blaðið - 16.09.2006, Blaðsíða 26

26 LAUGARDAGUR 16. SEPTEMBER 2006
blaftiö
Flestir trúa á eitthvað, hvort sem
það eru æðri máttarvöld eða tilvist
yfirskilvitlegra fyrirbæra á borð
við álfa, tröll og afturgöngur.
Sögnin að trúa getur reyndar
haft ólíka merkingu eftir því
samhengi sem hún er sett t og
sumumfinnst hún jafnvel vera
ofnotuð og misskilin. Blaðið
leitaði tilfimm valinkunnra ein
staklinga ogfékk þá til að segja
sér hvað þeir tryðu á.
Sigurjon Þorðarson alþingismaður

Trúin alltaf persónuleg
Ásatrú er náttúruhyggja þar sem menn virða krafta náttúrunnar og goð-
in eru bæði holdgervingar viskunnar og krafta náttúrunnar.
Það má kannski segja að við sjáum okkur sem hluta af náttúrunni en
í ýmsum öðrum trúarbrögðum þá trónir maðurinn á toppnum í sköpun-
arverkinu.
Það sem hefur alltaf höfðað til mín í ásatrúnni er siðfræðin sem birtist
I Hávamálum. Ég held að hún höfði mjög til hins venjulega íslendings nú
á tímum og eigi enn við.
Frá mínum bæjardyrum séð snýst þetta líka um að bera virðingu fyrir
menningarverðmætum og þeim gildum sem forfeður okkar komu með
sem mér finnst að íslendingar hafi sumir hverjir ekki séð hvað eru mik-
ils virði.
Ég held að trú hljóti alltaf að vera persónuleg, sama i hvaða trúarfélags-
skap menn eru. Hvort sem menn eru kristnir, múslímar eða ásatrúar þá
er það alltaf persónuleg upplifun á hvað fólk trúir. Ég held að það gleym-
ist stundum.
I fornum sið var mjög mikið umburðarlyndi gagnvart öðrum trúar-
brögðum. Það er kannski það sem skiptir mestu máli, að í trúarbrögð-
um sé borin virðing fyrir lífsskoðunum annarra og þeim sýnt umburð-
arlyndi.
Ásta Arnardóttir jógakennari
Þarf að vökva
réttu fræin
Ég trúi á kærleikann í verki, að allt lífið á jörð-
inni sé ein skapandi heild og að tilgangur okk-
ar hér á jörðinni sé að vaxa og þroskast í visku
og kærleika og meðvitund um þessa heild.
Meðvitund skapar vernd og móðir jörð þarf á
meðvitund okkar að halda.
Móðir jörð þarf virkilega á meðvitundinni
að halda því það er margt sem bankar á dyrn-
ar. Stundum vaknar maður til vitundar þegar
maður er alveg kominn á botninn. Það eru
dýnamískir tímar en þá er oft tækifæri til
breytinga.
Þetta kemur fram í því hvernig við umgöng-
umst jörðina og hugmyndum um að við séum
aðskilin frá náttúrunni. Við höfum tekið lífið
svolítið úr samhengi og hólfað það niður.
Svo er auðvitað fullt af fólki sem lifir í fullri
meðvitund um að við séum ein heild, að við
séum loftið sem við öndum að okkur og matur-
inn sem við borðum og öll samtengd.
Ég trúi einnig á sköpunarkraftinn. Mann-
eskjan er ótrúlega skapandi og allt sem við
gerum eða gerum ekki getur haft óendanlega
mikil áhrif. Við getum vökvað fræ kærleika,
þakklætis, örlætis, skilnings og umburðar-
lyndis og það hefur mjög mikil áhrif á líf okk-
ar og annarra. Við berum algerlega ábyrgð á
því hvaða fræ við vökvum í lífinu.
Vísindi og
skynsöm rök
Ég er náttúrlega húmanisti þannig að ég trúi
bara á það sem hefur verið sýnt fram á eða
sannað með vísindalegum aðferðum eða skyn-
sömum rökum.
Það sem ekki hefur verið sannað eða sýnt
fram á með þeim hætti veit ég ekki hvort sé
til. Það á meðal annars við um yfirskilvitleg
fyrirbæri.
