Fréttatíminn - 04.10.2013, Síða 40

Rassaköst að fornu og nýju
Í
Í mínu ungdæmi komu holóttir vegir og
lélegir bílar í veg fyrir hraðakstur. Hol-
urnar sáu til þess að bílarnir hristust nán-
ast í sundur, demparar losnuðu, fjaðrir
brotnuðu og hjól duttu undan. Bílar voru
almennt gamlir, margir ryðgaðir og þoldu
lítt annan gang en fetið á þeim troðning-
um sem upp á var boðið. Vissulega voru
til glæframenn sem kusu að keyra holurn-
ar sléttar, létu bílinn éta þær upp. Þessi
akstursmáti var hættulegur og fór auk
þess illa með bíla. Vera kann að mjúkir
Bjúkkar og Kádilljákar hafi þolað þessa
meðferð um stund og hugsanlega Volgur
og Moskvítsar, rétt eftir að þeir sovésku
voru teknir úr kassanum. Heimurinn
var einfaldari þá. Menn áttu annað hvort
ameríska eða rússneska. Sú skipting
fór að hluta til eftir pólitískum línum og
hluta efnahagslegum. Dollaragrínin voru
dýrari en sovésku alþýðuvagnarnir sem
fengust í vöruskiptum fyrir fisk.
Nú er öldin önnur. Holur finnast bara
á vegum á sunnanverðum Vestfjörðum.
Aðrir vegir, hvort heldur er í þéttbýli
eða dreifbýli, hafa verið bundnir slitlagi.
Væntanlega eru þeir ekki margir sem
sakna gamla tímans í vegamálum en ef
einhverjir eru geta þeir hinir sömu drifið
sig vestur og reynt að þræða fyrir holurn-
ar. Þær er að finna í Austur-Barðastrand-
arsýslu, frá Þorskafirði, yfir Hjallaháls,
fyrir Djúpafjörð, þaðan yfir Ódrjúgsháls
og fyrir Gufufjörð að Skálanesi. Þar hefur
raunar lengi staðið til að leggja nýjan veg
en deilur um vegarstæði gegnum Teigs-
skóg hafa tafið framkvæmdir. Furðulegt
má telja að ekki hafi fundist lausn á því
máli, nú þegar árið 2014 er í sjónmáli.
Kannski er það vilji einhverra að varð-
veita síðustu holurnar á landinu, sýna
þær komandi kynslóðum svo þær átti sig
á því vegakerfi sem var. Svo mikið er víst
að þeir sem hætta sér í akstur á þessu
svæði koma með vestfirska fósturmold á
vögnum sínum í bæinn, að minnsta kosti
í vætutíð eins og verið hefur undanfarin
misseri, hugsanlega laskaða dempara og
jafnvel hljóðkútslausir.
Ástandið er betra í öðrum hlutum
landsins. Frá því að hringvegurinn var
opnaður, þegar Skeiðará var brúuð árið
1974, má segja að stórvirki hafi verið
unnið. Hringvegurinn er að mestu með
bundnu slitlagi og unnið er að því að
breikka brýr víða um landið en einbreiðar
brýr skapa enn hættu. Í þéttbýli hefur
hver botnlangi fyrir löngu verið malbik-
aður – og nú er gengið frá götum áður en
hús við þær eru byggð.
En böggull fylgir skammrifi. Hætta er
á að menn verði full þungir á bensínfæti á
betri vegum – og betri bílum. Þrátt fyrir
það að bílaflotinn sé að eldast í kreppunni
eru bílar miklu betri en áður var. Amer-
ískir bílar eru enn á götunum en ekki
sömu krómdrekarnir og áður. Rússneskir
bílar eru ekki lengur fluttir inn. Evrópsk-
ir og ekki síst asískir bílar, framleiddir í
Japan og Suður-Kóreu, ráða nú ríkjum.
