Fréttatíminn - 08.06.2012, Qupperneq 44

Út að borða
Jónas
Haraldsson
jonas@
frettatiminn.is
HELGARPISTILL
Y
Te
ik
ni
ng
/H
ar
i
Yfirleitt tala menn um að fara út að
borða þegar þeir snæða á veitinga-
stað í stað þess að skella þverskor-
inni ýsu í pott og sjóða kartöflur
heima. Þetta má til sanns vegar
færa, fólk fer út af heimili sínu þótt í
raun borði það inni, eins og yfirleitt
er gert hér á landi. Því veldur veður-
farið, sem ýmist er blautt og kalt,
nema hvort tveggja sé.
Tvær undanfarnar helgar – og dag-
ana þar á milli – viðraði hins vegar
með þeim hætti á okkar ágæta landi
að það var raunverulega hægt að
borða úti, sem sagt undir beru lofti.
Vegna þess hve veðráttan er fólki
hugleikin vissi það varla hvaðan
veðrið stóð á það. Hægviðri og hlýtt
á öllum landshornum. Einar Svein-
björnsson, veðurfræðingur Frétta-
tímans, lýsti ástandinu þannig að tíð-
in sem við upplifðum þessa tíu daga
eða svo væri allt að því einstök. Einn
og einn dagur með heiðríkju á land-
inu kæmi alltaf annað veifið en að
þeir röðuðust saman með þeim hætti
sem gerðist frá hvítasunnuhelginni
og fram í byrjun þessarar viku væri
nánast með ólíkindum. Ef sérfræð-
ingurinn segir þetta, þá trúi ég því.
Tíðin var allt að því suðræn. Menn
komu sælir til starfa eftir hvíta-
sunnuhelgina og lundin var létt
virku dagana enda spáin fyrir næstu
helgi blíð. Sú spá stóðst. Síðasta
helgi var dásamleg, ekki ský á lofti
í júnísólinni. Fáir héldust því innan
dyra. Sumir dunduðu í görðum sín-
um, aðrir lögðust í sólbað, skruppu
í sund eða fengu sér göngutúr til
að sýna sig og sjá aðra. Nánast alls
staðar var borðað úti. Morgunkaffið
var sötrað á verönd eða svölum,
snarl í hádeginu á sama stað og um
kvöldið var grillilmur í lofti.
„Ef það mætti treysta svona sum-
arveðri væri vel gerlegt að þrauka
kalda og dimma vetrarmánuðina,“
sögðu þeir sem af langri reynslu
treystu því ekki að blíðan héldist.
Auðvitað höfðu þeir rétt fyrir sér,
það vitum við öll. Ísland er norðlægt
og kalt land þótt veður hér sé í raun
skárra en hnattstaða segir til um,
svo er blessuðum Golfstraumnum
fyrir að þakka. Hann rekur við og
bætir loftið, eins og við lærum öll í
barnaskóla.
En er á meðan er. Það er um að
gera að njóta dýrðardaganna sem
gefast og vita, sem sjaldgæft er á
Fróni, að næsti og þarnæsti dagur
verði jafngóðir og sá í dag, í gær og í
fyrradag. Þess vegna færðist afmæli
barnabarns okkar hjónanna út í garð
á laugardaginn og kvöldverður sem
fylgdi í kjölfarið var á sama stað. Ef
stemningin var ekki suðræn þá var
hún að minnsta kosti skandinavísk,
svona eins og maður sér í dönskum
eða sænskum sumarkvikmyndum
þar sem hinir eldri sitja hæfilega
settlegir, gjarnan með ljósa sum-
arhatta, við borð utandyra en lítt
klædd börnin leika sér í garði innan
um fagurlit blóm og falleg tré.
Hlýindi mánaðamótanna maí og
júní voru því kærkomin tilbreyting.
Engum þótti tiltökumál að hafa
svolítið meira fyrir morgunkaffinu,
bera það út á bakka með brauði,
osti, smjöri og öðru tilheyrandi.
Sama gilti um aðra matmálstíma, að
minnsta kosti þá sem hittu á helgar-
dagana. Það þurfti að bera allt út,
finna til garðstóla og útiborð, hafa
til diska og glös. Að kvöldi síðasta
sunnudags var pistilskrifarinn samt
ekki viss um að hann myndi nenna
að standa í þessum flutningum sum-
arlangt, ef svo ólíklega færi að sam-
felld sumarblíða entist í þrjá mánuði.
Mjólkin með morgunkaffinu hitnar
í sterku sólskininu, smörið bráðnar
og hangikjötssneiðarnar þorna upp.
Kæfan leysist upp og klaki, hafi
hann verið á borð borinn til að kæla
drykki, verður að vatni fyrr en varir.
Þessi burður á leirtaui og sól-
skorpnar hangikets- og ostsneiðar
eru þó ekkert til að hafa áhyggjur
af. Strax síðasta mánudag, meðan
sól skein enn í heiði, sagði annar
veðurspekingur, Trausti Jónsson,
að snarpur kuldapollur sæist í spá-
kortum. Sá svali skrattakollur hefði
hrakið hæðina heittelskuðu sem
yfir okkur var allt vestur til Kanada
og gengi yfir landið úr norðaustri
og réði ríkjum á landinu bláa næstu
tvo daga, það er að segja liðinn
þriðjudag og miðvikudag. Íslend-
ingum var því kippt niður á jörð-
ina aftur, eins og vænta mátti. Það
þurfti því ekki lengur að hafa fyrir
því að borða úti, nema upp á gamla
mátann, að skella sér á veitinga-
hús. Spáin er annars bærileg fyrir
helgina, svona venjulegt íslenskt
sumarveður eins og við þekkjum
það, eitthvað misjafnt þó eftir lands-
hlutum.
Þótt heldur hafi kólnað er samt
ekki öll von úti enn, jafnvel þótt sést
hafi næturfrost í kortunum. Elstu
menn muna enn sumarið 1939 og
hinir yngri hafa lesið um hina blíðu
tíð sam þá ríkti. Opinbert hitamet
þess sumars, 31,5 stig á Teigar-
horni í Berufirði, hefur enn ekki
verið slegið. Hitabylgjur það sumar
voru bæði óvenju margar og gætti
í fleiri landshlutum en venjulegt er.
Samt mældist næturfrost á landinu
þetta sæla sumar, bæði í júní og júlí.
Svona er Ísland víst í dag, þannig
var það í gær og eflaust verður það
svipað á morgun. En ef svo færi að
við fengjum hitabylgjusumar núna,
þrátt fyrir bévítans kuldapollinn
sem Trausti minntist á, fylgja von-
andi ekki þau ósköp sem fylgdu
haustkomunni það löngu liðna ár,
1939.
36 viðhorf Helgin 8.-10. júní 2012