Fréttatíminn - 08.06.2012, Qupperneq 30

Við fjármögnum
ferðavagninn þinn
Ergo vill aðstoða þig við að eignast ferðavagn
Þú finnur draumavagninn þinn og sendir okkur nánari
upplýsingar. Saman finnum við svo réttu lausnina til að
aðstoða þig við fjármögnunina.
Útilegukort fylgja öllum ferðavagnalánum
til 15. júní en með kortinu hefur þú aðgang að
44 tjaldsvæðum um land allt.
Kynntu þér málið nánar á ergo.is
sími 440 4400 > www.ergo.is
„Nei, í rauninni var ég öruggari
þar en víðast hvar annars staðar í
heiminum. Í New York hefur miklum
peningum verið varið í löggæslu og
borgaryfirvöld vilja fleiri lögreglu-
menn út á göturnar í varnarskyni
til að minnka glæpatíðni. Það hefur
gefið góðan árangur. Ég var í New
York daginn sem Osama bin Laden
var drepinn og varð ekkert óttaslegin
– fyrir utan þegar ein sprengjuhótun
barst í neðanjarðarlestarnar. Lög-
reglan gerði allt sem í hennar valdi
stóð, þyrlur flugu um himininn og
allt virtist mjög öruggt. Og ég held
að ef einhverjir haldi að sumar borgir
frekar en aðrar séu meiri glæpaborg-
ir, þá tel ég það ekki vera svo. Óttinn
er það versta sem við getum komið
okkur í. Við þurfum að vera viðbúin
og vita af hættum þar sem trúlegt er
að þær leynist.“
En Erik, voruð þið Berit aldrei
hrædd um Siri í New York?
„Við höfðum nokkrar áhyggjur,
en vorum aldrei beinlínis hrædd
um hana. Siri bjó þar með nokkrum
norskum stúlkum sem hún þekkti.
Við vorum viss um að þær önnuðust
hver aðra og ég treysti Siri til að bera
ábyrgð á sjálfri sér. Sem foreldrar vor-
um við glöð að hún skyldi fá tækifæri
til að fara til náms í útlöndum, það gaf
henni tækifæri til að verða sjálfstæð-
ari og sjá heiminn frá öðru sjónar-
horni, sem við vissum að væri gott
fyrir hana. Við studdum hana í að fara
til New York. Fjölskyldan hafði verið
þar ári áður í fríi og við upplifðum
hversu heilluð Siri var af borginni. En
auðvitað hafa allir foreldrar einhverj-
ar áhyggjur af börnum sínum og láta
sér annt um þau. Við erum ekkert frá-
brugðin öðrum foreldrum. Sem betur
fer gátum við talað saman á „Skype“
í tölvunni og töluðum saman nánast á
hverjum degi. Við sáum að hún hafði
unun af náminu sínu, var ánægð með
íbúðina og hvar hún var stödd í lífinu
á þeim tímapunkti.
Á öruggasta stað í heimi: Útey
Svo kemur hún heim og fer í það sem
kallast „fallegasta ævintýri sumars-
ins” – á „öruggasta stað í heimi – á
stað sem bæði hún og fjölskyldan
hafið talið 100 prósent öruggan.
„Við Berit studdum bæði Siri í
að fara í Útey,” svarar Erik, „Þrátt
fyrir að hvorugt okkar hefði verið í
ungmennahreyfingu Verkamanna-
flokksins, vissum við að sú goðsögn
sem fylgdi sumarbúðunum myndi
gefa Siri mikið. Við sáum að hún var
spennt fyrir því að læra meira um
stjórnmál, að taka sínar eigin, sjálf-
stæðu ákvarðanir, eignast nýja vini
– og að sjálfsögðu datt okkur aldrei í
hug að eitthvað hættulegt gæti gerst
á þessari friðsælu eyju. Daginn fyrir
hörmungarnar hringdi hún heim og
var svo hamingjusöm og hafði fengið
mikinn innblástur, sérstaklega í um-
ræðum um deilurnar í Mið-Austur-
löndum, sem norski forsætisráðherr-
ann hafði tekið þátt í.”
Og Siri svarar spurningunni um
hvernig hafi verið að upplifa það
að búast við að fara á stað þar sem
draumar hennar myndu rætast – en
raunveruleikinn hafi því miður orðið
allt annar. Reyndirðu á einhverjum
tímapunkti að útiloka úr huga þínum
hvað í rauninni var að gerast?
„Meðan ég var í felum held ég að
heilinn í mér hafi reynt að útiloka
hvað var að gerast. Stuttu síðar varð
ég mjög þreytt og vildi bara sofna svo
ég þyrfti ekki að heyra skothríðina.
Engu að síður tókst mér að halda
einbeitingunni og leyfði mér ekki að
sofna, því ég var hrædd um að frjósa
til dauða – ef ég yrði þá ekki fyrir
byssukúlum. Ég man ekki hvort ég
hugsaði um góðu dagana tvo þarna
á undan þar sem ég lá í felum. Ég
einbeitti mér að því að hugsa um
fjölskyldu mína og vini og hvort ég
myndi sjá þau aftur.
Auðvitað er erfitt að lifa með því.
Að lifa með öllum viðbrögðunum og
reynslunni sem fylgir mér frá þessum
degi hefur verið mjög erfitt í níu, tíu
mánuði. Mér hefur reynst mikilvægt
að hugsa vel um sjálfa mig og muna
allar fallegu minningarnar frá Útey.
