Fréttablaðið - 19.07.2012, Blaðsíða 22

22 19. júlí 2012 FIMMTUDAGUR
30. júní sl. var í Fréttablaðinu fyrirsögnin „Nasa fær að
standa áfram við Austurvöll“. Í
undirfyrirsögn segir að samkvæmt
vinningstillögu verði ekkert hús
rifið. Þá var vísað í tillögu sem
hlaut fyrstu verðlaun í „Samkeppni
um uppbyggingu í miðborg Reykja-
víkur“. Þetta er alrangt, hinn sögu-
frægi Nasasalur við Austurvöll fær
ekki að standa og starfsemi sem
fer fram í nýjum sal verður tengd
hótel rekstri. Þeim sem vilja mót-
mæla niðurrifinu er bent á www.
ekkihotel.is.
Í skýringum með umræddri til-
lögu segir m.a.:
Ekki er talið raunsætt að
vernda húshlutann sem hýsir
skemmtistaðinn Nasa, sam-
kvæmt tillögum er sá hluti fjar-
lægður og byggður upp aftur í
breyttri mynd. Byggður verði
nýr salur, eins konar kjallari –
og hann byggður í mynd núver-
andi salar … (Tekið upp úr texta
á sýningu í Landsímahúsi við
Kirkjustræti; hún var opnuð 29.
júní sl. Leturbreytingar hér.).
Segir enn fremur að þennan nýja
sal skuli nota fyrir fundi og ráð-
stefnur í tengslum við nýtt hótel.
Má gera ráð fyrir að hugmyndir
í þessari tillögu verði meginvið-
miðun í meðförum arkitekta, skipu-
lagsráðs í Reykjavík og skipulags-
stjóra, nema fólk spyrni við fótum.
Þann 10. júlí var í Fréttablaðinu
umfjöllun um málið og stendur þar
í millifyrirsögn „Nasa haldi sér“.
Er þá vísað til viðtals við annan
tveggja höfunda tillögunnar sem
hlaut fyrstu verðlaun og segir þar
að komi til greina að nota í nýjum
sal „einhverjar af sömu innrétt-
ingunum“ sem eru í núverandi
sal. Arkitektinn segir enn fremur
að gert sé ráð fyrir að hægt verði
„að nota salinn fyrir tónleika- og
skemmtanahald“. Þetta kemur ekki
vel heim við það sem eigandi salar-
ins segir í Morgunblaðinu 6. júlí sl. Í
nýja salnum skuli vera skemmt anir
og ráðstefnur í tengslum við hótel-
ið sem reisa skal, segir hann. Sé
hugsa nlegt að þarna verði skemmti-
staður en hann verði þá fyrst og
fremst hluti af hótel rekstrinum.
Eigandinn leggur áherslu á að Nasa
hafi verið lokað fyrir fullt og allt.
„Þetta verður ekki Nasa,“ segir
hann, og nefnir ekki flutning gam-
alla innréttinga í nýja salinn.
Hér er verið að tala ýmist um
Nasasalinn sjálfan, þ.e. salinn frá
1946, eða fyrirtækið sem rak starf-
semi í salnum undir Nasanafninu.
En hvort sem er, hvort tveggja er úr
sögunni á þessum stað, verði hug-
myndir eigandans að veruleika.
Nasasalurinn verður þá rifinn og
allt á huldu um hvort tónleikar og
dans í kunnum stíl verði í hinum
nýja sal. Ekki er að sjá að eigand-
inn hafi áhuga á slíku.
Sinnuleysi olli því að Naustið
og Reykjavíkurapótek voru eyði-
lögð. Látum ekki Nasasalinn í
Sjálfstæðis húsinu gamla verða
slíkri eyðileggingu að bráð. Sættum
okkur ekki við óljósar hugmyndir
um að einhverjar innréttingar úr
gamla salnum verði e.t.v. fluttar í
hinn nýja. Öflug mótmæli á www.
ekkihotel.is hafa áhrif á borgarfull-
trúa og stuðla að friðun.
Nasasalurinn fær
ekki að standa, nema
þú mótmælir
Í svari Ögmundar Jónassonar til Pawels Bartoszek varðandi fjár-
hættuspil nýlega sagði Ögmundur
að kortafyrirtækin telji sig geta
staðhæft að heildarvelta Íslendinga
í erlendri netspilun hafi verið um
1,5 milljarðar króna árið 2011.
Kortafyrirtækin eru, ólíkt öllum
öðrum í samfélaginu, með mjög
nákvæman og yfirgripsmikinn
gagnagrunn yfir nánast öll við-
skipti Íslendinga. Í flestum til-
fellum vita þau nákvæmlega við
hvaða verslun við áttum viðskipti
og hvenær, og með ýmsum töl-
fræðilegum aðferðum mætti með
smá vinnu draga ekki agalegar
ályktanir um hvað var keypt.
