Bændablaðið - 26.05.2011, Qupperneq 2

2 Bændablaðið | fimmtudagur 26. maí 2011
Fréttir
Hætta á að ýmsir sjúkdómar
komi upp eftir langa innistöðu
Dýraverndarráð samþykkti á
fundi sínum 12. maí sl. að skora
á sjávarútvegs- og landbúnaðar-
ráðherra að hann breyti án tafar
reglugerð um aðbúnað nautgripa
með það að markmiði að tryggja
nautgripum útvist að sumri.
Styr um málið
Nokkur styr hefur staðið um úti-
vist mjólkurkúa síðustu misseri.
Skemmst er að minnast þess að
Matvælastofnun kærði níu kúabænd-
ur í nóvember á síðasta ári fyrir brot
á reglum um útivist. Þá hefur verið
ekki verið eining um útivistarmál á
starfshópi ráðuneytisins um aðbúnað
nautgripa sem nú vinnur að endur-
skoðun reglugerðarinnar.
Í nefndri ályktun er þess farið
á leit við ráðherra að henni breyti
reglugerðinni þannig að hluti hennar
hljóði svo:
„Tryggja skal öllum gripum,
nema graðnautum eldri en sex mán-
aða, 8 vikna sumarbeit hið minnsta ár
hvert“. Breytingin gerir ráð fyrir að
orðið sumarbeit komi í stað orðsins
útivist sem nú er í reglugerðinni.
Pólitísk ákvörðun stéttarinnar
Unnsteinn Snorri Snorrason situr
sem fulltrúi Bændasamtakanna í
starfshópi ráðherra um breytingarnar
á reglugerðinni. Hann segir að eftir
að hafa kynnt sér rök í málinu þá telji
hann það vera pólitíska ákvörðun
stéttarinnar hvort kýr séu settar út
eður ei. Engin rök hnígi að því að
þar sem aðstæður þeirra séu góðar,
þær í lausagöngu í rúmum fjósum,
sé kúm nauðsynlegt að komast út.
Baldur Helgi Benjamínsson
framkvæmdastjóri Landssambands
kúabænda skrifar hér í blaðið pistil
þar sem hann kemur inn á útivist
kúa. Svo virðist sem hann sé á
sama máli og Unnsteinn. „Fyrir
rúmum áratug stóðu velflestar kýr
landsmanna í básafjósum, nú er það
hlutfall komið niður fyrir helming.
Kúm í lausagöngu hefur fjölgað að
sama skapi. Ný fjós hafa verið byggð
og þau eldri endurbætt. Aðbúnaður
nautgripa hefur því tekið miklum
framförum á undanförnum árum og
þeir hafa það betra en áður og fyrr.
Því heyrast þau sjónarmið, að litlu
skipti hvort nautgripir séu inni eða
úti, árið um kring.
Útivistarumræðan snýst bara
ekkert um það. Hún snýst um ímynd
framleiðslunnar. Það er almennt
viðhorf í samfélaginu, að það sé
eðlilegur hluti af nautgripahaldi
að gripirnir séu úti við yfir sumar-
mánuðina. Þar fyrir utan eru vel
hirtir gripir í góðum haga ein besta
auglýsingin sem greinin getur fengið;
fyrir yfirgnæfandi hluta framleiðenda
er hún sjálfsagður hluti af fram-
leiðsluferlinu“ segir m.a. annars í
pistli Baldurs.
Með skrifum Baldurs má gera ráð
fyrir að forysta kúabænda vilji sjá
kýr úti á beit. Því verður athyglisvert
að sjá viðbrögð ráðherra við ályktun
dýraverndarráðs.
/fr
Dýraverndarráð krefst reglugerðarbreytingar:
Kúm verði tryggð sumarbeit
Fé hefur að mestu verið haldið
inni á norðanverðu landinu í rúma
viku, en vorhret með tilheyrandi
bleytu og kulda hefur ráðið ríkjum
í þeim landshluta síðustu daga.
Ólafur G. Vagnsson ráðunautur
hjá Búnaðarsambandi Eyjafjarðar
segir að við slíkar aðstæður stafi
einkum hætta á að upp komi ýmsir
sjúkdómar hjá lömbum, löng inni-
staða í litlu rými hafi ekki góð áhrif
á lömbin.
Nefnir hann þar stíuskjögur, eða
hvítvöðvaveiki, sem gjarnan komi
upp þegar lömbum er hleypt út eftir
langvarandi innistöðu, viku til 10
daga. Hreyfingarleysi fari illa í
ungviðið, þau ráði sér svo vart fyrir
kæti þegar út er komið og hoppa með
látum út um allar koppagrundir.
Skortur á seleni
Það er skortur á seleni sem veldur
því að lömbin eiga það til að stirna
upp og skemmd kemur upp í vöðva
þeirra við umskiptin úr innistöðu í
litlu rými og frelsið úti í guðsgrænni
náttúrunni. Í versta falli getur þetta
leitt lömb til dauða. Ólafur segir að
víði búi bændur það vel að eiga selen
og sprauta því í lömbin áður en þeim
er hleypt úr að nýju.
