Læknablaðið - 01.05.1923, Blaðsíða 15

LÆKNABLAÐIÐ
/ /.
nm þeim, sem urSu til aö skýra okkur háttalag og uppruna s v e f n s ý k-
i n n a r, s v a r t a dauSa, k ó 1 e r u, og g u I u h i t' a si ót t'a r i(,n ,n-
a r. Auk þess, sem hann var herraöur af bresku stjórninni, var hann
■sæmdur margs konar heiöursmerkjum öörum, og er hans sárt saknað
meðal Breta.
Merkilegt er, aö frá alda ööli haföi marga grunaö, aö malaría væri
mýflugum aö kenna. Löngu fyrir Krists burö er fullyrt, aö indverski
læknirinn Susruta hafi haldið þessu fram. Á 3000 ára gömlum leirtöf 1-
um frá Babýlon er talað um f eber-f luguna, og líkur til, aö þar
sé átt viö mýflugur. Á Egiftalandi voru á dögum Ágústusar notuð mý-
ilugnanet, — og liæöi í Japan, Afriku og Suður-Ameríku meöal Asteka
' iröast menn fyrir langa-löngu hafa trúaö á aö mýflugur orsökuöu malaria.
Alkunnugt er, aö bæöi Rómverjar og Grikkir þektu í fornöld, aö út-
rýma mátti malaria meö því aö ræsta landiö og eyða meö ]jví mýflugum.
Laveran taldi sennilegt, aö sýklarnir er hann fann í malaria-sjúkling-
um, mundu aö líkindum stafa frá mýflugum, en honum tókst ekki að sanna
þaÖ Manson var sá, er þarna lagöi á smiðshöggiö, og honum má mest
þakka, hve vel menn nú kunna að koma í veg fyrir malaria og hreinsa
áöur óbyggiieg lönd. Því trúin um samband mýflugunnar og malaria-
veikinnar er nú orðin vissa.
Stgr. Matth. (tók saman,
eftir „Journal of Tropical Medicine and Hygiene, júni 1922).
Úr útl. læknaritum.
Farsóttafræði (Journ. o. am. med. ass., 4. nóv. 1922). Farsóttafra^öin er
hátt varnað sýklunum aö berast í mennina, hafa aö mörgu leyti Itrugð-
enn í algeröri bernsku. Vonirnar, sem menn geröu sér, að geta á ýmsan
ist, eins og sjá má á inflúensufaröldrunum o. fl. Yfirleitt treysta nú marg-
ir frekar á aögeröir einstaklinganna en opinberu sóttvarnirnar.
Flexner hefir nú byrjað á miklum tilraunum til þess aö rannsaka ýmsar
dýrafarsóttir. Má að ýmsu leyti beita meiri nákvæmni viö ]tær en unt
er á mönnum. Flann 1)yrjaöi á aö rannsaka iiörakvefsfaraldur á músum.
Sýklarnir reyndust mjög misjafnir aö sýkingar])rótti (virulens) og hann
gat breytst mjög fljótlega, var t. d. litill er dýrið var aö dauða komi|ö.
Mýsnar reyndust mjög misjafnlega næmar. Surnar sýktust ákaft og dráp-
ust, sumar sýktust ekki en urðu sýklaberar, þriðju beit alls ekki á. Sýkla-
berarnir geröu þaö, að scttnæmiö drapst ekki út, en ný faraldursköst gusu
einkum upp, ef nýjurn músahóp var bætt viö, því þá sýktust óöara nærnu
mýsnar. Eflaust má gera sér nokkrir vonir um aö þessi „experimental
epidemiology*' korni aö nokkru gagni. G. H.
Berklaveiki og arfgengi. (Govaerts, Am. revievv o. tuberculosis. Ref. i
Journ. o. am. med. ass., 4. nóv. 1922). — Govaerts rannsakaöi 214 fjöl-
skyldur (5629 menn) og komst aö þessari niðurstööu: 1) Næmleiki manna
og mótstöðuafl gegn veikinni fer eftir foreldrunum, erfist frá þeim.
2) llættulegra er ef faðirinn er sjúkur en móðiírin. G. H.