Læknablaðið - 01.08.1925, Blaðsíða 5

LÆKNABLAÐIÐ
123
sen, yfirlæknir viö Bergens kommunale Sykehus, hafi fundiö á sama tímar
bili, aö þar hafi af 696 hjúkrunarkonum og nemum sýkst 2%.
Eftir aö hann hefir enn fremur athugaö, eins og næst veröur komist,
hvaö sé berklasýkingarhlutfallið meöal norsku þjóðarinnar yfirleitt, verö-
ur niöurstaöa hans þessi:
„Alt i alt kan vi altsaa ikke komme sandheten nærmere end at si at det er mulig
at morbiditeten af tuberkulöse sygdommer hos vore plejersker svarer til morbiditeten
i den övrige befolknings tilsvarende aldersklasser; men det er ogsaa muligt at den
ligger iavere el. höjere. Antallet af pleuriter synes paafaldende stort i forhold til
lungetuberkulose."
Þessar víötæku rannsóknir norsku læknanna gefa þannig ekkert úrslita-
svar um smithættuna fyrir stúlkur er starfa innan um lærklasjúklinga.
Einungis er eftirtektarvert þetta, aö S'eheel reynist brjósthimnubólga
áberandi tíð meðal þessara stétta, i hlutfalli viö lungnaberkla. Og
hann kveöst hafa fundiö, aö þær stúlkur, sem fái brjósthimnubólgu, fái
hana yfirleitt fyrsta árið í þjónustunni, en lungnaberkla ekki fyr en á
2.-3. ári.
Ef maður nú skoðar p 1 e u r i t yfirleitt sem p r i m æ r s ý k i n g u, er
oftlega leiöi af sér þá hættulegri secundær- og tertiaár-sýkingu
(þ. e. adenitis, peritonitis o. f 1., phthisis og tub. miliaris), þá ber auð-
vitaö aö skoöa þennan pleurit sem alverlegt stryk í reikninginn og að
aldrei sé of varlega fariö. En eitt er þaö þó í ritgerð O. Scheels, sem vek-
ur mikinn vafa um að berklasmitun á sjúkrahúsum eigi sér nokkuð oftar
staö heldur en víöa utan sjúkrahúsa, er tilvitnun hans í rannsóknir ann-
ars norsks læknis, Hans Daae, um berklasýkingu meöal undirforingja-
nema í norska hernum. Hann fann að af þeini sýktust 4—6% af berkl-
um, meðan þeir voru við nám. Og t. d. meðal 500 dáta í Oscarsborg sýkt-
ust 10% af berklum.
Eftir þessu aö dæma sýnast þá hermennirnir engu óhultari gagnvart
berklum en hjúkrunarkonur og vinnukonur á spítölum.
Sennilega horfir málið þannig viö: Þeir, sent á fulloröinsárum eru enn
ósmitaöir af berklum, fá þá fljótt í umgengni viö berklaveika, jafnvel þó
varlega sé farið, og sumir smitast á ný, þó þeir hafi um hríð veriö ónæm-
ir, ef eitthvað hefir veiklaö þrótt þeirra. En eitt er víst. Berklar eru víöa
og smitunartækifæri víöa miklu meiri en á sjúkrahúsum og jafnvel innan
um fárveika. Á þaö finst mér benda eftirtektarverð athugun frú S. Tillisch
í áðurnefndu riti hennar, og hún hljóðar þannig:
Hún hefir lesiö vandlega yfir sjúkrasögur 1905 tæringarsjúklinga á
Grefsen. En þar hefir um langt ára skeið verið sérlega vel grenslast eftir
hvar og hvernig hver sjúklingur hafi getað smitast. Af þessum 1905 sjúk-
lingum gátu 1230 sjúklingar ekkert upplýst um að þeir heföu nokkuru
sinni haft afskifti af berkíaveikum. M!. ö. o., 64% af sjúklingunum vissu
ekkert um smitunartækifæri, þektu enga berklaveika vini eöa vandamenn,
sem þeir höföu umgengist.
Sig. Magnússon kollega o. fl. útlendir læknar segja, aö sennilegt sé, aö
þessir allir smitist f y r i r s i 11 m i n n i. Eg vil gjarnan trúa að svo sé
um marga þeirra, en þá ályktun finst mér einnig megi draga af þessu, aö
margir séu smitandi, sem taldir eru meinlausir og fáa grunár að séu
. berklaveikir.