blaðið - 15.03.2006, Qupperneq 10

10 I ERLENDAR FRÉTTIR
MIÐVIKUDAGUR 15. MARS 2006 UaAÍÖ

Reuters
Ahmadinejad, forseti (rans, er vígreifur og óttast ekki þvinganir Öryggisráðs SÞ og segir að auðgun úrans verði haldið áfram.
Blásiö til skógræktar-
átaks í Túrkmenistan
Saparmurat Niyazov, hinn skraut-
legi forseti Túrkmenistans, hefur
ákveðið að 1.000 ferkílómetrasedrus-
viðarskógi verði plantað í eyðimörk í
landinu til þess að gera loftslag þess
þægilegra fyrir íbúa og gesti.
Nánast allt landsvæði Túrkmen-
istan er eyðimörk og getur hiti
á sumrin farið upp í 50 gráður.
Niyazov lýsti því yfir á ríkisstjórn-
arfundi í gær að skógurinn ætti að
vera fullgróinn eftir níu ár. Ásamt
því að rækta upp skóginn hyggjast
stjórnvöld mynda mikið og mann-
gert stöðuvatni í miðri Kara-Kum
eyðimörkinni, en samkvæmt forset-
anum á vatnið eftir að umbreyta
landbúnaði í Túrkmenistan.
Skíðasvæði og íshöll í eyðimörk
Stjórn Niyazov stendur fyrir
miklum framkvæmdum um þessar
mundir. Ný járnbraut sem styttir
Nútímalegur stjórnmalamaður?
Niyazov er með höfuð fullt af spennandi
hugmyndum.
ferðatímann á milli norður- og
suðurhlutans um helming verður
vígð við hátíðlega athöfn 17. þessa
mánaðar. Samfara þessu er verið að
byggja höll úr ís rétt við höfuðborg-
ina, Áshgabat, en í fyrra lýsti forset-
inn áhuga á að byggja upp skíða- og
vetraríþróttasvæði í landinu.
Iranir óttast ekki þvinganir
Stjórnmálaskýrendur telja heldur ólíklegt að samstaða um aðgerðir
gegn klerkastjórninni í íran náist í Öryggisráðinu.
Spennan í samskiptum írans og
Vesturlanda magnast í aðdraganda
þess að Öryggisráð Sameinuðu þjóð-
anna tekur afstöðu til kjarnorkuáætl-
unar klerkastjórnarinnar í Teheran.
Bandaríkjamenn, Bretar og Frakkar
vilja að ráðið álykti gegn áformum
írana og grípi til þvingunaraðgerða
láti íranir ekki af auðgun úrans.
Kínverjar og Rússar eru mótfallnir
og vilja fullreyna samningaleiðina.
Stjórnvöld í íran hafna með öllu að
hætta auðgun úrans.
Ummæli helstu leiðtoga stjórn-
valda í Teheran undanfarna daga
benda til að stefnubreyting hafi átt
sér stað. Iranir virðast tilbúnir að
takast á við Öryggisráðið. Fram til
þessa hafa þeir kosið tvíhliða við-
ræður við helstu ríki Evrópusam-
bandsins og Rússa til þess að forða
aðkomu stjórnvalda í Washington
að málinu í gegnum Öryggisráðið.
Bandaríska blaðið International
Herald Tribune sagði frá því í gær
að íranir væru kokhraustir og sann-
færðir um að samstaða náist ekki í
ráðinu um aðgerðir gegn þeim. Fórn-
arkostnaður viðskiptaþvingana
gegn þeim yrði of hár til þess að Kín-
verjar og Rússar gætu sætt sig við
slíkar aðgerðir.
Mahmoud Ahmadinejad, forseti
írans, hefur lýst því yfir að hann
hræðist ekki aðgerðir Öryggisráðs-
ins og bendir á að íranir hafi rétt til
þess að auðga úran í friðsamlegum
tilgangi samkvæmt NPT-alþjóða-
samningum gegn útbreiðslu kjarna-
vopna. Ummæli forsetans undan-
farið eru til marks um að hann flétti
saman kjarnorkuáætluninni og
þjóðarstolti til þess að þjappa lands-
mönnum saman fari svo að stefna
ráðamanna leiði til einangrunar á al-
þjóðavettvangi. Á útifundi í Gorgan-
héraði í norðurhluta landsins í gær
lýsti Ahmadinejad því yfir að þróun
kjarnorkunnar væri í höndum æsku
landsins og að Bandaríkjamenn
og bandamenn þeirra væru öfund-
sjúkir og reiðir vegna þess að íranir
væru að virkja hið mikla hugvit
landsmanna.
Stjórnvöld í Teheran kölluðu á
dögunum helstu dimplómata í sendi-
ráðum erlendis heim til skrafs og
ráðagerða. Ajatollah Ali Kahmeni,
æðstiklerkur og valdamesti maður
landsins, ávarpaði hópinn í gær og
sagði að það jafngilti framsali á full-
veldi Irans að láta undan kröfum
alþjóðasamfélagsins.
Ógreiðfær samningaleið
Þrátt fyrir einarða afstöðu írana
í málinu telja Kínverjar og Rússar
enn unnt að komast að niðurstöðu
við samningaborðið. Stjórnmála-
skýrendur telja það ólíklegt. Rússar
hafa ítrekað boðist til að auðga
úran fyrir írani en þeir samningar
hafa strandað á kröfu stjórnvalda
í Teheran um að lágmarksauðgun
fari ávallt fram í landinu. Banda-
ríkjamenn benda á að þetta sé til
marks um að kjarnaorkuáætlun
írana sé ekki sett fram i friðsam-
legum tilgangi. Þeir benda á að úran
frá Rússlandi fullnægi þörf írana
vegna notkunar kjarnorku til rafm-
angsframleiðslu. Krafa stjórnvalda
í Washington og ráðamanna í Evr-
ópu er að íranir láti af allri auðgun
úrans. Kínverjar og Rússar taka
ekki undir þessa kröfu .Enn fara
fram viðræður á milli stjórnvalda í
Teheran og Moskvu um hugsanlega
lausn deilunnar áður en að Örygg-
isráðið fundar um málið síðar í
vikunni. Sergei Lavrov, utanríkis-
ráðherra Rússlands, lýsti því yfir á
mánudaginn að íranir sýndu litla
viðleitni til þess að hjálpa við lausn
deilunnar og ummæli ráðamanna
í Teheran í gær virðast benda til
þess að lausn sé ekki í sjónmáli.
Harður tónn heyrist
frá Washington
Áhyggjur Bandaríkjamanna af
deilunni eru miklar. í ræðu í Ge-
orge Washington-háskóla á mánu-
dagskvöld sagði George Bush, for-
seti Bandaríkjanna, að hann hefði
sannanir um að franir framleiddu
hættuleg sprengiefni sem stjórnvöld
í Teheran kæmu svo í hendur hryðju-
verkamanna í Irak. Forsetinn sagði
ennfremur að Bandaríkjamenn
væru reiðubúnir að takast á við
Íiær hættur sem stafa af framferði
rana. Bæði Condoleezza Rice, ut-
anríkisráðherra Bandarikjanna, og
John Bolton, sendiherra þeirra við
Sameinuðu þjóðirnar, lýstu því yfir
í gær að stjórnvöld gerðu ráð fyrir
að Öryggisráðið myndi senda hörð
skilaboð til Irana.
Ef að Öryggisráðið fellst á að-
gerðir gegn fran munu þær ekki
taka gildi fyrr en eftir nokkra mán-
uði. Stjórnmálaskýrendur telja að í
fyrstu myndi ráðið samþykkja tákn-
rænar þvinganir eins og ferðabann
á íranska stjórnmálamenn. Ahmad-
inejad hefur gert lítið úr slíkum hót-
unum og sagt að hann yrði manna
fegnastur þyrfti hann ekki að ferð-
ast til Vesturlanda.
Reuters
Ajatollah Kahmeni, æðstiklerkur frans, leggur linurnar fyrir íranska diplómata. Hann segir að franir muni halda áfram að auðga úran.

