Fréttatíminn - 02.03.2012, Qupperneq 26

M yndlistarmaðurinn Rúrí hefur með verkum sínum hreyft við fólki og fengið það til að
taka afstöðu til margvíslegra mála sem
hverfast um tengsl mannsins, jarðar-
innar og alheimsins; um tilveru mann-
kyns og óravíddir alheimsins, segir í
kynningu Listasafns Íslands en yfirlits-
sýning á verkum hennar verður opnuð
í safninu í dag, föstudag. Rúrí er einn
helsti gjörningalistamaður þjóðarinnar,
myndhöggvari sem vinnur út frá for-
sendum hugmyndalistarinnar. Verk
hennar í formi gjörningalistar, inn-
setninga, bókverka, rafrænna miðla og
höggmynda hafa oft kallað á sterk við-
brögð þar sem í þeim hefur falist snörp
ádeila á samfélagið.
Mölvaði Mercedes-Benz
„Vissulega er ég pólitísk en það er póli-
tík í víðum skilningi, allt sem við kemur
mannlegu samfélagi,“ segir Rúrí. „Ég
held að það sé hlutverk listarinnar að
tendra athyglina.“ Aðspurð um for-
gengileika gjörninganna segir hún þá
vera eins og fjölskyldualbúmið. „Hvern-
ig minnist maður brúðkaups eða fyrsta
barnsins? Er það ekki með ljósmyndum
eða vídeói? Það er hefð fyrir því að ljós-
mynda eða vídeótaka gjörninga. Þetta
er mjög klassískt form og hefur verið
svo í áratugi.“
Dirfska Rúríar sem tilraunalista-
manns hefur birst í áhrifamiklum gjörn-
ingum. Eftir að hafa brotið með sleggju
og haka gullna Mercedes-Benz bifreið
á Lækjartorgi í ársbyrjun 1974 stimpl-
aði hún sig ekki aðeins inn sem einn
athyglisverðasti gjörningalistamaður
okkar, segir í kynningu Listasafnsins,
heldur hóf á loft kyndil pólitískrar listar
með því að færa hana í ísmeygilegan
búning og ögraði með því hlutadýrkun
samtímans, efnhagslegri undirstöðu og
erkitákni vestræns samfélags. „Það er
fyndið en um leið sorglegt hvað þetta
virðist enn eiga við,“ segir Rúrí um
þann gyllta gjörning, „en það var engin
tilviljun að ég valdi Mercedes-Benz
lúxusmódel.“
Hápólitískir gjörningar
Rúrí hefur skilgreint náttúruna og
óendanleikan með nýjum hætti með
hverfulum verkum. Regnbogi I, 1983,
himinhá bambusstöng með marglitum
línfána í ljósum logum var festur á filmu
sem helgileikur, tileinkaður lífi og
náttúru. Verkið Archive – Endangered
Waters, sem var til sýnis á Feneyja-
tvíæringnum árið 2003, vakti mikla
athygli. Í því járnvirki voru 52 gegnsæj-
Það var
engin til-
viljun að ég
valdi Merce-
des Benz
lúxusmódel.
Hlutverk listarinnar er að tendra athyglina
Gyllti Benzinn
barinn á Lækjar-
torgi árið 1974.
„Það er fyndið en
um leið sorglegt
hvað þetta
virðist enn eiga
við,“ segir Rúrí.
Rúrí, einn
helsti gjörn-
ingalistamaður
þjóðarinnar.
Yfirlitssýning á
verkum hennar
verður opnuð í
dag, föstudag,
í Listasafni
Íslands við
Fríkirkjuveg.
Ljósmynd Hari
ar litskyggnur sem sýndu íslenska fossa
sem allir voru í hættu vegna áætlana
um virkjanir á hálendi Íslands í þágu
stóriðju. Þegar myndirnar voru dregnar
út mátti heyra að hver foss hafði sinn ein-
staka og ómetanlega hljóm.
Yfirlitssýning Rúríar í Listasafni Ís-
lands stendur til 6. maí. Þar gefur að
líta öll helstu verk hennar auk mynda af
mörgum þekktustu gjörningum hennar,
um 100 verk, bæði stór og smá. „Þetta
eru þekktir gjörningar,“ segir Rúrí, „en
líka gjörningar sem aldrei hafa sést hér
á landi.“ Á sýningartímanum mun Rúrí
fremja gjörninginn Vocal IV en sá við-
burður verður auglýstur sérstaklega.
Í tengslum við sýninguna er jafnframt
efnt til viðamikillar fræðsludagskrár
með fjölbreyttu efni í mars, apríl og maí.
Þá hefur verið stofnað til samstarfs við
norræna listamenn sem koma munu
að dagskránni. Sýningin teygir sig út
fyrir veggi listasafnsins og verður hluti
hennar í Kubbnum, sýningarsal Listahá-
skóla Íslands í Laugarnesi. Sá hluti
sýningarinnar verður opnaður 9. mars
en þar flytur Ragna Sigurðardóttir erindi
um listamanninn.
Vegleg bók, yfirlitsrit um verk Rúríar,
kom nýlega út. Hún er 208 blaðsíður og
skreytt 296 ljósmyndum. Bókin er meðal
annars um heimspekileg málefni, hug-
tök sem listamaðurinn notar sjálfur til að
lýsa undirrót verka sinna. Höfundar eru
Laufey Helgadóttir, Dorothea van der
Koelen, Halldór Runólfsson, Gunnar. J.
Árnason og Christian Schoen sem jafn-
framt er ritstjóri.
Yfirlitssýning á verkum Rúríar verður opnuð í dag, föstudag, í Listasafni Íslands. Hún er einn helsti gjörningalistamaður
þjóðarinnar og hefur oft kallað fram sterk viðbrögð. Vissulega er ég pólitísk, segir hún, en það er pólitík í víðum skilningi; allt
sem við kemur mannlegu samfélagi. Jónas Haraldsson kynnti sér sýninguna, nýtt yfirlitsrit um Rúrí og heyrði í listamanninum.
Jónas
Haraldsson
jonas@
frettatiminn.is
24 viðtal Helgin 2.-4. mars 2012