Læknablaðið - 01.08.1971, Síða 64

162
LÆKNABLAÐIÐ
„Frægð Pasteurs“, en nú fyrir skömmu áttum við Ríkharður Jónsson
tal um mynd hans og kvæðið. Kom þá upp úr kafinu, að Guðmundur
hafði gefið honum frumrit kvæðisins í myndarlaun, en sýnilega ekki
gefið sér tíma til að taka af því afrit. Því fylgdi langt bréf til Ríkharðs,
sem gaf mér hvort tveggja, kvæðið og bréfið. Þetta er bezt komið í
eigu læknafélaganna, og leyfi ég mér því að láta það fylgja myndinni
og afhenda þeim það hvort tveggja til eignar. Þó áskil ég mér ljós-
prentun af mynd, kvæði og bréfi.
Kvæðið „Frægð Pasteurs" er ort með stuðlasetningu, sem brýtur
allmjög í bága við eldri reglur ríms og stuðla. Guðmundur hafði gefið
út ljóðabók sína, „Undir ljúfum lögum“, með þessari frjálsu stuðla-
setningu, sem próf. Alexander Jóhannesson gaf naínið ,,Gestslag“.
Því hefur ekki verið gefinn viðeigandi gaumur af bókmenntafræðing-
um, að Guðmundur Björnson varð með þessari nýbreytni brautryðj-
andi í nýrri ljóðagerð, sem síðan hefur rutt sér mjög til rúms. Hann
varð í þessu efni sem mörgum öðrum á undan samtíð sinni.
Ég lýk svo þessum fáu orðum með innilegri ósk um, að lækna-
félögin megi vel njóta þessarar gjafar og að hún megi eiga sinn þátt
í að halda á lofti sem fyrirmynd yngri mönnum minningu Guðmundar
Björnsonar, hins hugdjarfa forystumanns heilbrigðismála og ljúfa
Ijóðasmiðs. Hann var sá, sem íremur flestum öðrum íslenzkum lækn-
um lét sér ekkert mannlegt vera óviðkomandi, en er ekki einmitt það
aðalsmerki sannrar læknislistar?
FRÆGÐ PASTEURS*
FORMÁLI
Það er siður í Frakklandi, að skáldum er valið eitt yrkisefni á
ári hverju, til kappraunar, og fær sigurskáldið afarhá verðlaun (grand
prix de poésie), sem veitt eru úr ríkissjóði. „L’Académie francaise"
(heimskunna franska snillingasveitin) velur jafnan þessi yrkisefni
og ræður því, hver sigurlaunin hlýtur.
Árið 1915 var frönsku skáldunum fengið þetta yrkisefni: La
gloire de Pasteur (frægð Pasteurs). Komu eins og vant er fjölda
mörg kvæði. En höfuðskáld Frakka, sem öðlazt hafa þann ,,ódauðlega“
heiður, að eignast sæti í snillingasveitinni, — þeim kom þá saman
um, að eitt kvæðið um Pasteur bæri langt af öllum hinum, og skyldi
höfundur þess hljóta sigurlaunin, og sæmdina, sem mest þykir um
vert, þó rausnarleg séu verðlaunin. Þetta kvæði bar í utanáskrift:
IMMANIS PECORIS QUSTOS.
En þeim brá mjög í brún, snillingunum í l’Acad. francaise, þegar
það kom upp úr dúrnum, að höfundur þessa ágæta sigurkvæðis
var ekki skáld, heldur háskólakennari í læknisfræði, próf. Charles
*) Höfundurinn hugsar sér, að hann sé á gangi í París með syni sínum ungum;
fer með drenginn inn í Panthéon, „þetta helga hof“ (cette sainte vout'e), þar sem
Frakkar geyma leifar sinna beztu manna; sýnir honum leiSi Pasteur’s; er kvæðið
allt viöræSa hans viö drenginn. Panthéon er gömul kirkja, og ekki stór.
G. B.