Þau vita auk þess af því þegar
teknir eru peningar út úr hrað-
banka, og geta ályktað sterklega út
frá því hversu mikil viðskipti eru
stunduð utan rafræna hagkerfisins,
þótt mögulegt sé að einhverjir taki
enn þá út af bankabókum í sínum
útibúum frekar en í hraðbönkum.
Það er sérkennilegt að innan-
ríkis ráðherra, sem fer meðal
annars með persónuvernd sem
málaflokk, sjái ekki ástæðu til að
gagnrýna það sérstaklega að korta-
fyrirtækin telji sig geta staðhæft
eitthvað um það í hvað Íslendingar
eyða peningum. Þetta hefur marg-
víslegar afleiðingar í för með sér.
Fólk á réttmæta kröfu til leyndar
þegar það stundar viðskipti. Þegar
ég kaupi eitthvað úti í búð, hvort
sem það er mjólk í kjörbúð, rusl-
fæði á veitingastað, föt á markaði
eða leikföng í dótabúð (hvort heldur
fullorðins eða barna!), þá er eðli-
legt að það sé milli mín og sölu-
mannsins. Það að allar upplýsingar
um viðskiptin séu undantekningar-
laust send þriðja aðila er óviðun-
andi. Auðvitað er það nauðsynlegt
fyrir rafræn viðskipti að ákveðnar
upplýsingar séu sendar. En þarf að
búa til færslu sem segir hver hafi
borgað hverjum og hversu mikið?
Þegar við verslum með peninga-
seðla er eingöngu skráð hvað var
keypt og fyrir hvaða upphæð, nema
sérstaklega sé óskað eftir nótu með
kennitölu vegna virðisaukaskatts.
Er nokkur ástæða fyrir því að þetta
ætti að vera öðruvísi í tilfelli korta?
Þegar korti er framvísað í verslun
þarf að staðfesta að réttur aðili sé
með kortið (sem er tilgangur undir-
skriftar eða PIN númers), að nægi-
legir peningar séu á kortinu (sem
er tilgangur posans og innhring-
ingarinnar til bakvinnslukerfisins),
og það þarf að færa viðeigandi upp-
hæð út af þeim bankareikningi sem
kortið er tengt við yfir á reikning
verslunarinnar (sem er tilgangur
uppgjörsins í lok dags). Að lokum
þarf verslunin að skrá hjá sér í sitt
bókhald að viðskiptin hafi átt sér
stað (vegna skatta).
Það sem þarf ekki að eiga sér
stað er að kortafyrirtækið skrái
hjá sér hver borgaði og hverjum
var borgað. Kortafyrirtækið þarf
ekki að vita hversu mikið var greitt.
Og kortafyrirtækið þarf síður en
svo að geyma þessar upplýsingar
í heilt ár, hvað þá að stunda þess
háttar greiningar á viðskiptunum
að þeir geti staðhæft eitthvað um
peningaveltu Íslendinga í erlendri
net spilun, hvað þá annað.
Einhverjir spyrja þá um ábyrgð.
Hver ber ábyrgð ef kort er mis-
notað, eða ef ofgreitt er fyrir vöru?
Eitt sinn var það á ábyrgð fyrir-
tækja og viðskiptavina þeirra að
tryggja að rétt viðskipti ættu sér
stað.
Eðlilegast væri að það yrði aftur
raunin, en ef upp kæmu deilur um
hvort rétt hafi verið millifært þá
yrði prentuð kvittun eða rafræn
kvittun með stafrænni undirskrift
látin gilda. Ef korti er stolið er það
á ábyrgð eigandans að láta loka á
það.
Raunar ættu kortafyrirtækin að
firra sig ákveðinni ábyrgð þar með
því að hætta að nota þessi fáránlegu
kreditkortanúmer – stóra leyndar-
málið sem er prentað og þrykkt
framan á kortið. Enginn sem hefur
hundsvit á upplýsingaöryggi myndi
nokkurn tímann taka í mál að skrifa
leyndarmálið sem gefur aðgang
að peningunum í stórum skýrum
stöfum framan á fyrir bærið sem
þyrfti að vernda. Ég ætla að sleppa
því að tala um hversu óöruggar
segul rendur eru að sinni.
Gefum okkur samt það sem lík-
legast er, að engu af ofantöldu verði
breytt á næstunni. Íslendingum
finnst þægilegt að nota kortin sín
og öllum er alveg sama um persónu-
vernd – enda höfum við aldrei þurft
að fást af alvöru við þær ógnir sem
skortur á persónuvernd hefur í för
með sér. Í allra minnsta lagi ætti
þá að gera athugasemd við það
að kortafyrirtækin séu að greina
viðskiptin að svo miklu leyti sem
marka má af orðum Ög mundar.
