Bændablaðið - 10.03.2004, Blaðsíða 4

4 Miðvikudagur 10. mars 2004
Grisjun
skógar
boðin út í
fyrsta skipti
á Íslandi
Þann 25. febrúar sl. auglýsti
Skógrækt ríkisins á Hallorms-
stað útboð á grisjun 3,7 hektara
lerkiskógar á Hafursá á Héraði
sem gróðursettur var 1983 og er
nú orðinn tæplega 7m hár að
meðaltali. Að sögn Skúla
Björnssonar, aðstoðarskógar-
varðar á Hallormsstað, er þetta
í fyrsta sinn sem útboð á grisjun
skógar er auglýst á Íslandi.
Hann segir að undanfarin ár
hafi verið haldin námskeið fyrir
bændur í grisjun skóga og með-
ferð á þeim tólum og tækjum
sem til þarf við það verk. Síðan
hafa menn farið í starfsþjálfun í
samvinnu Héraðsskóga og
Skógræktar ríkisins á Hallorms-
stað. Þess vegna er orðinn til
stór hópur manna sem kann til
verka við grisjun skóga og
annað sem því fylgir. Nú eru
aðeins 7 ár í að fyrstu gróð-
ursetningar Héraðsskóga nái
þeim aldri að þurfi að grisja og
þá margfaldast grisjunarþörfin.
Skúli segir að í framtíðinni
verði mikil þörf fyrir fólk sem
kann til verka við grisjun og fleira
sem fylgir skógrækt. Hann segir
að innan fárra ára verði boðnir út
til grisjunar 200 til 300 hektarar á
ári á Fljótsdalshéraði. Þá áætlar
hann að innan fárra ára hafi
skapast 150 til 180 ársverk á
Héraði og eru þá öll störf við
skógrækt tekin með. Nú þegar eru
á milli 60 og 70 ársverk sem
tilheyra skógrækt á Fljótsdals-
héraði.
,,Skógræktin mun skapa mikla
vinnu á Héraði og má segja að hún
sé okkar stóriðja og í þeim héruð-
um sem menn eru komnir af stað
með skógræktarverkefni," sagði
Skúli.
Skógrækt ríkisins hefur gengið
í gegnum stefnumótun nýverið þar
sem m.a. var komist að þeirri
niðurstöðu að það væri skógrækt í
landinu til framdráttar að Skóg-
rækt ríkisins skilgreini ákveðin
verkefni og úthýsi eins og kallað
er. Þar með væri stuðlað að upp-
byggingu á verktakastarfsemi sem
er ekki hvað síst nauðsynleg á
sviði skógarhöggs. Þetta útboð nú
er liður í þeirri viðleitni.
Bragi Guðbrandsson,
forstöðumaður Barna-
verndarstofu, segir að
réttindaleysi barna í fóstri
hvað varðar skólagöngu
sé grafalvarlegt mál. Hann
segist ekki sjái aðra lausn
en að stjórnvöld taki á
málinu og þá
menntamálaráðuneytið
því undir það heyri þessi
málaflokkur.
,,Það hljóta allir að sjá
að hér er um mikið
vandamál að ræða.
Ítrekaðar tilraunir okkar á
Barnaverndarstofu til þess
að greiða fyrir lausn þess
hafa enn sem komið er
ekki borið árangur.
Vandamálið er að það er
lögheimilissveitarfélag
barnsins sem er ábyrgt
fyrir skólagöngu þess.
Þegar barnið getur af
einhverjum ástæðum ekki
dvalið hjá foreldrum
sínum eða fjölskyldu og
nauðsynlegt er að ráðstafa
því í fóstur þá er oft ekki
um auðugan garð að
gresja við að finna nýtt
heimili. Oftar en ekki
strandar það á því að
skólinn í sveitarfélaginu,
þar sem hæfir
fósturforeldrar finnast,
treystir sér ekki til að
veita barninu skólagöngu
af einhverjum ástæðum,"
segir Bragi.
Hann segir að
stundum séu málefnalegar
ástæður fyrir því að skóli
hafnar að taka við
fósturbarni. Stundum
hefur barn svo mikla þörf
fyrir sérkennslu og
sérstaka aðstoð að það
getur reynst fámennum
sveitaskóla ofviða að axla
slíka ábyrgð. Aðrar
hindranir geta líka verið í
veginum.
,,Hinu er ekki að leyna
að það er eiginlega jafn
algengt að engar
málefnalegar ástæður séu
fyrir synjuninni. Stundum
er barninu einfaldlega
synjað um skólavist án
þess að nokkur ástæða sé
tilgreind og engin sjáanleg
ástæða virðist vera fyrir
hendi," segir Bragi.
Hann segir að það hafi
gerst að börnum hafi verið
ráðstafað á fósturheimili í
sveitarfélögum þar sem
þeim hefur ekki verið
boðið tækifæri til náms
sem í raun sé brot á
réttindum barnsins og á
ákvæðum grunnskólalaga
um skólaskyldu.
,,Mér sýnist að það
sem þurfi að koma til sé
úrskurðaraðili sem taki að
sér að úrskurða um
ágreining í þessum efnum
milli sveitarfélaga. Við
höfum óskað eftir því við
menntamálaráðuneytið án
árangurs að það kvæði
upp úr þegar um ágreining
hefur verið að ræða milli
þess sveitarfélags sem
vistar barnið og hins sem
það á lögheimilisrétt í og
er í raun ábyrgt fyrir
skólagöngu þess. Um
getur verið að ræða
ágreining af margvíslegu
tagi og því tel ég að það
sé óhjákvæmilegt að til sé
aðili sem getur höggvið á
hnútinn og úrskurðað barn
inn í skóla," segir Bragi.