Að vera húmanisti þýðir að maður tekur öllu
með fyrirvara og útilokar svo sem ekki margt
en svo lengi sem ekki hefur verið sýnt fram á
tilvist einhvers með rökum eða vísindalegum
aðferðum þá ber að vantreysta þeim hugmynd-
um. Það er bara þannig.
Ég hef ekki alltaf haft þessa skoðun og var
til dæmis trúaður þegar ég fermdist. Upp úr
15 ára aldri fór ég að lesa mikið um vísindi og
heimspeki og komst að þessari niðurstöðu
upp frá því.
Ánnars er hægt að skilgreina íslenska orðið
trú á mjög mismunandi hátt. Það getur átt við
trú á yfirskilvitleg fyrirbæri eins og trú á guð
en það er einnig hægt að nota það í merking-
unni að treysta einhverju eða trúa því að það
sé gott að vera góður eða siðferðilega þenkj-
andi þannig að það fer svolítið eftir því hvaða
merkingu maður leggur í orðið hvernig maður
svarar spurningunni.
Neita mér
um trúarbrögð
Mér finnst trú oft á tíðum vera ofnotað hug-
tak. Mér finnst til dæmis alltaf mjög hæpið að
tala um að trúa á jólasveininn en það er hægt
að trúa því að jólasveinar séu til.
Ég vil gjarnan trúa þvi að til séu yfirnáttúr-
legar verur þó að ég geti með engu móti sjálfur
bent á þær. Mér finnst það svolítið vera skylda
mín sem íslendings sem er alinn upp í þessu
landi og þessari þjóðtrú að trúa því að það sé
til dæmis til huldufólk sem maður geti leitað
ásjár hjá.
Maður getur ekki haldið því fram að það
séu ekki til æðri máttarvöld þó að maður sé
ekki endilega sjálfur að velta því fyrir sér eða
þakka einhverjum öðrum fyrir eitthvað upp á
hvern einasta dag. Ég neita sjálfum mér svolít-
ið um trúarbrögð almennt. Ég býst við að ég
sé bara svo mikill vísindahyggjumaður að mér
finnist það ekki alveg ganga upp.
Venjuleg skynsemi segir manni að mið-
að við hvernig mannkynið stendur í dag og
hvernig það hefur hagað sér í gegnum tíðina
þá hljóti að vera ansi lítið um æðri máttarvöld
sem grípa í taumana.
Fólk á að kanna hlutina til hlítar áður en
það leggur fulla trú á það sem stofnanir eða
Gott og
hugraEkt fólk
Gott og hugrakkt fólk skiptir sköpum
Ég trúi á fagnaðarerindið, kærleikann og fyr-
irgefninguna. Það er svo annað að hafa trú á
einhverju, til dæmis í mannlegu samfélagi. Ég
hef trú á skynseminni, siðmenntaðri samræðu
og góðu og hugrökku fólki. Ein góð og hugrökk
manneskja getur skipt sköpum í hvaða samfé-
lagi sem er, hvort sem það er stórt samfélag eða
bara bekkur í skóla eða vinnustaður.
Afi minn var prestur og prófastur í Reyk-
holti í Borgarfirði í ríflega fjörutíu ár og ein
uppáhaldsritningarorð hans hefjast á orðunum
„Verið ávallt glaðir“. Ég er með það letrað á skjá-
inn á farsímanum mínum. Afi var frjálslyndur
húmanisti og ég styð frjálslynda húmanista
1 kirkjulegum störfum. Svo hef ég trú á því í
persónulegu lífi að horfast alltaf í augu við veru-
leikann hversu óþægilegur sem hann kann að
vera. Rækta alvöru sambönd við fólk. Og vera
alltaf tilbúin til að læra eitthvað nýtt, til dæmis
reyni ég að læra nýja íþrótt á hverju ári. Maður
verður alltaf að vera reiðubúinn að endurskoða
afstöðu sína. Fyrir mig hefur komið að rekast
á mína eigin fordóma eins og Ijósastaur. Það er
hollt og ég hef alltaf haft gott af því að sjá málið
framvegis í nýju ljósi. Og ef þú ert að spyrja mig
um lífsskoðanir og pólitík þá er ég stoltur krati
því jafnaðarstefnan er eina vitið í nútímanum
finnst mér að vandlega yfirveguðu máli.
Kristrún Heimisdóttir lögfræðingur k