Fréttatíminn - 10.06.2011, Blaðsíða 22

T
ereza Hofová er tékknesk, gullfalleg 31
árs stúlka. Aldurinn veit ég vegna þess
að þegar hún sá mynd af Havel í Flauels-
byltingunni á vegg hjá mér hrópaði hún
upp yfir sig og sagði: „Ég var á torginu
þetta kvöld!“
Vá. Þarna hafði ég hitt aðra manneskju sem hafði
upplifað þennan stórbrotna dag í sögu tékknesku
þjóðarinnar. Daginn sem kommúnistar höfðu orðið að
viðurkenna ósigur sinn. Lýðræðið hafði sigrað.
Byltingardagar í Prag
Tereza man vel eftir því þegar starfsfólk í heilbrigðis-
stéttum og stúdentar fjölmenntu frá Vysehrad-kast-
ala niður í miðborgina í Prag, vopnaðir nellikum og
kertum og kröfðust afsagnar kommúnistaflokksins.
Mótmælin hófust 17. nóvember 1989 og stóðu yfir í
nokkra daga.
„Mamma sagði mér að hún yrði að fara og taka þátt
í mótmælunum. Foreldrar mínir voru báðir miklir
and-kommúnistar og ég man hvað ég var hrædd. En
mamma sagði bara rólega að í svona mótmælum yrðu
allir sem gætu að taka þátt. Hún komst heilu og höldnu
frá þessu en margir stúdentar voru barðir illa og mis-
þyrmt af leynilögreglunni og á Þjóðargötunni, Narodní
Trída, er minnisvarði um þá sem misþyrmt var af leyni-
lögreglunni.“
Eftir einnar viku mótmælaöldu gafst ríkisstjórn
Tékkóslóvakíu upp og því var fagnað á tíu ára afmælis-
degi systranna, 24. nóvember 1989:
„Þetta hefði ekki getað verið fjölmennari afmælis-
veisla!“ segir Tereza brosandi. „Mamma og pabbi buðu
okkur út að borða á veitingastað í nágrenni Václavské Ná-
mestí – Wenceslas-torgs – og eftir matinn fórum við öll út
á torgið. Þar voru tugþúsundir enn að fagna. Havel kom
út á svalir eins hússins og sagði að kommúnistar hefðu
viðurkennt ósigur sinn. Allir sungu þjóðsönginn okkar
og þetta var mjög tilfinningaþrungin stund fyrir mig.“
Tók ákvörðun um að flytja til Íslands á kaffihúsi
við höfnina
En hvað er þekkt, tékknesk sviðs- og kvikmyndaleik-
kona að gera á Íslandi?
„Ég kom fyrst hingað sumarið 2008 með þáver-
andi kærasta mínum, til að vera viðstödd brúðkaup á
Stöðvarfirði þar sem vinur okkar, Zdenek Patak hönn-
uður, og Rósa Valtingojer búningahönnuður voru að
giftast. Eftir brúðkaupið fórum við í ferðalag um landið
og urðum mjög hrifin. Við komum aftur til að vera um
áramótin 2009-2010 og á þeim tíma fannst mér ég vera
orðin föst á sama blettinum. Ég ákvað því að leggjast
í ferðalög, en það hef ég alltaf þráð og aldrei haft tíma
til, því beint eftir skóla fór ég í vinnu. Í ársbyrjun 2010
sat ég á kaffihúsi við höfnina, horfði yfir sjóinn á fjöllin
og hugsaði með mér: „Af hverju flyt ég ekki hingað?“
Kom heim og tilkynnti fjölskyldu og vinum að ég ætl-
aði að flytjast til Íslands. Flestir urðu mjög hissa en ég
held að það sé hverri manneskju hollt að standa á eigin
fótum – ekki með neina fjölskyldu eða vinahóp að baki
sér. Það er fyndið að Tékkarnir sem ég þekki hér komu
hingað „óvart“. Margir komu hingað vegna náms síns
en flestir vilja frekar fara í skiptinám á suðrænni slóðir.
