Læknablaðið - 01.05.1923, Blaðsíða 12

74
LÆKNABLAÐIÐ
Hitfregn.
Seinni arin hefir veriö mjög tilfinnanlegur skortur á kenslubókum handa
ljósmæðraefnum; seinasta Iiókin, Ljósmóöirin eftir Stadfeldt en þýdd og
löguö af dr. J. Jónassen, orðin úrelt, kom út áriö 1900, og þaö sem verra
var. alveg ófáanleg, en útlendar bækur er alveg ótækt aö nota á Ljós-
mæöraskólanum.
í fyrra veitti Alþingi fé tii útgáfu nýrrar ljósmóðurfræði, og afréöi
landlæknir þá að láta þýöa ljósmóðurfræði próf. Brandts í Kristjaniu, sem
út kom i 2. útgáfu 1921. Hefir Davíð Sch. Thorsteinsson, fyrv. héraðs-
læknir, þýtt bókina en landlæknir yfirfariö handritiö. Bókin er 390 bls.
í 8 ldaða broti meö 76 myndum og papír og prentun og allur frágangur
i besta lagi og kostar bókin 10 krónur í bandi.
Landlæknir hefir veriö heppinn i valinu á bók til þýðingar, því aö
bókin er vel sarnin og skipulega og flest tekið meö, sem nokkru máli skift-
ir fyrir liósmæöur. Þýðingin er góö og ýms nýyröi flytur bókin og vekur
upp mörg gömul heiti og orðatiltæki í Ijósmóöurfræðinni, og mun það
landlækni aö þakka, sem i mörg ár hefir unniö aö því aö safna orðurn á
þessu sviði víðsvegar að af landinu. Mér líkar þessi gömlu og nýju orö
yfirleitt vel, og mikill munur er á þeim og læknamálinu i fæðingarskýrsl-
um lækna. Eg vil ráða læknum til þess að kaupa bókina, bæði til þess aö
vita, hvaö ætlast megi til aö ljósmæður kunni, og ekki síður til þess aö
læra sjálfir íslenska ljósmóöurfræði.
Guðm. Thoroddsen.
Sir Patrick Manson.
Dr. L. W. Sambon sendi mér í haust hefti af „The Journal of Tropical
Medicine and Hvgicne". Hefti jretta var helgað minningu Patrick Man-
sons, er dó í fyrra.
I heftinu éru nokkrar ritgeröir eftir merka sýklafræöinga, um æfistarf
Mansons. Þar er stutt æfisaga eftir hann sjálfan, en dr. Sambon hefir
skrifaö hana upp eftir honum. Veigamestar eru tvær ritgerðir eftir Sam-
bon, önnur um Tropical and Subtropical Diseases, hin um The Family
of Linguatulidæ (iktur).
I fyrri ritgeröinni lýsir Sambon mjög itarlega helstu rannsóknum og
uppgötvunum Mansons, en þó sérstaklega þeirri, er gerði hann mest fræg-
an, en það var sú uppgötvun, aö mýflugur flyttu sýkla í
m e n n, en einkum f i 1 a r i a o g plasmo.diu m malari æ.
Þaö var í Kína, sem Manson athugaði elefantiasis og fann
f i 1 a r i a-lirfurnar í mýflugum, og aö mýflugur báru veikina í menn.
Þetta kom honutn til að halda, aö malaria-sýkillinn mundi á svipaöan hátt
ílytjast úr mýflugum í menn. En eins og kunnugj er, hafði franski vís-
indamaðurinn L a v e r a n fundiö fyrstur malaria-sýkilinn í blóði manna
1S80.
Matison fekk svo Konald Ross til aö komast eftir því, hvort þessi get-
gáta væri á rökurn bygö. J<oss fór ti.l Indlands, og að nokkruni tíma