Læknablaðið - 01.09.1929, Síða 5

LÆKNABLAÐIÐ
131
niest á paræsthesi, anæst-hesi, astereognosi, ataxi, areflexi etc. Geta sjúkl.
oft orÖi'Ö alveg ósjálfbjarga, líkt og um tahes væri a'Ö ræÖa. Enginn af þcss-
um sjúkl. dó úr ananni.
Þess skal þegar geti'Ö, a'ö me'ÖferÖ sjúkl. hér hefir veriÖ ofureinföld. 1
fyrstu var geíin soöin lifur (500 grm. á dag, vegin hrá), en sí'Öan komi'Ö
hafa á markaÖinn ýms præparöt — duft og seyði — hafa nærri eingöngu
þau verið notuð, þar eÖ afarerfitt er aÖ fá fárveikt fólk til að gleypa 1 pund
af soðinni lifur, dag eftir dag, um lengri tíma. Annars er eg sannfærÖur
um, að hrein nautalifur (hest lirá) veitir skjótari bata, en öll „púlver“ og
,,extrökt“, sem hingað til hafa veriÖ reynd. Auk þess geta verksmiðjurnar
ekki með neinni vissu áliyrgst verkun jiessara lyfja, því aö ekki er hægt a'ð
prófa þau á dýrum eins og t. d. insulin. — Hérna á deildinni var eingöngu
notað Hepatopson (siccum og liquidum) frá verksmiÖjunni Promonta i
Hamborg. Engin önnur lyf hafa verið notuð; virðist þess og engin ])örf. En
oft verður, ef sjúkl. eru aðframkomnir, að hvrja á að gera blóðtransfusion,
því aö stundum liður all-langur tími frá hyrjun meðferöar, þangað til
bati byrjar (sjá síðar). AÖalatriðið er a'Ö geía nógu stóra skamta af extrakt-
inu, t. d. sem svarar 500—1000 grm. af hrárri lifur á dag. Seinna má minka
skamtinn aÖ mun; til viðhalds nægir hér um bil þj at l)yrjunardosis.
Fyrstu bataeinkenni, — sem koma í ljós 2—4 vikum eftir a'Ö sjúkl. hefir
farið að neyta lifrar meÖ reglu, — eru þessi: 1) Subjektiv: Sjúkl. verður
hressari, lystarhetri og hiti færist um líkamann. 2) Objcktiv: Allra fyrsta
hataeinkenni er hin svonefnda r'cticnlocytosis, þ. e. i venjulegu hlóðpræp.
sem litað er ófixerað með þyntum anilinlit (t. d. 0.2% methylenbláma) finn-
ast fjöldamargir erythrocytar með dökkbláum punktum. Eru þaÖ nýmynduð
rauð blóðkorn. Seinna hverfa þau aftur. Normalt eru um 0.01% reticulo-
cytar í blóði.
I byrjun lifrarhata finnast ekki sjaldan 5—10% þessara ungu blóÖkorna.
Þetta phænomen, sem er alveg örugt batamerki, finst venjulega áður en
hæmoglohin og tala r. hlóðk. hækkar, svo sannanlegt sé. Síðan tekur hæmo-
globin og tala eiythrocyta að aukast, og nær venjulega hámarki sínu (þ. e.
hér um bil normal gildi) á næstu 6—8 vikum. Eru þá sjúkl. (í remission)
venjulega rjó'Öir og sællegir. Líðan þeirra, sem engin taugaeinkenni hafa,
er ágæt, með öðrum or'Öum: þeir kenna sér einskis meins. Hinir, sem hafa
haft mænueinkenni í byrjun, eru miklu ver settir, því að mænueinkennin
láta mjög illa — í sumum tilfellum alls ekki — undan lifrarmeðferð. Er
það stærsti ljóÖurinn á þessu.
Sú spurning hlýtur nefnilega að koma fram: Fá ekki allir sjúkl. að lok-
um myelose, sem með tímanum gerir þá farlama og síðan dregur þá til
dauða? Enn er reynslutíminn of stuttur til að svara þessari spurningu.
Eri vonandi er, og alls ekki ósennilegt, að lifrarátið geti haldi'Ö mænuskemd-
unum í skefjum, og ef til vill komið algerlega í veg lyrir þær, ef rétt er
a'Ö farið. Er því afaráríðandi að sjúklingar komi snemma til meðferðar, eða
meÖ öðrum or'ðum að læknar þekki sjúkdóminn á byrjunarstigi. — Eftir
þeirri reynslu, sem náöst hefir hérna á deildinni, virðast líkur til, að hægt
sé að koma i veg fyrir taugaeinkenni, ef snemma er byrjað að gefa lifrina,
og hægt er að fá sjúkl. til að halda sér vi'Ö, án þess að fá alvarleg afturköst.
Enginn hefir fengið hér neinar verulegar hætur þessarar myelose, ef hún
hefir verið komin greinilega í ljós, og það þótt margir af sjúkl. hafi náð