Jfe
HAROVIÐARVAIS
Guíltryggð þjónusla!
Krókhálsl 4*110 Reykjavik • Sími 567 1010
www.parket.is
—
Lennart Meri allur
Ein af sjálfstæðishetjum Eistlands, Lennart Meri, lést í gærmorgun 76
ára að aldri. Meri háði harða baráttu við krabbamein síðustu ár ævi
sinnar. Meri var holdtekja baráttu Eista fyrir sjálfstæði sínu á níunda
og tíunda áratugnum og var í framvarðasveit þeirra sem hrundu oki
Sovétríkjanna í Eystrasaltsríkjunum. Naut hann mikillar virðingar
fyrir framgöngu sína.
Meri var forseti Eistlands frá 1992 til 2001 en áður var hann um
skeið utanríkisráðherra landsins og sendiherra þess í Finnlandi.
Áður en hann hóf afskipti af stjórnmálum var hann þekktur kvik-
myndagerðarmaður og rithöfundur og voru verk hans þýdd á mörg
tungumál. Hánn þótti sannur Evrópumaður.
Eftir að hann var kosinn forseti Eistlands, fyrstur manna, barðist
hann ákaft fyrir því að efla tengsl Eista við Evrópusambandið og
NATO. Þeirri baráttu lyktaði með fullri aðild Eista að báðum stofn-
unum. Hann þótti leika stórt hlutverk í því að sannfæra Rússa að
kalla herlið sitt heim frá Eistlandi. Síðustu rússnesku hermennirnir
yfirgáfu landið í kjölfar heimsóknar Meri til Moskvu.