Læknablaðið - 01.03.1941, Qupperneq 10

20
■ LÆKNABLAÐIÐ
Ef til vill er þessari taug, ö'Sr-
um taugum fremur, hætt við að
lenda í klemmu. Einkum er henni
hætt þar, sem hún liggur undir
ligamentum Pouparti, og þar, sem
hún liggur í slíÖrinu í gegnum fas-
cia lata. Hafa ýmsir ráðlagt, aÖ
kljúfa þetta slíður meÖ skurÖa'Ö-
gerð, ]>egar um er aÖ ræÖa meralgia
paræsthetica, en það kemur þó ekki
aÖ gagni, nema því aÖeins, aÖ or-
sök sjúkdómsins sé þrengsli á
þeim stað.
ÞaÖ hefir, aÖ ég hygg, verið rit-
að öllu meira um meralgia paræsth-
etica og samband þess sjúkdóms
við pelvissjúkdóma en um neuralgia
s. neuritis femoralis.
Einkum er viöurkennt samband
]>essa sjúkdóms við appendicitis.
Sittig hefur ritaö um 12 tilfelli.sem
hann athugaði sjálfur. Af þessum
12 tilfellum voru 6, sem komu fram
í sambandi við og eftir appendec-
tomia, og þá öll hægra megin, eins
og að líkindum lætur. Venjulega
komu einkennin í ljós 1—3 dögum
eftir aðgerðina. í einu tilfellinu, þar
sem einkenni komu fram 2 dögum
eftir Ijotnlangaskurð, sýndi það sig.
auk lireytinga á húðskyni, að hægri
patellarreflex var daufari, og kynni
það að benda á, að nervus femor-
alis hafi að einhverju leyti verið
sýktur líka.
Krahlie og Ellermann hafa hirt
athugarþr sínar á 13 sjúklingum
með meralgia paræsthetica. Orsak-
irnar voru ýmsar og oft óvissar.
Botnlangabólgu var getið í einu til-
felli, án þess, að séð yrði, að or-
sakasamband væri þar á rnilli.
Æthylismus var i tveim tilfellum,
traumata í þrem, cancer i einu, lues
i einu og er þó fremur ósennileg
orsök, þar eð það er undantekning,
ef Iues sýkir „perifer“ taugar. í
ýmsum af tilfellunum fundust
merki um spondylarthrosis deform-
ans, og er ekki ólíklegt, að sá sjúk-
dómur geti átt þátt í meralgia par-
æsthetica, svo framarlega sem liða-
hreytingarnar eru á slíkum stað, að
það geti samrýmst. Kahlmeter get-
ur um mörg tilfelli af meralgia
paræsthetica í riti sínu um spondyl-
itis deformans, og víst er um það,
að miklar bakþrautir fylgja oft
spond. deformans, og verða þær
naumast skýrÖar á annan veg en
þann, að taugarnar, er liggja til
bakvöövanna, t. d. quadratus lum-
orum og spinosacralis, verði fyrir
ertingu. Á sama hátt geta þá kom-
ið verkir niður í femur, eða musc.
psoas og musc. iliacus jafnframt, og
fer þá saman bakþraut og verkir
í læri. Þá má einnig geta ])ess, að
margir telja að myalgiae eða myo-
geloses valdi neuralgiae, og kemur
það vitanlega hér til greina, eins og
annars staðar. Erfitt er ])ó að segja,
hvað er post og hvað er propter í
því tilliti, því að hugsanlegt er, að
sýking á taugargrein geti valdið
,,trofiskum“ breytingum i vöðva,
myogelosis, og að það sé því af-
leiðing en ekki orsök, en hitt skal
viðurkent, að myogelosis, sé hún
einu sinni komin, getur vitanlega
valdið ertingu á taugagreinum, —
eins konar circulus vitiosus.
Þá er það algengt, að graviditas
getur valdið verkjum í lærum, ým-
ist sem meralgia paræsthetica eða
neuralgia femoris, og hafa Dufour
og Cottenot skrifað um það og
sömuleiðis Price. í hans tilfelli tók
kvillinn sig upp aftur og aftur við
graviditas. Miller hefir skýrt frá
tilfelli, þar sem meralgia paræsthet-
ica kom fram við notkun lifstykk-
is. Lífstykkið olli þrýstingi á nerv-
us cutaneus femoris lateralis, og
lækningin var fólgin í því að skera
úr brúninni á lifstykkinu til þess
að firra taugina þrýstingi.
Jersild hefir ritað um hyperalg-