Mikið álag
„Þetta hefur verið mikill álagstími
hjá sauðfjárbændum, mikil törn og
vont að þurfa að hýsa allt fé, oft í
miklum þrengslum og í alls kyns
aukahúsum,“ segir Ólafur. Hann
nefnir að einnig þurfi bændur að
hafa varann á varðandi það að lömbin
þurfi mikinn vökva á þessum tíma
og þurfi því að hafa greiðan aðgang
að vatni. Hætta sé á að lömbin
gangi svo nærri móðurinn að hún
fái júgurbólgu.
„Það er margt sem þarf að varast,
en ég vona að allt fari vel og mér
sýnist sem það sé að létta til norðan
heiða og bændur geti farið að sleppt
fé sínu út ,“ segir Ólafur.
Í krapahríð
Krapastórhríð gekk yfir norðanvert
landið í byrjun vikunnar og ekki ólík-
legt að fuglalíf hafi farið illa einkum
í Þingeyjarsýslum, en til að mynda
var engu líkara en hávetur væri á
Tjörnesi síðastliðinn mánudag. Ekki
verður þó hægt að meta áhrif hretsins
á fuglalíf fyrr en upp styttir, en eitt-
hvað af fugli hefur örugglega hrakist
af hreiðrum sínum í vonskuveðrinu
sem yfir gekk.
/MÞÞ
Álagstími hjá sauðfjárbændum í vonskuveðri á norðanverðu landinu:
Þessi mynd var tekin í krapahraglanda þann 19. maí 2011 nálægt Vogum í Mývatnssveit. Kindurnar eru frá félagsbúinu Vogum 3. Mynd / Finnur Baldursson.
Kýrin Skeifa 626 sýndi listir sínar á túninu við Ytri-Tjarnir og fagnaði sumri
á dögunum. Hún þurfti ekkert að bíða eftir reglugerðarbreytingum. Mynd/ MÞÞ
Unnið er að fjársöfnun meðal
fyrirtækja í landinu til stuðnings
bændum á áhrifasvæði eldgossins
í Grímsvötnum sem hófst 21. maí.
Guðni Ágústsson, fv. landbúnað-
arráðherra og framkvæmdastjóri
SAM hefur haft forgöngu um
málið og með honum eru í verk-
efnisstjórn vegna átaksins þau
Sigurgeir Sindri Sigurgeirsson,
formaður Landssambands sauð-
fjárbænda, Sigurður Loftsson,
formaður Landssambands kúa-
bænda og Hugrún Hannesdóttir,
frá Félagi Ferðaþjónustubænda.
Guðni segir að þó útlit sé nú fyrir
að eldgosinu sé að ljúka verði
haldið áfram með verkefnið.
„Afleiðingar gossins eru víð-
tækar og mörg verkefni sem þarf
að taka á. Skilningur fyrritækjanna
sem vilja koma að þessu er sá sami
og söfnunin er í gangi. Við eigum
fyrir í landinu Bjargráðasjóð og
Viðlagatryggingu til að takast á við
slík mál. Það er samt alltaf eitthvað
sem stendur út af.
Það vill svo skemmtilega til að
forsvarsmenn fyrirtækja sem fylgst
hafa með þessu langar að koma
að þessu. Þeir hafa spurt hvernig
þau geti lagt málinu lið. Þetta eru
fyrirtæki um land bæði í þjónustu
sjávarútvegi og landbúnaði. Þetta
sýnir vel hvernig þjóðarsálin bregst
við slíkum aðstæðum enda er þetta
verkefni okkar allra," segir Guðni.
Óskað er eftir fjárframlögum
frá hverju fyrirtæki sem nemi frá
hundrað Þúsund krónum til einni
milljón. Verkefnisstjórnin og Samtök
atvinnulífsins vilja hvetja öll fyrir-
tæki til þess að taka vel og hraustlega
á með sér í þessu brýna verkefni.
Söfnunin fer fram í gegn um Arion –
banka á Kirkjubæjarklaustri. Verður
haft samband við þau á næstu dögum
og gíróseðlar sendir til þeirra vegna
framlaganna.
Stefnt er að því að söfnuninni
verði lokið eigi síðar en fyrir júní-
lok svo hægt verði að bregðast sem
fyrst við þeim brýna vanda sem við
blasir. Væntanlega verður hægt að
birta lista yfir þátttakendur í verk-
efninu í Bændablaðinu 9. júní.
Fyrirtækjasöfnun
vegna Grímsvatna-
goss 2011
Eldgos í Grímsvötnum.
Mynd / Mathew Roberts Veðurstofu Íslands.
Varað við að
fara of nærri
gosstöðvum
Of snemmt er að tilkuynna um go-
verið þar í lágmarki í gær. Mag-
nús Tumi Guðmundsson, jarðeðl-
isfræðingur, varaði fólk við því í
fjölmiðlum að fara nærri gosstöðvu-
num vegna sprengihættu. Grjóth-
nullungar tonn að þyngd, geti þeyst
mörg hundruð metra upp í loftið í
sprengingum. Magnús Tumi segir
að reynslan af Grímsvatnagosum sé
að það geti mallað áfram í nokkra
daga eða vikur.