Læknablaðið - 01.03.1925, Blaðsíða 4

34
LÆKNABLAÐIÐ
ómögulegt er aö ýinria úr'.vegria samræmisskorts, og er þaö oss hvorki
til gagns né sóma, að láta þáö fara forgöröum vegna skipulagsleysis.
Eins og fyr er. sagt, fer’ aðálskoðunin á skólabörnum í Khöfn fram
á haustin, er börnin hafa verið I—2 mán. í skólanum, og ekki er skoðað
nema sumt af börnunum. Þetta nægir þar, vegna hinna vikulegu viðtals-
tíma, sem læknar hafa í skólunum alt skólaárið, þvi að sjáist lasleiki á
nokkru barni, hvort heldur á undan eða eftir skólaskoðun, og hvort heldur
úr skoðuðu bekkjunum eða öðrum, fær læknirinn það undir eins í næsta
viðtalstíma til athugunar og rannsóknar. Hér er ekki um slíkt að ræða,
og er því sú tilhögun, sem á þessu er höfð hér (þ. e. að skólaefjtirlitið
fer fram sem fyrst eftir að skólahaldið byrjar, og að öll börnin eru skoð-
uð á hverju hausti) betri, eftir því sem hér hagar til, og á að haldast.
Sjálf aðalskoðunin á börnunum var og að sumu leyti ekki nærri eins
nákvæm og vandleg og eg hefi reynt að hafa hana við skólaeftirlitið
hér, og færra athugað. Ekki er að því að spyrja, að læknirinn, sem eg
kyntist skoðuninni hjá, hefir margfalt meiri reynslu og þekkingu en eg
á þessum málum öllum, og kann því einhver að halda, að eg hafi at"
þessu lært, aö skoðunin hafi verið óþarflega nákvæm hjá mér. En því
íer fjarri, því að það liggur í augum uppi, að hún þarf að vera miklu
vandlegri hér en þar, vegna þess, að stöðugs lækniseftirlits er hér ekki
kostur, eins og þar. Einn skólabarnakvilli, sem hér er algengur, og mikill
tími eyðist til að athuga, er þar líka varla til. Eg á við lúsina, þennari
ljóta blett á okkar menningu; eg sá ekki eitt einasta barn með nit, af öll-
um þeim börnum, sem eg sá skoðuð í Khöfn. Eitt er enn, sem gerir eftir-
litið hér erfiðara og tímafrekara en jiyrfti að vera; það er það, hve erfitt
er að fá upplýsingar um heilsufar liarnanna undanfarið (anamnesis). Eg
hefi oftsinnis mælst til, að fá foreldra eða húsbændur barnanna til við-
tals við eftirlitið, en það hefir aldrei getað oröið alment, margir ekki
þótst eiga heimangengt, og líka komið fyrir, að fólk hefir kvekkst á þvi,
að eg hefi ekki getað kornið á tilteknum tíma vegna annara starfa, íarið
erindisleysu, og því orðið ófúsara á að koma aítur. Að vísu gerir þetta
minna til fyrir lækni, sem er orðinn gamall í héraðinu og kunnugur, eink-
um sé það ekki mjög víðlent, en fyrir nýja lækna og ókunnuga, hlýtur
það að vera afleitt, og er raunar ilt fyrir alla. Úr þessu yrði bætt með
heilsufarsskrám, því að þær eiga að vera spurningar um heilsufar barn-
anna, brjóstveiki á heimilum þeirra o. s. frv., og ætti kennari að leggja
þær spurningar fyrir húsbændur barnanna, — helst þyrfti sérstök eyðu-
blöð til þess, — og hafa ritað svörin i heilsufarsskrárnar áður en skoð-
unin færi fram. Um það, hvers spyrja skuli, og yfirleitt um fyrirkomulag
heilufarsskránna er viðbúið, að sitt kunni að sýnast hverjum; áður en
það væri ákveðið, ætti að gefa öllum, er við skólaeftirlit fást eða fengist
hafa, kost á, að gera tillögur um það, og yrði svo úr þeim tillögnm
haft það, er hentast þætti, „að bestu manna yfirsýn“. Til hliðsjónar og
fyrirmyndar að því leyti, sem við ætti, mætti hafa heilsufarsskrárnar,
sem notaðar eru í Khöfn, svo og heilsufarsskrár frá öðrum erlendum
bæjum.
III.
Áður hefir verið vikið að þvi, að þrátt fyrir þann mikla mun, sem er
á útbúnaði og hollustuháttum barnaskóla í Khöfn og hér, þá sé þó óvist.