blaðið - 05.11.2005, Side 6

6 I mWLEWDAR FRÉTTIR
LAUGARDAGUR 5. NÓVEMBER 2005 blaöiö
Lœkkanir á matvöruverði hafa gengið til baka
Krónunnar
LOFTUR MÁR SIGURÐSSON
Krabbamein:
Bestu lífslík-
ur í Evrópu
Lífslíkur þeirra sem greinast
með krabbamein eru meiri
á íslandi en í nokkru öðru
Evrópulandi. Þetta kemur fram
í rannsókn sem unnin var af
Karolinska Institutet í Stokk-
hólmi og sænska viðskipta-
háskólanum. 63% þeirra sem
greinast hér á landi eru á lííi
fimm árum síðar. Svíar koma á
eftir okkur en 62% þeirra sem
greinast eru á lífi fimm árum síð-
ar. Stærri hluti þess fjár sem eytt
er í rannsóknir á krabbameini
á íslandi kemur frá góðgerð-
arsamtökum en frá ríkinu.
Fram kemur í rannsókn-
Verðstríð getur ýtt undir verðbólgu
inni að á hverju ári greinast
þrjár milljónir manna með
krabbamein í Evrópu, og 1,7
milljónir manna deyja af völd-
um krabbameins árlega. Jón
Gunnlaugur Jónasson, læknir,
segir niðurstöðurnar ekki koma
sér milúð á óvart. „Það hefur
sýnt sig að við höfum verið að
koma vel út í samanburðarrann-
sóknum,“ segir Jón.„Svíar hafa
alltaf verið með góða tölu líka,
en Danir hafa skorið sig dálítið
úr á meðal norðurlandaþjóða.“
52% þeirra Dana sem greinast
eru á lífi fimm árum síðar. „Það
er erfitt að segja með vissu
hverjar ástæður þessa eru. Við
teljum okkur vera með góða
heilbrigðisþjónustu, sjúklingar
fá góða og skjóta meðferð og
við erum með velmenntað
heilbrigðisstarfsfólk. Heilbrigð
skynsemi segir okkur líka að
ef við greinum mein fyrr en
síðar, þá næst betri árangur.
Það skiptir því miklu að vera
vakandi fyrir þessu og vel
menntuð jpjóð hefúr strax betri
horíúr en illa menntuð að þessu
leyti.“ Jón segir skipulagða
krabbameinsleit eins og viðhöfð
hefúr verið hér í sambandi við
leghálskrabbamein ogbrjósta-
krabbamein hafa mildð að segja.
„Leitin í sambandi við legháls-
krabbamein til dæmis hefur
skilað verulega miklum árangri."
Stór hluti lækkana á matvöruverði
sem urðu á fyrri hluta ársins hafa
nú gengið til baka sem skilar sér
í aukinni verðbólgu í hagkerfinu.
Þetta kemur fram í vefriti Alþýðu-
sambands íslands. Ánægja neytenda
varð því ekki langvarandi enda eru
matvörur einn stærsti útgjaldaliður-
inn á flestum heimilum og sveiflur í
matvöruverði hafa mikil áhrif á vísi-
tölu neysluverðs sem notuð er til að
mæla verðbólgu. Sveiflur í matvöru-
verði geta þvf haft áhrif á allar verð-
tryggðar skuldir heimilanna. Verð-
stríð þar sem vörur eru seldar undir
kostnaðarverði geta þar af leiðandi
reynst samkeppnishamlandi og þar
með skaðleg fyrir neytendur.
Kjarasamningar:
Ekki sanngjarnt hvernig samtök
atvinnulífsins ætla að höndla málið
Kjötvörur hækkuðu
Á fyrrihluta ársins lækkaði vöru-
verð á stórum vöruflokkum í Bónus
og Krónunni um tugi prósenta á
milli verðkannana. Á milli mælinga
í febrúar og október lækkaði vör-
ukarfa með mjólkurvörum, kaffi,
