gegna og skátasveit,
nema að á fundum er borðum
raðað upp og fánum þannig að
eins og frambyggður bátur væri í
herbergi eða sal. Á borðunum
eru Ijós, fremsta borðið er með
þrjú kertí sem eru f einni röð og
eiga að minna okkur á skátaheit-
ið, og skátakveðjuna, en á borð-
um sem eru sitt tíl hverrar hand-
ar og á þeim eru grænt Ijós eða
kerti hægra megin en rautt
vinstra megin, flaggastatff er fyrir
aftan fremra borðið og er það
fyrir þrjá fána, best væri að hægt
sé að hífa fánana upp.
Svo er að fara eftír siðum og
venjum sem byggja á vaktasldpt-
um og skipunargjöfum á segl-
skipum fyrri alda. Sveitín starfar
að vissu Leyti á sama hátt og
venjuleg skátasveit og fer í útiieg-
ur, göngur og sigiingar alveg efdr
því hve þreldð endist og áhuginn
er mildll en agi er hafður í hærra
lagi en hjá öðrum skátum enda
eru agareglur sjóskáta þó nokk-
uð stffar tíl að sýna fram á það að
það eru foringjamir sem ráða
ferðinni, eins og þau dæmi sanna
að fara út á vötn og sjó er hættu-
spil á ísiandi á hvaða tíma sem er.
HÁKARLARNIR
Sjóskátasveitin f Hafnarfirði
heitír Hákarlar. Hún var í raun
og veru stofnuð í Urðarköttum í
Breiðholtí sem gekk undir nafn-
inu Fransis Drake en var breytt
þegar foringjamir fluttu sig yfir í
Hraunbúa. Á landsmótí skáta
L990 kom sveitín og fluttí með sér
fyrsta bátínn sem heitír Hákarl 1.
Honum var siglt þar fram og tíL
baka bæði með segium og einnig
er hann ágætís róðrabátur.
í sveitínni er einn flokkur, Kol-
krabbar l.fl., og hefur hann starf-
að í alian vetur að verkefnum
sem eru sjókortín og léttadreng-
urinn, einnig em þau að undir-
búa sig í undirhásetann, þau hafa
tekið þátt í öllum ferðum og
fúndum ásamt fjáröflunum sem
Hraunbúar hafa tekið þátt f,
strákamir em 6 en steipumar
em 3, einn strákanna er flokks-
foringi. Svo em tveir bátaflokks-
foringjar og einn sveitarforingi
og svo einn deildarforingi sem
heldur sig innan Hákarlanna.
VINIR
Hákarlar eiga vinasvei t f Banda-
ríkjunum sem heitír Ship 272 Ny
Gerard Jansen og hefur Gerard
komið tíl okkar oft í heimsókn
með þekkingu og tæki og góðar
gjafir handa sveitinni, hann kort-
aði okkur upp á sínum tfma.
Deildarforinginn í Hákörlum
hefur svo unnið með tveimur
áhugasömum strákum frá SeL-
fossi og vígði þá á Úlfljótsvatni
sjóskátavígsLu. Sveitin þeirra
heitír Vfldngar og l.fl heitír Sæ-
garpar.
10 - SKÁTAFORINGINN