blaðið - 16.08.2007, Blaðsíða 14

FIMMTUDAGUR 16. ÁGÚST 2007
blaðiö

Útgáfufélag:
Ritstjóri:
Fréttastjórar:
Ritstjórnarfulltrúi:
Árvakur hf.
Ólafur Þ. Stephensen
Gunnhildur Arna Gunnarsdóttir
Þröstur Emilsson
Elín Albertsdóttir
Kerfistannpína
Sagan af Hönnu Karen Ericson, átta ára gamalli fjölfatlaðri stúlku, sem
sögð er á forsíðu Blaðsins í gær, er með slíkum ólíkindum að lesendur hlýtur
að reka í rogastanz. Fötlun Hönnu er með þeim hætti að deyfing dugar ekki
við tannviðgerð, heldur þarf svæfingu. Móðir stúlkunnar bað um tannvið-
gerð í byrjun desember í fyrra og fékk boð frá Barnaspítala Hringsins um að
koma í aðgerð í maí!
I millitíðinni hafði tannlæknir á spítalanum boðið upp á verkja- og sýkla-
lyf, en barnatannlæknir í borginni hliðraði loks til á stofunni hjá sér og svæf-
ingalæknir frestaði fríinu sínu þannig að gera mætti við tönnina - sem gerð-
ist í byrjun apríl. Þá hafði stúlkan ekki borðað í tvær vikur.
I Blaðinu í dag kemur svo fram að fatlaðir, fullorðnir einstaklingar, sem
þarf að svæfa til að hægt sé að gera við tennur þeirra, geta þurft að bíða í allt
að sex mánuði eftir aðgerð.
Sagan er með ólíkindum, en þarna liggur að baki hreint og klárt kerfisk-
lúður, eins og rakið er í Blaðinu í dag og undanfarna daga. Svæfingalæknar
fást ekki lengur til að sjá um svæfingar hjá tannlæknum vegna þess að
minna er greitt fyrir þær svæfingar en önnur verk og vinnuaðstaðan er óvið-
unandi. Gunnar Skúli Ármannsson svæfingalæknir kallar slíkar farandsv-
æfingar „meira í ætt við frumskógarlækningar“ í Blaðinu í dag.
Á Barnaspítala Hringsins er ekki aðstaða til tannlækninga. Barnatann-
læknir kemur þangað með farandtæki til tannviðgerða. Tannlæknirinn
kemur á spítalann einu sinni í mánuði og sinnir tveimur til þremur sjúk-
lingum, sem dugir ekki til að saxa á biðlistann. Biðin eftir aðgerð er því að
jafnaði einn til þrír mánuðir. í Blaðinu í gær sagði Sigurður Rúnar Sæmunds-
son, barnatannlæknir, að ástæðan væri sú að ekki fengist aðgangur að skurð-
stofum. Ef um virkilega neyð væri að ræða, væri „neyðarkerfi" sett í gang
- en slíkt væri ekki hægt að gera eftir klukkan fjögur, þegar hann kæmist frá
stofunni sinni. Þetta er sérkennilegt „neyðarkerfi“.
Kannski liggur að baki þessu furðulega fyrirkomulagi einhver viðleitni til
að spara í rekstri heilbrigðiskerfisins. Allir, sem hafa fengið tannpínu, skilja
hins vegar að það er ósköp einfaldlega ekki hægt að bíða í einn til þrjá mán-
uði eftir tannviðgerð, hvað þá fjóra, fimm eða sex.
Lausnin á málinu er að koma upp tannlæknastofum með svæfingarað-
stöðu á sjúkrahúsi. Guðlaugur Þór Þórðarson heilbrigðisráðherra greinir frá
því í Blaðinu í dag að gengið verði í málið og opnuð aðstaða til svæfingar
fyrir fatlaða og börn vegna tannviðgerða á St. Jósefsspítala strax í næstu
viku.
Vonandi eru þessi skjótu viðbrögð heilbrigðisráðherrans til marks um að
hann muni jafnframt hafa skjótar hendur við að lækna heilbrigðiskerfið af
þeim ótalmörgum öðrum kvillum, sem hrjá það.