Dagarnir tveir fyrir fjöldamorðin eru
tveir fallegustu og bestu dagar lífs
míns. Sérstaklega fimmtudagurinn
21.júlí, sem var sólríkur dagur, fullur
af hamingju, hlátri, ást, vináttu og
stjórnmálaumræðu. Það besta sem ég
get gert núna er að muna þessa góðu
atburði og góðu stundirnar sem við
áttum öll saman. Þeir sem lifðu af og
þeir sem gerðu það ekki.
Breytingar á viðhorfum til lífsins
Hefur þetta breytt þér á einhvern hátt
– til dæmis á þann veg að þú þorir
ekki lengur að hlakka til einhvers af
ótta við eitthvað verði til að eyðileggja
þann dag eða viðburð?
„Það er freistandi að svara þessari
spurningu neitandi,“ svarar hún. „Það
væri hins vegar ekki satt. Þessir
atburðir hafa breytt mér. Ég er þakk-
látari fyrir lífið og allt það sem lífið
færir mér. Þessa síðustu mánuði
hefur verið erfitt að takast á við lífið,
með öll þau viðbrögð sem fylgja mér
og minningarnar frá þessum degi,
svo það hefur auðvitað verið erfitt að
hlakka til einhvers eins og fyrr. Ef
eftir því sem lengra líður frá þessum
júlídegi tekst mér stöðugt betur að
ráða við viðbrögð mín og það verður
stöðugt auðveldara að njóta þess sem
lífið býður upp á og hlakka til ein-
hvers sem ég á í vændum“
Hér tekur Erik við:
„Siri hefur breyst. Hún umvefur
lífið meira en fyrr og minnir okkur í
fjölskyldunni á og það skiptir miklu
máli. En það er rétt, að hún hefur
gengið í gegnum margt. Í marga mán-
uði gat hún varla sofið, á hverri nóttu
dreymdi hana að verið væri að myrða
hana. Hún var með samviskubit yfir
að hafa haldið lífi og að hafa ekki gert
meira til að reyna að bjarga fleirum á
eyjunni. Hún hefur líka endurupplifað
atburðina og átt erfitt með að vera þar
sem er hávaði sem getur minnt hana
á vopn eða byssuskot. Þegar hún fór
í háskólann í haust, valdi hún sér
ósjálfrátt sæti næst neyðarútgangi og
í öðrum sal nærri glugga. Hún hefur
heldur ekki notið hins eðlilega lífs
háskólanema eins og hún gerði áður
– að fara á böll og njóta þess að vera
með vinum sínum um helgar.”
„Mundu að dóttir þín var í Útey”
Siri, ertu alltaf á „vaktinni” – alltaf
hrædd um að eitthvað slæmt geti
þótt pabbi hafi verið betri en ég á
keppnisvöllum á síðustu árum. En
ég hef verið mjög náin báðum for-
eldrum mínum. Ég elska fjölskyldu
mína og finnst fátt skemmtilegra
en vera með þeim. Það er líka hluti
af uppeldi mínu og lífinu. Ástæðan
fyrir því að ég hringdi fyrst af öllum
í pabba, hafði í raun ekkert með það
að gera að ég elskaði hann meira en
mömmu. Það var bara tilviljun að
númerið hans pabba var það númer
sem ég hafði síðast hringt í áður
en ósköpin dundu yfir. Það að ég
skyldi hringja í pabba tvisvar var
sú, að í fyrra símtalinu vildi ég full-
vissa mig um að það væri í lagi með
hann eftir sprengjuárásina í Osló.
Mamma var í vinnunni þennan dag,
hafði mikið að gera við að bjarga
fórnarlömbum sprengingarinnar
í stjórnarráðshverfinu. Mér hefur
líklega fundist réttara að hringja í
pabba um leið og ég gerði mér grein
fyrir að skothríð væri hafin í Útey.
Eðlishvötin stýrði öllu sem ég gerði
á Útey. Betri svörum bý ég bara
ekki yfir þetta”
Hafið þið einhvern tíma orðið
ósammála feðginin, rifist jafnvel?
Yfir hverju þá helst?
„Að sjálfsögðu höfum verið orðið
ósammála og rifist aðeins,” svara
þau bæði. „Við erum jú þrátt fyrir
allt bara ósköp venjuleg fjölskyldu
og það geta ekki allir alltaf verið
sammála – eða hvað?! Annað væri
óheilbrigt teljum við. Meira að segja
eftir 22. júlí í fyrra höfum verið
verið ósammála, þótt svo gæti virst
að við skildum hvort annað betur
nú eftir að hafa upplifað hvað lífið
getur snúist á hvolf á engri stundu
og það sé ekki sjálfgefið að við
höfum þá sem við elskum hjá okkur
öllum stundum. En við ítrekum, að
við erum bara venjulegt fólk. Það að
vera ósammála getur snúist um allt
milli himins og jarðar. Hver eigi að
keyra út í búð, á æfingar, ákvarð-
anir sem við þurfum að taka og svo
framvegis.”
Örugg í New York – hættan beið
beima
Siri, áður en þú fórst í Útey í fyrra,
hafðirðu dvalið einn vetur í New
York, í stórborg þar sem glæpir eru
mjög algengir. Varstu aldrei hrædd
þar?
Holan í klettaveggnum sem Siri faldi sig í þegar Anders Behring Breivik kom að
klettasyllunni. Hann heyrði í hópi ungmenna fyrir aftan sig – sneri sér við og myrti
þau öll. Siri var í beinni skotlínu við Ástarstíginn. Það kvaldi hana í lengi hvers
vegna hún fékk að lifa meðan aðrir létu lífið.
30 viðtal Helgin 8.-10. júní 2012