Þau lönd eru mjög vinsæl meðal Tékka svo það er erfitt
að komast að þar. Svo þeim var boðið að fara í staðinn
til Íslands: ÍSLANDS? Fyrst runnu á þau tvær grímur –
svo kom þetta fólk hingað og varð ekki bara ástfangið
af landinu heldur líka af konu eða manni, giftust Íslend-
ingum og eru hér enn ...
Í þessu brúðkaupi á Stöðvarfirði kynntist ég
mörgum Íslendingum og þegar ég ákvað að taka mér
ársleyfi frá leiklistinni og koma til Íslands hafði ég
samband við nokkra þeirra. Þeir hjálpuðu mér að koma
Af leiksviði í Prag á
Kaffibarinn í Reykjavík
Margir eru þeim ósið gæddir að snobba fyrir
fólki eftir stöðu þess og stétt. Það snobbar fyrir
stjórnmálamönnum og listamönnum, rithöf-
undum og rokkstjörnum, en finnst ekki taka
því að viðra sig upp við stúlkuna sem ber þeim
kaffið á kaffihúsinu eða vínglasið á barnum;
líta vart tvisvar á hana. En ætli viðhorf hinna
hégómlegu snobbara breyttist ekki snarlega ef
þeir kæmust að því að viðkomandi stúlka væri
leikkona í sínu heimalandi, þar sem hún hefur
leikið í stórum sviðsverkum og í kvikmynd. Ó jú,
það mætti segja mér það!
undir mig fótunum hér – sérstak-
lega Börkur Gunnarsson. Pabbi
hans sótti mig út á flugvöll og for-
eldrar Barkar buðu mér að búa hjá
sér frítt í tvo mánuði á meðan ég
væri að leita mér að vinnu. Þetta
er ótrúlegt fólk sem ég get aldrei
fullþakkað allt það sem þau gerðu
fyrir mig.“
Vinnur að kvikmynd á Íslandi
„Síðar flutti ég á Bergstaðastrætið
og kynntist þar Katrínu Ólafs-
dóttur, dansara og kvikmynda-
gerðarmanni, og við erum núna að
vinna saman að stuttmynd – sem
mér sýnist nú bara stefna í heila
kvikmynd því Katrín er alltaf að
fá fleiri og fleiri hugmyndir. Mér
finnst mjög áhugavert og spenn-
andi að starfa við kvikmyndagerð;
ég elska jafn mikið að vera fyrir
framan og aftan vélarnar en ég
elska líka að vera á sviði vegna
þess að þar er ekkert hægt að kalla
„stopp!“ ef eitthvað fer úrskeiðis.
Í leikhúsinu þarf maður bara að
bjarga sér út úr hlutunum og
spinna. Það finnst prakkaranum í
mér mjög skemmtilegt! Allt ferlið,
frá því að lesa handrit, yfir í sam-
lestur, fyrsta samleik á sviði fram
að frumsýningu – þetta er allt svo
æðislegt!“
Ég var alltaf hugfangin af leik-
húslífi
Það var í barnaskóla sem Tereza
vissi að hún vildi starfa í heimi
leikhúsa. Hún tók þátt í barnaleik-
ritum í skólanum og sótti leiklist-
arnámskeið þar:
„Mér fannst allt heillandi við leik-
húsheiminn; ljósin, bókmenntirnar,
listin og að bregða sér í hlutverk
Fyrst
runnu á
þau tvær
grímur –
svo kom
þetta fólk
hingað
og varð
ekki bara
ástfangið
af landinu
heldur
líka af
konu eða
manni,
giftust
Íslending-
um og eru
hér enn ...
Anna
Kristine
ritstjorn@frettatiminn.is
Lj
ós
m
yn
d
/
H
ar
i
22 viðtal Helgin 10.-12. júní 2011