Læknablaðið - 01.08.1971, Blaðsíða 62

160
LÆKNABLAÐIÐ
svanna / býr sigur kynslóðanna“ kvað skáldjöfurinn Matthías Jochums-
son. Honum var vel ljós sú þýðing, sem leiðbeiningarstarf kærleiks-
ríkrar og góðrar mcður hefir fyrir uppvaxandi kynslóð, og hann
kunni vel að meta þann dýra andans fjársjóð, sem hans ágæta móðir
gaf honum í veganesti. Og sú mun hafa orðið reynsla margra mætra
manna fyrr og síðar, að sá lærdómur, sem þeir í bernsku námu við
kné móður sinnar, tók fram öllum öðrum lærdómi, sem þeir námu í
veglegum og frægum skólum hjá hálærðum meisturum. Þar hafði
verið lögð sú trausta undirstaða, sem síðan var gott að byggja ofan á.
Yður finnst ég væntanlega hafa mikið rætt um hversdagslega og
leiðinlega hluti cg tala ólíkt því, sem þér eigið að venjast, er flutt er
minni kvenna. En hár ber það til annars vegar, að ég er ekki skáld
og hugmyndaflugið er takmarkað, en hins vegar, að ég vildi gjarnan
minna á þann þýðingarmikla þátt í starfi og lífi konunnar, sem fram
fer innan veggja heimilisins og ekki er metinn eða þakkaður að verð-
leikum, jafnvel blátt áfram lítilsvirtur. Hinu gleymi ég þó ekki og
er Ijúft að viðurkenna, að konur geta sjálfsagt orðið jafnokar karla á
fjölmörgum sviðum þjóðlífsins, og á sumum sviðum skyldi maður
halda, að þátttaka konunnar ætti a5 verða til mikils gagns, svo sem
í félagsmálum. Og mér finnst það vel viðeigandi á þessu merkisafmæli
L.í. að flytja hér hjartans þökk hinum mörgu læknakonum, liðnum
og lifandi, sem átt hafa sinn mikla þátt í mörgum afrekum og heilla-
ríku starfi íslenzku læknastéttarinnar.
Heyrt hefi ég því fleygt, að læknar væru heldur lélegir eiginmenn
og heimilisfeður. Ekki veit ég reyndar, hvort þetta hefir við nokkur
rök að styðjast, en vel má það þó vera. Læknisstarfið er alltaf ábyrgðar-
mikið, og þreytandi starfsaðstaða íslenzkra lækna velflestra hefir
verið allt fram að þessu mjög eríiður vinnudagur, oft óhóflega langur.
Oft hafa togazt á skyldur við starfið og skyldurnar við eiginkonu og
heimilið og oltið á ýmsu, hvort meira hefir mátt sín. Oft hefir þetta
komið hart niður á konunni og heimilishaldinu og hún mætt því
með skilningi cg umburðarlyndi og með því afstýrt vandræðum, en
verið skjól og skjöldur heimilisins, hjálpandi, huggandi, hvetjandi.
Þeim sé heiður og þökk.
Eins og títt er um litla ræðumenn, þá er ég þegar orðinn lang-
orður án þess þó að hafa getað sagt nema lítið af því, sem ég vildi
sagt hafa. Nokkru verð ég þó að bæta við: Ég stend í þeirri þakkar-
skuld við konuna, að vonlaust er, að ég fái nokkurn tíma greitt hana,
en út úr þessu bjargar hún mér auðvitað með því að gefa mér upp
alla skuldina án skilyrða, því að þannig gefur hún jafnan af örlæti
síns gjafmilda hjarta. Frá vöggu til grafar er konan hinn góði föru-
nautur mannsins, kærleiksrík, umburðarlynd og fórnfús, hvetjandi
hann til stórra dáða, skilningsrík og full samúðar, þegar illa gengur,
líknandi og hjúkrandi, þegar sjúkdómar og slys henda mann eða þegar
ellin leggst að. Og með ástúð og umhyggjusemi léttir hún manni eins
og auðið er síðustu þungu skrefin að tjaldinu leyndardómsfulla, sem
skilur líf og dauða, og sem allra síðustu þjónustu veitir hún manni,
að minnsta kosti í voru landi, loks með því að búa um hinar jarðnesku
leifar manns, áður en lagður er til í hinni hinztu hvílu. Og eins og