Læknablaðið - 01.09.1922, Blaðsíða 9

LÆKNABLAÐIÐ
135
öllu tóbak og vín. Sykur er líka lítiö notaöur og talinn óholl fæöa, nema
maltsykur og mjólkursykur.
Stofnun Kelioggs er ekki að eins heilsuhæli, heldur og líka rannsókna-
stofnun og ágætur skóli. Hér eru gerðar margvíslegar rannsóknir, til þess
aö komast aö, hvaö er holt og hvaö óholt fyrir manninn. f þessu skyni
eru gerðar margvíslegar tilraunir meö rottur og mýs. í einni stofu eru
aldar rottur og mýs svo hundruðum skiftir, hafðar í litlum járnvírsbúr-
um. Þar eru gerðar allítarlegar tilraunir meö áhrif tóbaks á rottur, en
þeim tilraunum er ekki lokiö enn þá. Þannig er að farið, aö teknar eru
2 rottur, jafnganilar, ungar, bræöur eöa systur og fóöraöar eins, önnur
rottan fær svo tóbak, hin ekki, önnur er látin anda aö sér reyk, hin andar
að sér hreinu lofti, svo eru athuguð nákvæmlega áhrifin með samanburði
á þessum tveim rottum. Reykingarrottan þrífst ver, veröur minni og
óhraustlegri, taugaveikluð og titrandi, óþrifleg í hárbragði, og getur ekki
getið af sér afkvæmi, ef hún fær mikið af reyk. Þá eru og geröar marg-
ar fóðrunartilraunir á rottunum. Sumar fóöraöar á kjöti mestmegnis, aðr-
ar á mjólk mestmegnis en engu kjöti. Tilraunirnar sýna, að þær rottur
sem kjötiö fá, þrifast ver en hinar sem uppaldar eru á mjólkurfóöri. Kjöt-
rotturnar ná minni þroska og verða ekki eins vel útlítandi. Ennfremur
eru geröar margvíslegar tilraunir á rottum með mismunandi bætiefnisríku
fóöri. Árangurinn af þessum tilraunum er næsta fróölegur. Þær rottur
sem um nokkurn tima fá bætiefnisrýran mat, þó þær fái eins mikið og
þær hafa lyst á, fá krampa og missa jafnvægis-hreyfingarnar og deyja
fljótlega, en ná sér fljótlega aftur ef þær fá vænan skamt af bætiefnisríku
fóðri. Eg sá eina rottu, sem var orðin svo aðframkomin eftir að hafa haft
bætiefnisrýran mat, aö hún gat ekki staðið, valt á hliðarnar á víxl og
skreið þannig áfrarn i búrinu. Henni var nú gefinn vænn skamtur af bæti-
efnisríkum mat, og sá eg hana svo eftir 3—4 tíma. Gat hún þá staðið
og skriðið á öllum fjórum. Þá sá eg einnig rottur sem höfðu verið aldar
upp á smurðu brauði og tei, eins og börn í kaupstöðum á íslandi, og til
r.amanburðar teknar systur þeirra eða bræður, jafngamlar, og aldar upp
á mjólk mestmegnis. Þær rotturnar, sem aldar eru upp á smurðu brauði
og tei, fengu tæplega helmings þroska á við hinar, sem aldar voru upp
á mjólk. — Margskonar aðrar tilraunir voru gerðar með rotturnar, mjög
fróðlegar, en sem ekki verður lýst hér.
Eg gat um það, að stofnun Kelloggs væri lika ágætur skó'li. Hér er
efalaust betri matreiðsluskóli heldur en nokkursstaðar er til á Norðurlönd-
um. Flestar eða allar matreiðslubækur, sem eg hefi séð, islenskar, dansk-
ar og norskar, miða mest að því,' að eitra matinn með allskonar kryddi
og óþverra og gera hann óhollan fyrir meltinguna. Á matreiðsluskólanum
í Battle Creek er öllu kryddi slept, og þar er engin kökugerð.
Þeir sem ætla sér að verða kennarar og leiðtogar ungu kynslóðarinn-
ar, eiga lika brýnt erindi til Battle Creek. Hjá dr. Kellogg munu þeir
geta aflað sér betri og affarasælli þekkingar á ýmsu sem viðkemur upp-
eldisfræðinni, en nokkursstaðar annarsstaðar sem eg þekki, og bækur og
rit dr. Kelloggs um uppeldisfræði eru heilbrigðari en nokkuð annað, sem
eg þekki eða hefi lesið urn það efni.
Dr. Kellogg hefir skrifað mikið, ekki að eins um læknisfræði, heldur