Ársrit Nemendasambands Laugaskóla - 01.01.1934, Side 12

10
Margt af því bezta, sem við eigum, er fengið frá út-
löndum. Það er gæfa íslendinga, að þeir opna glugg-
ana móti Evrópu og hlusta á það, sem austan- og
sunnanblærinn hvíslar þeim í eyra. En sú gæfa getur
einnig leitt til ógæfu. Nú er þjóðlegum verðmætum,
stíl, sérgáfum og tilfinningum ógnað af menningunni.
Það er jafnfjarstætt, að taka erlenda menningu ó-
breytta inn í þjóðlíf okkar, og að gróðursetja suðræn-
an pálma í íslenzka mold, eða að innleiða franska
tungu á okkar landi. Franskan er fallegt menningar-
mál, eflaust miklu fremra en íslenzkan. En hún nýtur
sín ekki á íslandi. Hvorki í því máli né öðru erlendu,
heyrum við Dettifoss eða Gullfoss niða, sjáum
drifhvíta jökla, — finnum ilminn úr birkiskóg-
um og lyngb'rekkum. Lánaðar fjaðrir verða að athlægi
þótt fagrar séu.
En íslenzk sveitaæska þarf ekki að lifa á lánuðum
fjöðrum, ef hún á íslenzka fossa, frjóefni íslenzkrar
moldar, ilm grasanna og fegurð jökla og fjalla. Þetta
á hún alltsaman, og miklu meira. — Þegar ég kom frá
útlöndum í fyrra sinn vorið 1929, var einn af far-
þegunum hollenzkur prófessor í íslenzkri tungu. Við
gengum í land á Seyðisfirði i logni og sólskini. Þá
sagði Hollendingurinn við mig á hreinni íslenzku, setn-
ingu, sem ég gleymi aldrei. Hún var svona: »Hér er
(jott að vera«. Mér finnst að orðin hljómi ennþá fyrir
eyrum mínum.
Hvað eigum við að láta það viðgangast lengi, að
útlendingar einir kunni að meta fegurð og ágæti
þessa lands?
Öllum þykir vænt um heimilið sitt og sveitina sína,
þeim sem hér eru.*) En mér skjátlast varla, þó að ég
*) Erindið var flutt á ungmennafélagssamkomu.