Fréttablaðið - 17.09.2012, Page 16

16 17. september 2012 MÁNUDAGUR
Það er ekki ofsögum sagt að Ísland hafi tekið crossfit
opnum örmum. Síðan undir ritaður
stofnaði fyrstu crossfit-stöðina á
Íslandi haustið 2008 hefur iðkenda-
fjöldi vaxið úr engu í á fjórða þús-
und og löggiltar crossfit- stöðvar
landsins fylla nú tuginn. Þessi
mikli vöxtur er að langmestu leyti
sjálf sprottinn, knúinn áfram af
ánægðum viðskiptavinum sem
linna ekki látum fyrr en þeir hafa
drifið vini, maka og ættingja með
sér á æfingar, og af stórhuga þjálf-
urum sem eru tilbúnir að leggja
allt undir til að láta drauminn um
crossfit-stöðina sína rætast.
Crossfit-vakningin á Íslandi
hefur haft ýmislegt jákvætt í för
með sér, fyrir utan þá lýðheilsubót
sem regluleg hreyfing þúsunda
kyrrsetumanna hefur í för með sér.
1. Crossfit-stöðvar eru frum-
kvöðlafyrirtæki sem skapa
atvinnu fyrir metnaðarfulla
þjálfara (þar á meðal á annan
tug íþróttafræðinga og sjúkra-
þjálfara) og hafa örvandi áhrif
á efnahagslífið.
2. Í öllum almennilegum crossfit-
stöðvum myndast sterkur og
jákvæður félagsandi sem verður
hvati að mörgum samfélagslega
gagnlegum viðburðum, eins og
söfnunum til ýmissa góðgerða-
mála, íþróttakeppnum, stofnun
íþróttafélaga og ýmislegu fleiru.
3. Crossfit er líkamsrækt sem
brúar kynslóðabil, fær unglinga
til að spjalla af áhuga og ein-
lægni við foreldra sína, gefur
uppteknum hjónum færi á dýr-
mætum samverustundum og
vinahópum möguleikann á að
hittast reglulega.
4. Í crossfit er árangur mældur í
auknum styrk, þreki, úthaldi
o.s.frv. Áhersla á aukna getu
en ekki útlit frelsar jafnt karla
sem konur frá oki hins staðlaða
tískublaðalíkama og auðveldar
þannig fólki af öllum stærðum
og gerðum að sættast við líkama
sinn eins og hann er.
5. Crossfit-samfélagið upp hefur
sterkar konur. Sú upphefð
vinnur gegn fordómum um að
konur eigi ekki að vera sterkar
og veitir sterkari konum frelsi
til að njóta sín á sínum eigin for-
sendum.
Crossfit-þjálfun hefur það að
markmiði að koma iðkendum sínum
í form á breiðum og almennum
grunni, og gera þá vel í stakk búna
til að takast á við líkamlegar áskor-
anir daglegs lífs. Allar æfingar sem
gerðar eru í crossfit-þjálfun eru
lagaðar að mismunandi getu og lík-
amsástandi hvers og eins, með því
t.d. að aðlaga þyngdir lóða, fjölda
endurtekninga, með því að skipta út
of erfiðum æfingum o.s.frv. Þannig
er flestum gert kleift að stunda
crossfit, þó vitanlega sé himinn og
haf á milli þess álags sem hæfur
þjálfari leggur á bakveikan kyrr-
setumann á sextugsaldri og afreks-
konu á þrítugsaldri.