Það kemur ríkinu ekki við, hvað
þá kortafyrirtækjunum, hvað fólk
eyðir peningum sínum í.
Ríkið hefur vald til að krefjast
þess að fólk greiði skatta, en meðan
þeir eru greiddir hefur ríkið ekki
vald til að skoða hvar við kaupum
inn eða hvernig við eyðum okkar
peningum, og slíkt vald á enginn
að hafa.
Af hverju vita kortafyrir-
tækin hvar ég spila spil?
Skipulagsmál
Helgi Þorláksson
sagnfræðingur
Viðskipti
Smári McCarthy
framkvæmdastjóri
IMMI, alþjóðlegrar
stofnunar um
upplýsinga- og
tjáningarfrelsi
Sennilega eru sjö ár frá því að vinur minn, Þráinn Þorvalds-
son, stakk að mér tveimur glösum
af pillum, sem dr. Sigmundur Guð-
bjarnarson hafði sett saman úr
ætihvönninni og kallaði Sagapro.
„Taktu eina eða tvær á dag. Gæti
gert þér gott,“ sagði Þráinn og
kvaddi.
Það var svo sem ekkert að mér,
en ég hugsaði með mér að eitthvað
úr ætihvönninni, sem var mér svo
kær af bökkum Laxár í Aðaldal,
gæti bara verið til góðs.
Nokkrum dögum seinna,
kannski viku til tíu dögum, vakn-
aði ég og leið svona rosalega vel,
úthvíldur og bókstaflega dæsti af
vellíðan. Spratt fram úr og gekk
að störfum dagsins. Þessi morgun-
vellíðan hélt áfram næstu daga og
konan mín var farin að velta fyrir
sér hvað hefði eiginlega komið
fyrir kallinn.
Rann svo allt í einu upp fyrir
mér, að ástæðan fyrir þessu
öllu var afar einföld, ég svaf nú
allar nætur án þess að vakna 4-5
sinnum til að pissa. Hafði ekki gert
mér grein fyrir því að það væri
eitthvað óvenjulegt að vakna svo
oft, hafði gert það frá miðjum sex-
tugsaldri. Hafði aldrei hugsað út í
að ég væri með stækkaðan blöðru-
hálskirtil, sem orsakaði þessi öru
næturþvaglát.
Lífsgæðabatinn var hreint
ótrúlegur og ég sagði frá þessu á
Hrafnaþingi og fékk þá Þráin, dr.
Sigmund og Sigurð Steinþórsson í
viðtöl. Þeir voru afar varkárir, en
höfðu fengið jákvæð viðbrögð frá
mörgum. Þessi viðtöl vöktu mikla
athygli, símtölin hreinlega helltust
yfir mig frá körlum og ekki síður
eiginkonum, sem höfðu eins og
mín frú vaknað mörgum sinnum á
nóttu vegna bröltsins í körlunum.
Ég hef verið iðinn við að útbreiða
þetta Sagapro-fagnaðarerindi
síðan og hef ekki tölu á þeim sem
hafa þakkað fyrir og dásamað
kjarkinn að tala um eitthvað „svo
viðkvæmt“ eins og það að vera
sípissandi allar nætur. Ég giska
á að Sagapro hafi gert fjórum af
hverjum fimm gott. En það vantaði
sannanir fyrir virkni og loksins
tókst að afla fjár, 30 milljóna
króna, til að kosta faglegar klín-
ískar rannsóknir og reyna að fá
niðurstöðurnar birtar í vísindariti.
Tveggja ára spennuþrungin bið
er á enda, rannsóknirnar staðfestu
það sem ég og þúsundir annarra
höfum vitað, Sagapro svínvirkar.
Nú eru öflugir fjárfestar komnir
að Sagamedica, tilbúnir að fjár-
magna útrás á vöru úr hreinni
íslenskri náttúruauðlind, þróuð
af einum fremsta vísindamanni
eyjunnar bláu.
Stóru lyfjarisarnir hafa löngum
stundað það að fá leigupenna til að
níða skóinn af aðilum, sem hafa
reynt að koma vörum á markað,
sem gætu keppt við eitthvað sem
þeir höfðu kannski eytt milljörðum
í að þróa og markaðssetja. Nú veit
ég ekkert um lyfjafræðinginn fúla
sem rauk fram á ritvöllinn með
fúkyrðaflaumi daginn eftir að
góðu fréttirnar bárust. Vonandi
var hann bara úrillur eftir margar
pissuferðir þá nóttina. Ég ætla að
senda honum tvo kassa af Sagapro,
gætu gert honum gott.
Að vakna sjaldnar vegna Sagapro
Heilbrigðismál
Ingvi Hrafn Jónsson
sjónvarpsstjóri ÍNN og
hluthafi í SagaMedica
www.fjalakotturinn.is
Aðalstræti 16 | 101 Reykjavík | Sími 514 6060 | dining@hotelcentrum.is