brauði, grænmeti og ávöxtum um
tæplega 24% í Bónus og 29% í Krón-
unni. Aðrar verslanir lækkuðu vöru-
verð sitt 1 kjölfarið. Ekki lækkuðu þó
allar vörur í búðunum og kjötvörur
hækkuðu til dæmis í öllum verslun-
um sem skoðaðar voru. Á milli kann-
ana í mars og október hafði meðal-
verð á lambalæri hækkað um tæp
15% og á nautahakki um tæp 20%. ■
Sveiflur í matvöruverði geta haft áhrif á
skuldir heimilanna.
Grétar Þorsteinsson, forseti Alþýðu-
sambands íslands, segir að það sé
klárt mál að verðlagsforsendur sem
gengið er út frá í kjarasamningum
séu brostnar. „ Eindaginn er 15. nóv-
ember og það er innskrifað í okkar
kjarasamning að ef forsendur bresta
þá eiga menn að láta reyna á samn-
ingsleiðina. Svo verður að koma í
ljós, ef Samtök atvinnulífsins, ASÍ
og ríkisstjórnin, sem er nú aldeilis
ekki stikkfrí, beri gæfu til að koma
saman, í hverju það samkomulag
verður fólgið,“ segir Grétar og bætir
við að hann vilji ekki nefna neinar
tölur. „Við erum í viðræðum við
báða þessa aðila og það miðar af-
skaplega hægt. Það eru auðvitað
mikil vonbrigði en stundum gerast
stórtíðindi á skemmri tíma en tíu
dögum.“
Verkalýðshreyfingin
dregin til ábyrgðar
1 Fréttablaðinu í gær segir Ari Edw-
ald, framkvæmdastjóri Samtaka at-
vinnulífsins að það sé ósanngjarnt
að afgreiða verðbólgu sem frádrátt
frá kaupmætti almennings. Grétar
segir að menn geti haft sínar skoðan-
ir á því hvað sé sanngjarnt og hvað sé
ósanngjarnt. „Við getum líka haldið
því fram að það sé ekki sanngjarnt,
að minnsta kosti enn sem komið er,
hvernig samtök atvinnulífsins ætla
að höndla málið.“ Aðspurður að því
hvort það sé svigrúm í þjóðfélaginu
til breytinga segir Grétar að svo virð-
ist vera. „Eg sé ekki annað en að allir
aðilar hafi verið á fleygiferð í þessu
samfélagi síðustu tvö ár og jafnvel
lengur. En síðan, þegar það kemur
að þessum þætti þá á að draga verka-
lýðshreyfinguna alveg sérstaklega
til ábyrgðar. Við erum að sjá tölur úr
bankakerfinu, fyrir fyrstu níu mán-
uði þessa árs, þar sem hagnaðurinn
er tæpir 70 milljarðar. Það eru mörg
stærri fyrirtæki á þessu landi að
hafa það tiltölulega gott. Við sjáum
ekki mikil merki um hvernig staðan
í genginu skilar sér í vöruverði, það
hefur skilað sér illa þar þannig að
einhvers staðar lendir sá mismunur.
Og alltaf fjölgar í þessum hópi sem
er á ofurlaunum. Það er þetta sem
okkar fólk horfir upp á,“ segir Grét-
ar að lokum. ■
Grétar Þorsteinsson, forseti ASl
SYNING A MORGUN . aðeins
DTIVIIVU M munuuiv SUN06.N0V ÆJSYNÍNGAR
CRITIC'S CHOICE? | SUN 13. NOV. EFTIfí
WONDERLAND * SUN20.NÓV.
MIÐ 23. NÓV
Landsbankinn
POCKETOCEAN
J...

_ _______ns»i73»uM««««.,' iw. ..m __________
Miðasala í Borgarleikhúsinu s. 568 8000 eða á www.id.is
r irr t v rrr vmrm nii — ------------------------------

Ný bensínstöð
Skeifunni
krSÍínan
Viö
hliö
A.TLANTSOUA
Ivlaus

ATLANTSOLIA
- Ávallt ódýr -