Ólafur Þ. Stephensen
SÆKTU LEIÐARANN A WWW.MBUSfPODCAST
Auglýsingastjóri: Steinn Kári Ragnarsson Ritstjórn & auglýsingan Hádegismóum 2,110 Reykjavík
Aðalsími: 510 3700 Símbréf á fréttadeild: 510 3701 Símbréf á auglýsingadeild: 510 3711
Netföng: bladid@bladid.net frettir@biadid.net, auglysingar@bladid.net
Prentun: Prentsmiðja Morgunblaðsins
FOSTUDAGAR
LÍFSSTÍLLBÍLAR
Auglýsingasíminn er
510 3744 blaðið=
Ekkert gjald má greiða
Ríkisendurskoðun gagnrýnir
það harðlega í skýrslu sinni um
kaup og endurnýjun á Grímseyj-
arferju að greiddar hafa verið
tæplega 400 mkr. úr ríkissjóði
til verksins. I fjárlögum er aðeins
heimild til þess að selja gömlu ferj-
una og verja andvirðinu til verks-
ins. Verðmæti Sæfara var talið
um 50-55 mkr. fyrir 4 árum svo
það dugir aðeins fyrir broti af út-
lögðum kostnaði. Reyndar virðist
svo vera, skv. skýrslunni, að kostn-
aðurinn til þessa hafi að öllu leyti
verið fjármagnaður með fjárheim-
ildum Vegagerðarinnar til annarra
verkefna. Ríkisendurskoðun lætur
það koma fram í skýrslu sinni að
þessi aðferð standist á engan hátt
ákvæði fjárreiðulaga og geti ekki
talist til góðrar stjórnsýslu.
Ekki verður Ríkisenduskoðun
sökuð um að taka of djúpt í árinni
með þessum ummælum. Málið
snýst nefnilega um sjálfa stjórnar-
skrána. í 41. grein hennar eru skýr
fyrirmæli um að „Ekkert gjald má
greiða af hendi, nema heimild sé
til þess x' fjárlögum eða fjárauka-
lögum“. Það fer ekki á milli mála
að stjórnarskráin mælir svo fyrir
um að fyrst skuli afla samþykkis
Alþingis fyrir útgjöldum áður
en til þeirra er stofnað. f Gríms-
eyjarferjumálinu er þessu öfugt
farið, fyrst er stofnað til útgjalda
og þau greidd og síðan stendur
til að fá samþykki Alþingis. Það
sér hver maður, að Alþingi getur
fátt gert úr því sem komið er, það
hefur ekkert val vegna þess að ráð-
herrar hafa tekið að sér stjórnar-
skrárbundið vald Alþingis að því
forspurðu. Geta verður ákvæðis
33. gr. fjárreiðulaga sem Ríkisend-
urskoðun minnist á. Þar er vikið
frá ákvæði stjórnarskrárinnar í
undatekningartilvikum: „Valdi
ófyrirséð atvik því að greiða þarf
úr ríkissjóði án heimildar í fjár-
lögum er fjármálaráðherra að
höfðu samráði við hlutaðeigandi
ráðherra heimilt að inna greiðsl-
una af hendi enda þoli hún ekki
bið. Fjármálaráðherra er skylt
að gera fjárlaganefnd Alþingis
grein fyrir slíkum ófyrirséðum
Kristinn H. Gunnarsson
greiðslum strax og ákvörðun
hefur verið tekin um þær og leita
heimilda til þeirra með frumvarpi
til fjáraukalaga“.
Það fer ekki á milli mála að
málavextir í þessu máli falla ekki
undir undanþáguna, það hefði gef-
ist nægur tími til þess að leggja
málið fyrir Alþingi ef vilji hefði
verið til þess. Greinilegt er að
ráðherrar sem að málinu komu
og líklega ríkisstjórnin öll hefur
vísvitandi forðast það að leggja út-
gjöldin fyrir Alþingi sem fer með
fjárveitingavaldið og spurning er
hvort ekki megi segja að Alþingi
hafi verið leynt nauðsynlegum
upplýsingum. Það er býsna langt
gengið í því að sniðganga ákvæði
stjórnarskrárinnar.