Landssamtök vistforeldra í sveitum var
með erindi á Búnaðarþingi um að fela
stjórn Bændasamtakanna ásamt stjórn
Landssamtaka vistforeldra í sveitum að
hefja samningaviðræður við Samtök ísl.
sveitarfélaga varðandi börn sem eru vistuð
á sveitaheimilum á vegum félagsmála-
yfirvalda sveitarfélaga.
Í greinargerð með erindinu kemur m.a.
fram að nú séu vistuð um hundrað börn á
sveitaheimilum á vegum sveitarfélaga
víðsvegar um landið, 26 í langtímafóstri og 75
í skammtímafóstri. Síðan segir orðrétt í grein-
argerðinni: ,,Börn í fóstri á Íslandi virðast búa
við algert réttindaleysi hvað varðar skóla-
göngu ef þau eru vistuð annars staðar en í sínu
heimasveitarfélagi. Það virðist háð geðþótta
skólastjórnenda á hverjum stað hvort börn fá
skólavist eða ekki og þekkt er að á sumum
svæðum þýðir ekki að taka börn í fóstur því
fyrirfram er vitað að skólavist fæst ekki.
Einnig eru þess dæmi að búið sé að ganga frá
vistun barns á fósturheimili og barnið komið
en þá neitar skólinn barninu um inngöngu.
Finna verður lausn á þessu vandamáli í sam-
ráði við Samband ísl. sveitarfélaga og tryggja
að börn séu aldrei send í fóstur án þess að
skólaganga sé tryggð..."
Síðan segir: ,,Tryggingamál vegna fóstur-
barna eru í ólestri. Sum þeirra eiga við alvar-
leg hegðunarvandamál að stríða og geta valdið
skaða á eignum fósturforeldra og annarra.
Sveitarfélagið sem vistar barnið verður að vera
tryggt fyrir hugsanlegum skaða sem börn geta
valdið."
Jóhannes H. Ríkharðsson, á Brúnastöðum í
Fljótum, er formaður Landssamtaka vistfor-
eldra í sveitum. Hann segir að samtökin hafi
verið í sambandi við ýmsa aðila vegna þessa
máls sem sé afar erfitt viðfangs og óleyst enn
þá. Það virðist vera geðþóttaákvörðun sveitar-
félaga hvort börn í fóstri fái inni í viðkomandi
skóla og í raun sé það alveg ótrúlegt hvað sum
sveitarfélög komast upp með. Hann segist vita
dæmi þess að skólastjóri og allt kennaraliðið
hafi verið tilbúið til að taka við fósturbarni en
þá hafi þeir sem með rekstur skólans höfðu að
gera neitað barninu um skólavist.
,,Fyrir um það bil mánuði var ráðstefna á
vegum Barnastofu um fósturmál. Þar var þetta
vandamál rætt lítillega og virtist fólk vera
ráðþrota hvað skólamálið varðar. Við teljum
að félagsmálaráðuneytið og Samband ísl.
sveitarfélaga séu samstarfsvettvangur fyrir
þetta og þess vegna viljum að við Bændasam-
tökin komi með okkur í viðræður við þessa
aðila um málið og fleira sem varðar fóstur-
börn. Þar má nefna lágmarksgreiðslur fyrir
fóstur barna, réttindi og skyldur fósturforeldra,
réttindi fósturbarna varðandi menntun og
fleira, tryggingamál og ferðakostnað, föt, lyf
og tómstundir," sagði Jóhannes H. Ríkharðs-
son.
Bragi Guðbrandsson, forstjóri Barnaverndarstofu,
um fósturbörn og skólagöngu þeirra
Réttindaleysi barnanna
er grafalvarlegt mál
Skólaganga í valdi skólastjóra
Fósturbörn og skólaganga þeirra
Útgjöld til
matvælakaupa fara
hlutfallslega lækkandi
Í svari forsætisráðherra til Önnu
Kristínar Gunnarsdóttur alþm.
kemur fram að heimilin í landinu
verja sífellt lægra hlutfalli af tekjum
sínum til kaupa á matvælum. Árið
1996 var þetta hlutfall 16,4% en
2003 voru 13,5% útgjalda til mat-
vælakaupa, samkvæmt vísitölu
neysluverðs. Margt kemur til en
lækkandi verð á innlendum bú-
vörum og þá einkum kjötvörum
hefur lagt sitt að mörkum. Því til
stuðnings má nefna að frá
desember 1997 til desember 2003
hækkaði vísitala neysluverðs um
26,7% en á sama tíma hækkaði
nautakjöt aðeins um 12,4% og
lambakjöt um 8%. Á sama tíma
lækkaði svínakjöt um 35% og
alifuglakjöt um 23,7%. /EB.
Sauðfjárbændur efndu til árshátíðar um síðustu helgi á Hótel Sögu. Gestir skemmtu sér afar vel - snæddu afar góðan mat, sungu og dönsuðu og
hlógu svo undir tók í húsum í Vesturbænum. Eins og sjá má er myndin sett saman úr fjölmörgum myndum sem Bbl. tók á hátíðinni.
Árshátíð sauðfjárbænda