Læknablaðið - 01.12.1976, Page 19

LÆKNABLAÐIÐ
175
ekki á einn veg. Þá er þess að gæta að
sá árstími er könnunin fór fram er jafn-
framt það tímabil er almenningur sækist
hvað mest eftir þessum lyfjum, hvort sem
er hjá læknum eða í lausasölu.
Hjarta- og blóðþrýstingslyf
Notkun þessara lyfja var minni en búizt
hafði verið við, sérstaklega að því er varð-
ar blóðþrýstingslyf.
TAFLA 8
Önnur meðferð en lyfjameðferð.
Endurhæfing 14
Lagt inn á Sjúkrahús Skagfirðinga 18
Innlagsbeiðnir á önnur sjúkrahús 8
Tilvísun á sérfræðinga 9
Aðgerðir, minniháttar 44
Vottorð 47
Samtals 140
Deyfingar eða dæling í hold ekki með-
talin.
Endurhæfing var lítið notuð. Veldur þar
mestu um ófullnægandi húsnæði og tækja
búnaður, auk þess sem sérþjálfað starfs-
lið hefur ekki fengizt.
Sem vænta mátti voru fáir sjúklingar
sendir á önnur sjúkrahús enda gerist þess
ekki þörf nema um sé að ræða meiriháttar
rannsóknir eða aðgerðir. Tilvísun til sér-
fræðinga var lítil eða 0,6% þeirra er leit-
uðu læknis, en 1,3% ef aðeins eru teknir
þeir sjúklingar er leituðu læknis á stofu.
í Reykjavík var tilvísunarfjöldi margfalt
meiri, eða 18,5% þeirra er leituðu læknis
á stofu.11 Tvö atriði ber þó að nefna í þessu
sambandi. Yfirlæknir sjúkrahússins er sér-
fræðingur í skurðlækningum og veitir sér-
fræðiþjónustu í þeirri grein, auk kven-
sjúkdóma, þó að hann taki ekki tilvisanir.
Annað atriði er og, að nokkru áður en
könnunin fór fram hafði sérfræðingur í
háls-, nef- og eyrnasjúkdómum dvalizt
nokkra daga á Sauðárkróki. Jafnvel þó
að þessi atriði séu höfð í huga sést hve
gífurlegur munur er á fjölda tilvísana bor-
ið saman við Reykjavík.
Þarfnast þetta atriði nánari athugunar.
Tákna þessar niðurstöður að heilbrigðis-
þjónustan sé lakari í Skagafirði en í
Reykjavík? f fyrstu grein laga um heil-
brigðisþjónustu segir:6 „Allir landsmenn
skulu eiga kost á fullkomnustu heilbrigðis-
þjónustu, sem á hverjum tima eru tök á
að veita til verndar andlegri, líkamlegri
og félagslegri heilbrigði.“
Hvernig er sérfræðiþjónustu við dreif-
býlið háttað?
Kostnaður sjúklings úr Skagafirði við
að leita sérfræðinga í Reykjavík er til-
finnanlegur þegar saman kemur ferða-
kostnaður, dvalarkostnaður og í sumum
tilfellum launatap. Hvaða áhrif hafa þessi
atriði á fjölda tilvisana?
Eins má nefna mismuninn á greiðslu-
fyrirkomulagi heimilislækna í Reykjavík
og á Sauðárkróki, sem óhjákvæmilega get-
ur haft áhrif á tilvísanir og síðast en ekki
sízt mismunur á aðstöðu til lækninga. Þess-
ar niðurstöður vekja margar spurningar
og gefa tvímælalaust tilefni til nánari at-
hugunar.
VOTTORÐ
Vottorð eru hér talin fram án tillits til
tegundar. Við könnun á heimilislækning-
um í Reykjavík11 fengu 12.6% vottorð, ef
miðað er við þá er leituðu læknis á stofu.
Sambærileg tala var 6.3% í þessari könn-
un. Skýringin getur verið sú að atvinnu-
rekendur gangi ekki eins hart eftir veik-
indavottorðum í litlu samfélagi, auk þess
sem fleiri eru með sjálfstæðan rekstur, t. d.
bændur.
Sjúkdómar í öndunarfærum voru lang-
algengastir. Ber það saman við könnunina
í Hvammstangahéraði10 og svipaðar kann-
anir í Svíþjóð8 og Bretlandi.1 Næst koma
nokkuð á óvart sjúkdómar í stoðkerfi. Ekki
er víst að þessir sjúkdómar hafi aukizt svo
mjög meðal fólks. Hitt er öllu líklegra að
fremur sé nú leitað læknis vegna þessara
kvilla en áður var. Reynir því vissulega
mjög mikið á þá endurhæfingaraðstöðu
sem fyrir hendi er.
í þessari könnun var tíðni geðsjúkdóma
og meltingarfærasjúkdóma sú sama. Víst
er að skráð tíðni geðsjúkdóma í könnun
sem þessari ræðst mjög af þekkingu og
afstöðu lækna til geðsjúkdóma eins og sýnt
hefur verið fram á víða erlendis. Líklegt
má telja að meiriháttar geðsjúkdómar séu