Tónlistin - 01.06.1945, Blaðsíða 15

TÓNLISTIN
13
vera organleikari, svo framt liljóð-
færi væri notað í kirkjunni. Þessi
mál voru því að öllu leyti í höndum
sóknarnefndanna, og eru það enn.
Beztar upplýsingar um þessi mál
er að fá í gjörðabókum sóknar-
nefnda viðsvegar á landinu. En
langt er síðan að það varð lýðum
fullljóst, hvernig þessi löggjöf hefir
rejmzt. Frámunalega léleg launa-
kjör við organislaverkin hafa vald-
ið himinhrópandi þekkingarleysi í
starfinu, því að 20—100 krónur í ár-
leg organistalaun þoldu vitaskuld
ekki mikinn námskostnað. Afleið-
ingarnar af þessu hraksmánarlega
ástandi koma síðan herlega fram í
vöntun á starfskröftum nálega um
land allt og ekki síður í skorti á
þekkingu þeirra sem við starfið fást
— að fáum undanteknum. Fyrir
löngu hefir mátt teljast til þjóðar-
vansæmis í grófustu mynd, að því-
líkt skeytingarleysi skuli látið við-
gangast í meira en hálfa öld — og
það innan þeirrar stofnunar þjóð-
félagsins, sem elzta og veglegasta
ber að álíta, innan sjálfrar kirkj-
unnar. Úr þessu hefði þurft að hæta
fvrir löngu.
Með lögunum um söngmálastjóra
þjóðkirkjunnar komst ný hreyfing
á skrið. Hann var skipaður, ferðað-
ist um landið og kynnti sér ástand-
ið. Niðurstöður sínar birti hann i
Kirkjuhlaðinu 21. 5. 1943 (endur-
prentað í'2. árg. „Tónlistin“ 1943),
og vísast til þeirrar umsagnar. Mun
enginn, sem til þekkir, trúa öðru en
að þar sé satt og rétt skýrt frá. Nú
bjóst þjóðin við því, að endurreisn-
in yrði hafin á þeim grundvelli að
ný löggjöf yrði samin, er fyrst og
fremst innihéldi ákvæði um náms-
tíma organista, setlti fram lágmarks-
kröfur um kunnátttu þeirra og gerði
þeim að skilyrði fyrir organleikara-
embætti að sýna leikni sína við op-
inhert próf, og siðan yrðu sett lög
um tryggð laun þeirra í hlutfalli við
aðra horgara þjóðfélagsins. — Allt
hefir þetta hingað til virzt liggja í
þagnargildi. En aftur á móti skýrir
útvarpið oft og einatt frá því, að
söngmálastjóri þjóðkirkjunnar hafi
á þessum og þessum stað stofnað
kirkjukór með svo og svo mörgum
söngmeðlimum, stjórn kórsins kos-
in, nöfn stjórnaraðila hirt ásamt
nafni kirkjuorganleikara og söng-
stjóra. f samhandi við þessar fregnir
hefir útvarpið getið um þær ráð-
stafanir, að kennaraefnum við Kenn-
araskólann verði kennt að leika á
harmóníum, svo að til kennaranna
megi grípa ef ske kynni að vöntun
yrði á kirkjuorganleikurum. Enn-
fremur hefir það verið tilkynnt, að
landinu hafi verið skipt í organista-
umdæmi eftir fjórðungum, og gefist
kirkjuorganistum kostur á að sækja
námskeið hjá þeim, sem til þess eru
nefndir. Þessi siðasta fregn minnti
mig undir eins á fræðsluprófastana
sáluðu. — Skyldi þetta fyrirkomu-
lag ekki reynast eitthvað svipað?
Fyrir mínum sjónum er allt þetta
ekert annað en lielbert kák, aðeins
til þess að tefja eðlilega framþró-
un í tónlistarmálum þjóðarinnar.
Ef skapa á heilbrigt tónlistarlíf í
landinu og heilbri;gðan tanlistar-
smekk með liinni verðandi og vax-
andi æsku, þá verður því taki aldr-