Löggur þurfa því að sitja fyrir hrað-
akstursmönnum, hvort heldur er í þétt-
býli eða úti á vegum. Á þjóðvegunum
hefur löggan á Blönduósi náð bestum
árangri í umdæmi sínu. Hún gómar þrjóta
sem lögin brjóta með glannaskap. Þótt
ég reyni að fara ekki of hratt hef ég lært
það að í umdæmi Blönduóslögreglunnar
er viturlegt að nota hraðastilli bifreiðar-
innar. Naskur fulltrúi fógeta á Blönduósi
gómaði mig í sakleysi mínu á Holta-
vörðuheiðinni eitt árið. Þá hafði heimfús
fákurinn skeiðað örlítið fram úr leyfðum
hámarkshraða, án þess að ég tæki eftir
því. Góðir bílar leyna hraðanum. Þjónn
laganna, einn á ferð í Svörtu-Maríu,
mældi mig. Ég játaði syndir, kvittaði og
borgaði mína sekt.
En lögregluþjónum hefur fækkað í
réttu hlutfalli við niðurskurð í ríkisrekstr-
inum. Því hefur verið brugðið á það ráð
að koma upp hraðamyndavélum víða
á þjóðvegunum. Þær mynda þá sem of
hratt þjóta. Þeir verða að borga og passa
sig því væntanlega betur næst. Það er
jú tilgangurinn. Ég á stundum erindi
austur fyrir fjall eða vestur á land og er
nokkuð farinn að þekkja staðsetningar
myndavélanna. Því gæti ég að því að vera
á löglegum hraða þegar ég nálgast þær.
Flestir kannast við það, jafnvel þótt þeir
telji sig gætna ökumenn, að bíllinn leiti
örlítið yfir leyfilegan hámarkshraða. Þá
er ágætt að hafa myndavélarnar á sínum
stað svo leiðrétta megi kúrsinn.
Innanbæjar hafa yfirvöld farið aðrar
leiðir. Sums staðar er beitt þrenging-
um svo aðeins komist einn bíll í senn
en annars staðar eru hraðahindranir
byggðar þvert yfir akbrautir svo nauð-
ugur einn kostur er að hægja vel á ef
ekki á að eyðileggja dempara og keyra
undan hljóðkúta. Það er hið besta mál, ef
alls hófs er gætt, hindranirnar hægja á
umferð og auka öryggi jafnt gangandi og
akandi vegfarenda. Þetta á ekki síst við
um nágrenni skóla þar sem gæta þarf sér-
staklega að gangandi umferð.
Bæjaryfirvöld í mínum heimabæ, Kópa-
vogi, hafa tekið þetta hlutverk alvarlega,
ekki síst á Digranesvegi, þar sem tvo
skóla er að finna. Þar eru hraðahindranir
svo margar að máladeildarstúdentar geta
ekki talið þær.
Þetta dregur svo sannarlega úr um-
ferð á Digranesveginum. Ég, sem bý í
vesturbæ kaupstaðarins, forðast þennan
demparabana og fer frekar suður á Arnar-
neshæð eða jafnvel alla leið í Garðabæ
ef ég á erindi í austurátt, í efri byggðir
Kópavogs.
Það er nefnilega þannig að hreyfingar
bíla á nýmalbikuðum og hraðahindr-
uðum Digranesveginum minna helst á
rassaköst bíla á holuvegum sunnanverðra
Vestfjarða.
Hljóðkútasafnarar ættu að minnsta
kosti að finna marga á báðum stöðum.
Jónas
Haraldsson
jonas@
frettatiminn.is
HELGARPISTILL
Te
ik
ni
ng
/H
ar
i
VERIÐ
VELKOMIN Á 5 ÁRA
AFMÆLISHÁTÍÐ
4.–6. OKTÓBER
afmælisboð
PI
PA
R\
TB
W
A
•
S
ÍA
•
1
32
68
7
40 viðhorf Helgin 4.-6. október 2013