Þó margt jákvætt megi segja
um crossfit-iðkun er langt í frá að
æfingakerfið sé hafið yfir gagn-
rýni. Crossfit-þjálfun er í eðli
sínu há-ákefðarþjálfun og sem
slík afskaplega árangursrík ef vel
er að henni staðið, en jafnframt
vandmeðfarin, sérstaklega þegar
iðkendur eru á mismunandi aldri
og með ólíkan bakgrunn. Þegar
við bætist að þröskuldur fyrir
því að öðlast crossfit-þjálfara-
réttindi er lágur, og hver cross-
fit-stöð hefur fullt frelsi og sjálf-
stæði í því hvernig hún útfærir
sína þjálfun, liggur í augum uppi
að heil mikill munur getur verið á
gæðum og innihaldi þeirrar þjón-
ustu sem boðið er upp á í mismun-
andi crossfit-stöðvum. Sá munur
getur til dæmis legið í mismun-
andi menntun og hæfni þjálfara,
mismunandi útfærslu á hugmynda-
fræði þjálfunarinnar, mismunandi
þjónustustigi, mismunandi aðstöðu,
mismunandi verðlagningu og mis-
munandi markmiðum stöðvanna.
Vangaveltur sjúkraþjálfara um
hugsanleg meiðsl vegna crossfit-
þjálfunar ber að taka alvarlega,
jafnvel þó engin töluleg gögn eða
upplýsingar um tilgang og eðli
meðferða liggi fyrir á þessu stigi
málsins. Allir þjálfarar, hvort sem
er í crossfit eða annars staðar, eiga
að líta á það sem frumtilgang sinn
að meðhöndla fólk af varkárni og
ábyrgð, með langtímauppbyggingu
í huga.
Crossfit er þjálfunarkerfi í
mótun. Á þeim rúmlega fjórum
árum sem liðin eru síðan undirrit-
aður byrjaði að sökkva sér ofan í
hugmyndafræðina hefur orðið heil-
mikil gerjun í crossfit-heiminum,
til dæmis með stóraukinni áherslu
og þekkingu á því hvernig auka má
hreyfigetu og liðleika, áhugaverðum
deilum um langtímaáhrif þess að
setja hverja einustu æfingu upp sem
keppni upp á líf og dauða, vangavelt-
um um réttmæti og tilgang þess að
gera tæknilega flóknar æfingar
undir miklu álagi, skoðanaskiptum
um það að hversu miklu leyti eigi
að nota þekkingu úr hefð bundinni
þjálffræði til að byggja upp æfinga-
áætlanir crossfittara til skemmri
og lengri tíma, og margt fleira. Um
þetta eru deildar meiningar, líka
innan hins íslenska crossfit-samfé-
lags, og það er að mínu mati þarna
sem fagstéttir eins og sjúkraþjálf-
arar og íþróttafræðingar geta gert
mest gagn. Með málefnalegri gagn-
rýni og hófstilltri umræðu um kosti
og vankanta, er ég viss um að hægt
sé að auka gæði crossfit- þjálfunar
á Íslandi. Glannalegar og órök-
studdar upphrópanir, alhæfingar
og rangfærslur gera ekkert annað
en að búa til andstæðar fylkingar
úr hópum sem eiga að snúa bökum
saman í þeim sameiginlega tilgangi
sínum að efla heilbrigði og lífsgæði
þjóðarinnar.
Lengri útgáfu greinarinnar má
lesa á Vísir.is.
Crossfit: Ekki svo galið
Íþróttir
Dr. Leifur Geir
Hafsteinsson
eigandi og yfirþjálfari
CrossFit Sport
Glannalegar og órökstuddar upphrópanir,
alhæfingar og rangfærslur gera ekkert
annað en að búa til andstæðar fylkingar…
ÞEKKTU RÉTT ÞINN Á VINNUMARKAÐI.
KÍKTU Á ASIUNG.IS
VEIST ÞÚ HVER RÉTTUR ÞINN ER?
EKKI?
SVINDLA Á ÞÉR?
Alkunna er að engin keðja er sterkari en veikasti hlekkurinn.
Í ágætum umræðum í blaðinu
undan farið um forsendur langtíma
hagvaxtar er talið farsælast að
stóla meira á þekkingargeirann og
tryggja með því verðmætari afurðir
sem er forsenda aukinna lífsgæða.
