Læknablaðið - 01.09.1962, Qupperneq 79

LÆKNABLAÐIÐ
137
framgjarnir læknar falla gjama
í þá freistni að spreyta sig á
verkefnum, sem gera fullút-
dráttarsamar kröfur til aðbún-
aðar og fremur væru við hæfi
stærri sjúkrahúsa í þéttbýli.
Það er bið sjötta, að mjög er
misjafnt, bve langrar vistar í
sjúkrabúsi þeir þarfnast, sem
þangað eru sendir. Lauslega má
skipta þeim í þrjá flokka: þá,
sem hafa þar stutta viðdvöl; j)á,
sem þarfnast lengri umönnun-
ar, og loks j)á, sem ekki eiga
sér bata von og verða ekki
stundaðir í heimahúsum, liafa
oft ekki heldur í önnur hús að
venda. 1 þennan flokk koma
meðal annarra ellikramarsjúkl-
ingar, ef J)eim er ekki l)úið ann-
að athvarf. Segja má, að þessi
hópur sé nokkurs konar botn-
fall frá þeim sjúklingastraumi,
sem liggur gegnum sjúkrahús-
in. Því stærri sem Jæssi hópur
er, þeim mun minna sjúkrahús-
rými verður fyrir j)á, sem eiga
j)angað ln'áð og brýn erindi.
Það er hið sjöunda, að sjúkra-
hús eru mannúðarstofnanir en
ekki gróðafyrirtæki. Af rekstri
þeirra er ekki reikningslegur
hagnaður; öðru nær. Hagnaður-
inn er fyrst og fremst fólginn í
bættri heilsu og j)ví vandmet-
inn til fjár. Hins vegar cr kostn-
aður af stofnun og rekstri
sjúkrahúsa ævinlega veruleg
íþvngd, ekki sizt ef kappkostað
er að setja markið hátt. Hætt
er við, að hann verði tiltölulega
litlum byggðarlögum fljótlega
of þungur baggi. Kemur j)á til
kasta ríkisvaldsins að hlaupa
undir þann bagga að nokkru
leyti eða öllu (centralisation).
Að sjálfsögðu eru viðhorf })ess
til einstakra sjúkrahúsa að
ýmsu önnur en heimamanna,
fremur mótuð af heildarsýn og
þegar vel lætur — viðleitni
til hagfelldrar skipunar, enda er
því einsætt að spyrna við fót-
um, ef vart verður ábyrgðar-
lausrar ofrausnar einstakra
j)jóðfélagsdeilda, er vilja skáka
í því hróksvaldi, að j)jóðarheild-
in beri skakkaföllin.
Allt ber að einum brunni, að
sjúkrahúsþjónusta í strjálbýli
sé margslungið vandamál, ekki
sízt í mjög strjálbýlu, torfæru,
fámennu og fátæku landi. Af
reynslu margra þjóða og víð-
tækum rannsóknum á vegum al-
j)jóðasamtaka um heilbrigðis-
mál er ljóst, að naumast verð-
ur þetta vandamál nokkurs
staðar leyst svo, að viðhlítandi
sé, nema með allsherjar skipu-
lagningu, svo framarlega sem
þessi j)jónusta á að fullnægja
eðlilegum kröfum um rúm fyr-
ir sjúka, liðskost sérfróðra og
tæknilegan aðbúnað, án þess þó
að verða ofviða þeim aðiljum,
sem kostnaðinn bera. 1 ýmsum
menningarlöndum hefur svo-
nefnd „svæðaskipting“ verið
lögð mjög til grundvallar slíkri
skipulagningu, áherzla lögð á
samvinnu milli sjúkrahúsa,