Læknablaðið - 01.10.1950, Blaðsíða 12

120
L Æ K N A B L A Ð l Ð
fannst nær eingöngu 1 börnum
innan 5 ára.
Þegar sulfalyfin komu fyrst
fram, gerðu menn sér miklar
vonir um að takast myndi að
lækna meö þeim ac. otitis fljótt
og vel.
Þetta rættist aðeins að nokk-
uru leyti. Það tókst að stytta
þó nokkuð með þeim sjúkdóm-
inn eða um 20—40%, fækka
fylgikvillum mikið t. d. antro-
tomium vegna mastoiditis ac.
um 50—75%, en það er fyrst
þegar penicillinið kemur til sög-
unnar að regluleg bylting skeð-
ur.
Hvaða lyf eigum við þá að
nota við otitis med. ac. í börn-
um?
Hingað til má segja, að ein-
göngu hafi verið um sulfa og
penicillin að velja, og hefir
hvort um sig sína kosti og galla.
Sulfa verkar á alla hina 3
fyrrnefndu aðalsýklaflokka, en
verkun þess er mun óvissari
en verkun penicillins, auk þess
hefir sulfa fleiri og hættulegri
annmarka eins og allir vita.
Penicillin verkar kröftuglega
á strepto- og pneumococcana,
en lítið eða ekkert á Peiffers
bacillus, sem þó, a. m. k. 1 Dan-
mörku, er alltíð orsök ung-
barnaotitis og kann að vera það
hér, þó lítið sé um það vitað.
Mér finnst því rétt, þegar sótt-
kveikjan er óþekkt, eins og oft-
ast er í praxis, að reyna súlfa
eða önnur efni, sem verka á
Pfeiffers bacillus, ef penicillin
hefir ekki haft nein áhrif á
sjúkdóminn á 5—7 dögum.
Sumir (m. a. próf. Dohlmann
í Lundi) ráðleggja í slíkum til-
fellum penicillin og sulfa sam-
tímis, en aðrir ráða frá því og
segja, sem eflaust er rétt, að
penicillin verki bezt á sýkla,
sem eru í örum vexti og skipt-
ingu, en þar eð sulfa stöðvi
skiptinguna, eigi ekki að gefa
það með penicillini. Aftur á
móti er ekkert að því, að nota
penicillin og aureomycin sam-
an, við þessa otita.
Mér hefir því miður ekki tek-
izt að finna neinar rannsóknir,
sem beinlínis beri saman áhrif
súlfa og penicillins á otitis, en
þó er ýmislegt, sem bendir til að
áhrif penicillins séu miklu
sterkari og öruggari, ef það
verkar á annað borð.
Nokkuð er misjafnt hversu
stóra skammta menn gefa af
þessum lyfjum við otitis, en al-
gengt mun vera að gefa börn-
um yngri en y2 árs % gr. af
sulfathiasol, y2 til þriggja ára
y2 gr. og eldri börnum en 3ja
ára %—1 gr. á 4 tíma fresti
(byrjunarskammtur þó stærri).
Gjöf venjulegs penicillins
(natrium-penicillins) við
eyrnabólgur virðist, eins og við
ýmsa aðra sjúkdóma, hneigjast
óðum í þá átt að fækka
skömmtum og stækka þá. Á ár-