Bætt er við að það gerist „til dæmis
með því að efla menntun í tækni og
vísindum,“ og sjá þannig til þess
að nýsköpunarfyrirtæki fái „rétta
starfsfólkið,“ eins og segir í leið-
ara Fréttablaðsins 12.09. Síðan er
áréttað að það verði með því að efla
rannsóknir á vegum háskólanna og
tíundaður fjöldi doktorsnema sem
vinnur fjölda ársverka í rannsókn-
artengdu námi. Loks er bent á að
slíkt umhverfi eigi að vera „útung-
unarstöð nýsköpunarfyrirtækja“.
Taka má undir að gefa þurfi
sprotafyrirtækjum (og vonandi
einnig starfandi tæknifyrir tækjum)
meiri gaum, skapa þeim hagstætt
rekstrarumhverfi og auðvelda
þeim að fá fé til að hrinda góðum
hugmyndum í framkvæmd. Allt er
þetta rétt og skynsamlegt. Eftir sem
áður er ekki minnst á þann hlekk í
þessari mikilvægu keðju sem ræður
úrslitum um hvort allt það góða
starf sem talið er upp hér á undan
skili þeim árangri sem stefnt er að.
Þegar talað er um „rétta starfs-
fólkið“ í þessu sambandi er ekki
gæfulegt að gleyma þeim sem síðast
koma við sögu eftir að góð hugmynd
hefur fæðst og farsælt þróunar starf
farið fram og við tekur að framleiða
eftirsóttar vörur úr öllu saman. Í
sérhverju tæknisamfélagi sem nær
árangri í þekkingargeiranum er
þess gætt að framleiðslufyrir tækin
hafi á að skipa fagmönnum sem geta
nýtt sér tölvustýrðar vélar og tæki
sem taka sífelldum framförum.
Þessar sömu þjóðir vita að slíkt fólk
verður ekki hirt af götunum; þvert á
móti hefur það lært sínar iðn greinar
í góðum skólum, fengið þjálfun í
tæknifyrirtækjum og hefur aðgang
að góðri endur menntun. Vissulega
eru starfandi á Íslandi afbragðs fag-
menn í málm-, véltækni og rafiðn-
aði. Hér eru líka góðir skólar fyrir
slíkt fólk, mörg ágæt fyrirtæki í
greininni og öflug endur menntun.
Eftir sem áður stöndum við frammi
fyrir þeirri staðreynd að mikill
skortur er á slíkum fagmönnum.
Kveður svo rammt að þessum
skorti að með sama framhaldi ger-
ist annað tveggja að flytja verður
inn fagmenn á þessu tæknisviði í
stórum stíl á næstu árum eða færa
framleiðsluna til landa þar sem
lögð hefur verið meiri áhersla á
verktækninám en hér hefur verið
um sinn. Þá stöndum við frammi
fyrir þeirri nöturlegu staðreynd að
afrakstur þekkingargeirans verður
ekki eftir hér á landi í þeim mæli
sem eðlilegt er að gera kröfu til.
Sem betur fer er flestum að
verða ljóst að við svo búið má
ekki standa. Margir iðnmennta-
skólar eru nú að vekja athygli unga
fólksins á þeim gríðarlegu mögu-
leikum sem er að finna í málm-,
véltækni- og rafiðnaðarfyrir-
tækjum hér á landi. Þeim er þó
skorinn þröngur stakkur í fjárhags-
legum efnum. Þess vegna eru fyrir-
tæki í iðntæknigreinum að vakna
til vitundar um að þau verða líka að
leggjast á árarnar með skólunum,
ríkisvaldinu og sveitarstjórnum.
Með því móti aukast líkur á að skól-
arnir geti menntað mun fleira ungt
og efnilegt fólk til starfa í skap-
andi iðngrein sem hefur þegar náð
miklum árangri á alþjóðamarkaði.
Þarna liggja stærstu og arðsöm-
ustu atvinnutækifæri þessa lands
og ekki seinna vænna að nýta þau
enn betur fyrir land og lýð.
Veikasti hlekkurinn
Menntamál
Ingólfur
Sverrisson
hjá Samtökum
iðnaðarins