Læknablaðið - 15.10.1981, Blaðsíða 18

198
LÆKN ABLADID
Niðurstöðurnar benda til þess að blóð-
þrýstingsmeðferð, hér á landi í dag, sé á réttri
leið. Jafnframt vaknar sú spurning hvort ekki
purfi markvissari vinnubrögð og samræmdari
par sem tekist verður á við háþrýstingsvanda-
málið með landið allt í huga.
Gunnar Sigurðsson, Porsteinn Þorsteinsson, Davið
Davíðsson og Nikulás Sigfússon
Hvert er gildi jákvæðrar
ættarsögu um kransæðasjúk-
dóm, háþrýsting eða sykursýki?
í hóprannsókn Hjartaverndar 1971 — 1974
svöruðu pátttakendur (2729 karlar og 2922
konur á aldrinum 20—64 ára) spurningunni
hvort peir vissu um kransæðasjúkdóm, háprýs-
ting eða sykursýki meðal náinna ættingja
(kynforeldrar og alsystkini). Hópurinn með
jákvæða ættarsögu um kransæðasjúkdóm
(15—17 %) hafði marktækt hærra meðalgildi
kólesteróls í blóði en hópurinn með neikvæða
ættarsögu (karlar 11.6 mg./dl., konur 7.3
mg./dl.) og einnig marktækt hærra meðalgildi
príglyseríða (karlar 10.4 mg./dl., konur 4.8
mg./dl.). Hins vegar var ekki munur á meðal-
gildi blóðprýstings og blóðsykurs á sykurpols-
prófi milli hópanna.
Hópurinn með jákvæða ættarsögu um
háþrýsting (18.9 % karla og 24.9 % kvenna)
hafði marktækt hærra meðalgildi systolisks
blóðþrýstings (konur 9.9 mmHg, karlar 5.6
mmHg). Munurinn varð greinilegri eftir 40 ára
aldur. Um það bil fjórðungur af aldursbundinni
blóðþrýstingshækkun í þessum hópi virðist
fjölskyldubundinn (bundinn erfðum eða um-
hverfi). Tvöfalt fleiri í þessum hópi höfðu
diastoliskan blóðþrýsting 105 mmHg en í
hópnum með neikvæða ættarsögu.
6.5 —7.5% af öllum hópnum gáfu jákvæða
ættarsögu um sykursýki. Meðalblóðsykurgildi
þessa hóps í 1 'h klst. á 50 g. sykurþolsprófi var
marktækt hærra í aldurshópi 37 — 64 ára en í
samsvarandi aldurshópi með neikvæða ættar-
sögu. Skert sykurþol var einnig nokkru algen-
gara í jákvæða ættarhópnum, einkum meðal
karlanna.
Niðurstöður rannsóknarinnar benda því til
þess, að jákvæð ættarsaga um þessa sjúkdóma
gefi frekari ástæðu til að mæla áðurnefnda
þætti en ella, einkanlega eftir að 40 ára aldri er
náð.
Einar Baldvinsson, Guömundur Oddsson, Þórður
Harðarson, Lyfjadeild Borgarspítala
Afdrif 49 endurlífgaðra sjúk-
linga, sem útskrifast af Borgar-
spítalanum árin 1970—1979
Á árunum 1970—1979 útskrifuðust 49 sjúkling-
ar, 32 karlar og 17 konur, sem tekist hafði að
endurlífga á Borgarspítalanum. Yngsti sjúkling-
ur reyndist sjö ára, en sá elsti 86 ára. Meðalal-
dur var 59 ár. Fjörutíu og fjórir sjúklingar
voru með bráða kransæðastíflu, tveir sjúklin-
gar reyndust hafa cardiomyopathiu og þrír
sjúklingar fengu óskýrða fibrillatio ventriculo-
rum. Létust tveir af þeim síðastnefndu síðar og
fannst ekkert athugavert við krufningu. Fjöldi
tilfella fór vaxandi með ári hverju. Að undan-
skildum einum sjúklingi, búsettum úti á landi,
voru allir sem á lífi voru árið 1980 skoðaðir og
áreynsluþol og vinnugeta metin.
Árið 1980 höfðu 23 sjúklingar látist eða
47 % og létust 70 % innan tveggja ára.
Sjúklingar með hjartastækkun á röntgen-
mynd við útskrift höfðu mun verri horfur en
þeir sem mældust með eðlilega stórt hjarta.
Staðsetning hjartadreps á hjartariti hafði eng-
in áhrif á lífslíkur. Hvar sjúklingur var staddur
er hann varð fyrir áfallinu virtist ekki hafa
áhrif á lífslíkur, en fimm sjúklingar, sem hlutu
alvarlegan og varanlegan heilaskaða fengu
áfallið utan Borgarspítalans.
Fibrillatio ventriculorum greindist hjá 41
sjúkling, asystola hjá fimm sjúklingum, en þrír
sjúklingar fengu raflost áður en tími vannst til
að taka hjartarit.
Af 29 endurlífgunum sem eiga sér stað eftir
komu á spítalann eiga 14 sér stað innan
sólarhrings.
Við skoðun árið 1980 reyndust 10 sjúklingar
einkennalausir frá hjarta, en 14 sjúklingar
höfðu væg áreynslubundin einkenni. Einn sjúk-
lingur hafði talsverð einkenni við minni háttar
áreynslu, en einn sjúklingur var að meira eða
minna Ieyti rúmfastur vegna hjartabilunar.
Fjórtán sjúklingar urðu vinnufærir að nýju og
unnu tíu jafn langan vinnudag og áður.