En aðalatriði þessa máls, að
mínu mati, er einmitt sú stað-
reynd að greitt hefur verið úr
ríkissjóði án heimildar Alþingis.
Það gengur gegn 41. grein stjórn-
arskrárinnar. Það kemur berlega
fram í riti Ólafs Jóhannessonar,
Stjórnskipun íslands, að sú leið að
greiða fyrst og afla svo lagaheim-
ildar er andstæð ákvæðum stjórn-
arskrárinnar. Það kemur líka fram
í frumvarpi fjárveitinganefndar
frá 112. löggjafarþingi 1989-1990
að fjárveitinganefnd er sömu
skoðunar — að framkvæmdin sé
í andstöðu við stjórnarskrána. En
fjárveitinganefnd, eins og fjárlaga-
nefndin hét þá, samdi frumvarp
til laga um fjárgreiðslur úr ríkis-
sjóði og lagði það fram að minnsta
kosti á tveimur þingum. Tillaga
nefndarinnar var síðan rökstudd í
ítarlegu áliti og það er við hæfi að
ljúka þessum pistli með tilvitnun
í greinargerð fjárveitinganefndar
Alþingis, þar sem fjallað er um
þann leiða sið að greiða fyrst og
sækja svo um heimild Alþingis:
„Framkvæmd þessi styðst að sjálf-
sögðu hvorki við fyrirmæli í al-
mennum lögum né aðrar skráðar
réttarheimildir enda ekki furða
þar sem slík fyrirmæli hlytu eðli
sínu samkvæmt að vera í hróplegu
ósamræmi við skýr ákvæði stjórn-
arskrárinnar. Öllum ætti að vera
ljóst að í þessum efnum hefur ein
af grundvallarreglum íslenskrar
stjórnskipunar verið brotin, þ.e.
reglan um að Alþingi fari með
fjárveitingavaldið“.
Höfundur er alþingismaður
KLIPPT 0G SK0RIÐ
J-Víí
íkisendurskoð-
andi skilaði
í gær skýrslu
um framkvæmd
fjárlaga síðasta árs
og skilaboðin vegna
framúrkeyrslu eru skýr. Það ber
að áminna og eftir atvikum reka
forstjóra sem ekki halda sig innan
fjárlaga.
Sýslumannsembættið á Keflavíkur-
flugvelli og sendiráð íslands hafa
til að mynda keyrt verulega fram úr
og raunar fleiri stofnanir ríkisins.
Ríkisendurskoðandi segir einstaka
forstöðumenn ríkisstofnana hafa
tekið sér vald til að auka umfang
almannaþjónustu umfram það sem
löggjafinn hefur mælt fyrir um og
ákvarðað er með fjárveitingum til
stofnananna. Ef Samfylkingin, sem
gjarnan talar um siðbót og bættan
ríkisrekstur, er samkvæm sjálfri
sér fá hausar að fjúka á næstunni,
hausar forstjóra ríkisstofnana sem
ekki hafa haldið sig innan fjárlaga.
Omar Ragnars-
son, frétta-
maður með
meiru, talar um
„Grímseyjarferju-
hneykslið" í nýjum
pistli og segir það ekki það fyrsta
í íslenskri samgöngusögu. Ómar
segir að í fljótu bragði virðist sem
Grímseyjarferjumálið angi afýmiss
konar afskiptum sem stönguðust
á og undu upp á sig í einu stærsta
vandaræðamáli síðari ára á þessum
vettvangi. „Þetta mál kallar á
umfjöllun óháðra utanaðkomandi
aðila sem fara ekki aðeins yfir
þátt Vegagerðarinnar og ráðgjafa
hennar í málinu, heldur þann þátt
sem stjórnmálamenn í héraði og á
landsvísu áttu í því að búa til þann
óskapnað sem hér er á ferð. Gott ef
þarf ekki að leita út fyrir landstein-
ana að þeim sem geti tekið þetta
mál almennilega fyrir, - í hinu litla
samfélagi hér heima þar sem allir
tengjast öllum er líklega illgerlegt
að hreinsa hér almennilega til
svo að hægt sé að læra af því fyrir
framtíðina.“
the@bladid.net