Læknablaðið - 01.12.1976, Blaðsíða 48

196
LÆKNABLAÐIÐ
Læknafclag íslands' og
Læknafclag Rcykjavikur
LR
62. ÁRG. — OKT.-DES. 1976
LÆKNAR OG OFNOTKUN LYFJA
Á undanförnum árum hafa komið fram í
fjölmiðlum ítrekaðar ásakanir á hendur lækn-
um um gálauslegar ávísanir á „ávana- og
fíknilyf". í þessu tölubiaði Læknablaðsins er
gerð nokkur grein fyrir afskiptum stjórna
Læknafélags íslands af þessum málum, og
má þar sjá að læknasamtökin hafa óskað
eftir rannsókn á sannleiksgildi þessara ásak-
ana, svo að stéttin og saklausir einstakl-
ingar innan hennar þurfi ekki að sitja undir
röngum áburði.
Jafnframt má sjá, að getsakir um að
læknar hafi tafið eða hindrað rannsókn slíkra
mála, eiga ekki á nokkurn hátt við rök að
styðjast. Þykir læknum bið eftir niðurstöð-
um umbeðinnar rannsóknar alllöng.
Ofnotkun lyfja er vissulega mikið vanda-
mál hér á landi, sem og í mörgum nágranna-
löndum okkar. Sem betur fer, er þó sá mun-
ur á, að sterkustu deyfilyf virðast ekki hafa
náð fótfestu hér á ólöglegum markaði. Hins
vegar virðist Ijóst, að í umferð er umtals-
vert magn af ýmis konar vímugjöfum, örv-
andi lyfjum og skynvillulyfjum, auk hins
löglega vímugjafa, áfengisins, sem er þó
ennþá augsýnilega mesta þjóðfélagsvanda-
málið. Vandamál fíkniefnaneyzlu hafa á
undanförnum misserum verið tekin mun
fastari tökum en áður af sérstökum dóm-
stóli.
Lögleg sala á deyfilyfjum, örvandi og ró-
andi lyfjum, er nú undir allt öðru og strang-
ara eftirliti hér á landi en var fyrir nokkrum
árum. Á þetta fyrst og fremst við um eftir-
ritunarskyld iyf, og hafa með því herta eftir-
liti skapast mjög auknir möguleikar á því
að koma í veg fyrir misnotkun og ofnotkun
slíkra lyfja.
Hvað snertir hin ýmsu róandi lyf er aftur
á móti erfiðara um vik að hafa strangt eftir-
lit. Tegundafjöldi þessara lyfja hefur aukizt
á undanförnum árum, og notkun þeirra hef-
ur aukizt, og verður því ekki mótmælt að
notkun róandi lyfja er umtalsverð hér á
landi. Nýleg könnun á söiu vissra flokka
róandi lyfja bendir til þess, að salan sé tölu-
vert meiri hér en í Noregi og Svíþjóð. Á
þetta hefur verið bent bæði í rituðu máli
og á fundum lækna, m. a. af landlækni.
Þörf er á frekari könnun þess, hvaða
ástæður liggja að baki þessarar sölu. cr
þörf íslenzkra sjúklinga fyrir róandi lyf raun-
verulega meiri en sjúklinga í Noregi og Sví-
þjóð, eða ávísa íslenzkir læknar róandi lyfj-
um of oft eða í of stórum skömmtum?
Læknablaðið mun bráðlega birta greinar
varðandi ávísanir á róandi lyf og sýklalyf og
ennfremur um ráðstafanir, sem miða að
því að draga úr lyfjanotkun.
Full ástæða er til þess að íslenzkir lækn-
ar hugleiði þessi mál vandlega og athugi
sérstaklega mögulegar leiðir til þess að
draga úr notkun róandi lyfja.
T. Á. J.