Læknablaðið - 01.09.1922, Blaðsíða 3

8. árg.
September, 1922.
9. blað.
Meðferð á hydrocele og hygroma.
Eftir Guðm. Magnússon.
Mig langar til að leggja liðsyrði auðveldri aðferð, sem eg hefi notað
í mörg ár.
Levis í Boston mun fyrstur hafa notað aðferðina (1881) við hydro-
cele. Ef mig minnir rétt, skrifaði P e r s, danskur læknir, doktorsritgerð
um þesskonar meðferð á hydrocele nokkrum árum siðar, en ekki hefi eg
getað fundið bók hans hér á söfnum.
Aðferðin virðist ryðja sér síður til rúms en vænta mætti — þykir eí
til vill of einföld. Að minsta kosti er í algengum kenslu- og handbókum
í handlæknisfræði annaðhvort ekki minst á hana, eða hún er talin á borð
við joðlækningu.
Aðferðin er í því fólgin að hleypa vatninu út með ástungu, og dæla
síðan inn um holnálina nokkrum grömmum (2—5 eftir stærð vatnshauls)
af phenolum liquidum, sem er látið dreifast sem best um holið, með
strokum. Ástunguopinu er lokað með collodium eða steril gase og t. d.
leukoplast, og sjúklingurinn, sem hefir engar þrautir, getur farið allra
sinna ferða, en venjulega ræð eg honum til að halda sér í ró fyrsta daginn.
Sé um hygroma að ræða, er ráðlegast að leggja aðhaldsvafning um
liminn, þegar því verður við komið. Er það oft, að ekki safnast neitt
vatn fyrir aftur, en venjulega kemur fyrstu dagana lítið eitt af vökva í
holið, og eyðist smámsaman algerlega. Ef um hydrocele er að ræða, kem-
ur, eg held æfinlega, nokkru meiri vökvi, fyrstu vikuna; samt ekki nándar
nærri eins mikið og áður en stungið var og dælt inn, og hverfur svo
venjulega á 2—3 vikum.
Með þessu móti tekst það ])ráfaldlega, en ekki altaf, að lækna veik-
ina með þessari einföldu aðferð, og spara sjúklingi skurð, sem að visu
ekki er líklegur til að verða hættulegur, en útheimtir þó legu og kemur
meira við pyngjuna.
Stundum getur maður séð það fvrir, að veikin haldist eða taki sig upp
aftur, þó þessi aðferð væri notuð, en ekki æfinlega, og ber þá auðvitað
að velja aðra, og komið getur það fvrir, að óleyfilegt sé að nota aðferð-
ina, vegna áhættu. Svo er t. d. um hydrocele communicans. Líklegt er,
að aðferðin reynist ónóg, ef veggur holsins, sem vökvinn er i, er þykk-
ur, eins og stundum vill verða, þegar hygronta kemur upp úr hæmatoma
bursae, með hálforganiseruðum coagula sangvinis. Ef þesskonar ójöfnur
finnast í veggnum, vil eg ráða frá því að viðhafa þessa aðferð. Við hydro-