Læknablaðið - 01.09.1922, Blaðsíða 6

132
LÆKNABLAÐIÐ
um hinar afardýru og margbrotnu varnir gegn berklaveikinni, sem allir
hafa gripiö til? Eru þær þá aö eins til ills eins og tefja fyrir því, aö ónæm
kynslóö alist upp í landinu?
Eg býst viö aö þær standi aö mestu óbreyttar, hversu sem á þetta mál
er litiö. Óumflýjanleg mannúðarskylda er þaö, aö sjá berklaveikum sjúkl.
fyrir sæmilegum verustaö og þá jafnframt þar, sem batavon er mest, ef
um hana er að tala. Þá er þaö ómótstæöileg menningarkrafa, aö húsa-
kynni séu bætt sem mest, þrifnaður aukist o. s. frv., jafnvel þó engin
sótthætta væri á ferðum. Hinsvegar má ganga aö því vísu, aö allar slíkar
endurbætur dragi úr hættunni, svo og einangrun sjúklinga meö opna
berkla. Hitt er aftur sennilegt, aö menn liafi gert meira úr gagni og
gildi varnarráöstafana, til þess aö útrýma veikinni, en ástæöa er til. Ein-
staklingum koma þær eflaust að góöum notum.
Chloræthylsvæfing.
Eg býst viö, aö ýmsir collegar hafi aldrei notaö chloræthvl til aö svæfa
meö, a. m. k. sá eg það aldrei þannig notað fyr en eftir að eg var orö-
inn kandidat. Eg hefi notað chloræthylsvæfingu nú í rúmt hálft annað
ár, alls í 167 skifti og fallið hún mjög vel. Eg vil því vekja athygli manna
á henni, enda þótt þaö liafi verið gert einu sinni áöur i Læknablaðinu,
þá af Ól. Lárussyni.
Chloræthylgufur resorberast mjög flótt og verka mjög bráðlega, en
útskiljast einnig mjög fljótt, og veröur því verkun þeirra skammvinn. Þar
meö er sagður kostur og löstur chloræthylsvæfingarinnar. Flestir eru
2—3 mínútur aö sofna, en sofa heldur ekki nema 1 mínútu. Þessi svæfing
er því aö eins nothæf viö mjög stuttar aögeröir, t. d. tanndrátt, smáskurði
við ígeröir, klippingu á eitlum í hálsi o. s. frv. Áhrifin eru svo skamm-
vinn, aö líkaminn er mjög fljótur að ná sér aftur, enda ljúka allir upp
sama munni meö aö nær engin hætta sé samfara þessari svæfingu, ef rétt
er aö farið og nægileg varkárni viöhöfð. Alkoholistar þola hana þó að
sögn tiltölulega illa, enda verða þeir mjög óróir og sofna seint, hin „thera-
peutische Wirkungsbreite" er mikið styttri hjá þeim en öörum. Eg hefi
tekið eftir því, aö gamalt fólk er lengur að vakna en ungt fólk, útskilur
efniö seinna. Eg hygg því, aö rétt sé aö svæfa aldrað fólk að eins mjög
létt. Fólk meö hjartagalla hefi eg aldrei lagt upp aö svæfa þannig, og
er það þó sjálfsagt óhætt, ef ekki er um alvarlegan hjartasjúkdóm aö
ræöa, því chloræthyl hefir mikið minni áhrif á hjartað en chloroform.
Franskir herlæknar og sjálfsagt að'rir líka, notuðu þaö því oft í ófriön-
um þegar stuttra aðgeröa þurfti meö og sjúklingurinn hafði chok.
Aöferð sú við þessa svæfingu, sem hægust er og hættuminst, er í því
fólgin, aö sprauta úr venjulegri chloræthyltubu á baðmull eða — sem
er öllu betra — á sexfalt grysjustykki, sem liggur fyrir vitum sjúklings-
ins. Best er aö hafa þaö fest á venjulega chloroformgrind og troöa vel
baðmull, þar sem grindin fellur ekki að. Sjúklingurinn situr á meðan í
stól eöa liggur út af. Maður lætur hann telja upphátt til aö fylgjast meö