Læknablaðið - 01.09.1962, Side 84

142
LÆKN ABLAÐIÐ
vísbendingu um rúmaþörf. Þar
kemur fleira til.
Taka verður tillit til þess,
hvernig þjónustu er háttað, hve
mörg rúm þurfi til jafnaðar
vegna lyflækninga, handlækn-
inga og fæðingarhjálpar. 1 ann-
an stað verður að taka tillit til
meðallegutíma hvers sjúklings.
Því skemmri sem hann er, þeim
mun fleiri sjúklingum er unnt
að sinna á ári hverju að óbreytt-
um rúmafjölda. Talið er, að i
litlum sjúkrahúsum sé hófleg-
ur meðallegutími skurðsjúkl-
inga og lyflæknissjúklinga 15
-20 dagar, ef langlegusjúkl-
inga gætir lítið sem ekki, og
sængurkvenna 12 dagar. Ann-
ars ráða aldursskipting, heimil-
ishagir, tryggingafyrirkomulag
og álit almennings á þjónust-
unni mestu um lengd hans. Ö-
eðlilega langur meðallegutími
getur stafað af óeðlilegum f jölda
aldraðra sjúklinga eða lang-
legusjúklinga, sem ekki verða
sendir heim lil sín eða í önnur
sjúkrahús. Áhrif þau, sem heim-
ilishagir og tryggingafyrir-
komulag geta haft á meðallegu-
tíma, sjást af athugunum, sem
gerðar voru á sjúkrahúsum í
Bandaríkjunum, en þar greiða
sjúklingar yfirleitt sjálfir fyrir
sig, en ekki almannatrygginga-
sjóðir. Árleg meðalaðsókn af
hverju þúsundi íbúa reyndist
þar lægri hjá efnalitlum fjöl-
skyldum en hinum, sem hetur
voru stæðar. Hins vegar var
meðallegutími hinna fyrrnefndu
miklu lengri. Slafar þetta efa-
laust af því, að efnalítið fólk
leitar þar ekki í sjúkrahús,
nema um alvarlega sjúkdóma
sé að ræða. Al tur á móti þarfn-
ast það einmitt fyrir þá sök,
svo og sakir lakari híhýlakosts
og erfiðari heimilishaga, lengri
vistar að jafnaði.
Almennt viðurkenndur mæli-
kvarði á rúmaþörf er hlutfallið
milli rúmafjölda (h) og fólks-
fjölda í þúsundum (p), táknað
b/p. Þetta hlutfall felur í sér
margar breytilegar stærðir
varðandi eðli þjónustunnar, að-
sókn og legutíma og er því
l^yggt á flóknum staðtöluút-
reikningum.
Samanburðargrundvöllur fyr-
ir b/p hlutfall við ólíkar að-
stæður fæst svo með kvörðun.
Á Norðurálfuráðstefnu, sem
haldin var í Genf árið 1931 um
heilbrigðismál í sveitum, var
gerð tilraun til að ákveða gildi
þess fyrir lílil sveitasjúkrahús
við tilteknar aðstæður. Einnig
hefur verið reynt að miða b/p
við fólksdreifingu. I Bandaríkj-
unum hafa styrkir, sem að lög-
um (Hill Burton Act) eru ætl-
aðir vissum ríkissjúkrahúsum
fyrir bráða sjúkdóma, verið
takmarkaðir við hámarks b/p
= 3.5 á svæðum, sem hafa til
jafnaðar 2.5 íbúa eða færri á
km2, og b/p = 2.5 á svæðum,
með 4.5 eða fleiri á km2. Þar er
sýnilega ætlazt til, að sjúkra