Læknablaðið - 01.12.1971, Side 13

LÆKNABLAÐIÐ
249
að þeir munu hafa kafnað úr reyk, áður en koloxíðmettun varð
meiri en raun ber vitni.
Athyglisvert er, að alkóhól var í hlóði 18 af 19 einstaklinga
í safninu og i þvagi allra (14 talsins), sem rannsakaðir voru.
Magn alkóhóls i blóði var enn fremur yfir 1%0 hjá öllum nema
tveimur og i þvagi hjá öllum nema einum (sbr. töflu 1). Verður
því ekki komizt lijá þeirri ályktun, að áfengisneyzla liafi verið
meðverkandi orsök til dauða flestra í þessu safni, hvort sem
telja verður, að um sjálfsmorð eða slys hafi verið að ræða. Hins
vegar er ekki ástæða til þess að ætla, að taka róandi lyfja eða
svefnlyfja hafi átt þátt í dauða þessara einstaklinga (tafla 1).
Tiltölulega auðvelt er að greina bráða og banvæna koloxíð-
eitrun, eins og um er að ræða í þessu safni. 1 slíkum tilvikum
eru líkblettir venjulega hárauðir og unnt er að staðfesta, að um
koloxíðeitrun hafi verið að ræða, með því að ákvarða koloxið-
meítun blóðrauða. Burmeister & Neuhaus (1970) hafa hins vegar
hent á, að í þeim tilvikum, er menn lifa af bráða koloxíðeitrun,
en látast síðan af völdum eitrunarinnar, er koloxíðmettun blóð-
rauða venjulega lítil og oftast í litlu samhengi við sjúkdóms-
einkennin. 1 slíkum tilvikum ber lítið eða ekkert á hinum sér-
kennilega rauða húðlit eða líkblettum, sem er einkennandi fyrir
bráða koloxíðeitrun. Sjúklingarnir eru þvert á móti oftast grá-
guggnir og jafnvel fölbláir útlits og sjúkdómsmyndin minnir að
ýmsu leyti á sýringu og lost við sykursýki á háu stigi. Telja
þeir, að súrefnisskortur sé enn við líði í vefjum líkamans, enda
þótt mettun blóðrauða af koloxíði sé mjög í rénun, og valdi það
mestu um fyrrgreind sjúkdómseinkenni. Ekki er höfundum þess-
arar greinar kunnugt um tíðni slíkra eitrana hér á landi, enda
hafa skýrslur spítala um þetta efni ekki verið kannaðar.
Á síðari árum hefur athygli manna heinzt að því, að í tóbaks-
reyk er verulegt magn af koloxíði. Haebisch (1970) telur, að
koloxíðmagn í sígarettureyk geti verið á bilinu 2-5% (v/v). Er
það ekki fjarri því magni, sem er í útblæstri bíla á ferð (sbr.
hér að framan). Er því augljóst, að koloxíð í sígarettureyk getur
mettað blóðrauða að meira eða minna leyti. Kjeldsen (1969) telst
svo til, að lijá mönnum, sem reykja að marki, sé koloxíðmettun
blóðrauða oft á bilinu 5-10% og hjá miklum reykingamönnum
á bilinu 10-15%. Einmitt á þessu stigi mettunar koma fram
fyrstu einkenni um koloxíðeitrun (sbr. liér að l'raman). Erfitt
er að segja um með vissu, hver muni vera síðkomin eiturhrif
koloxíðs á reykingamenn. Grundvallarrannsóknir Kjeldsen varð-