Læknablaðið - 15.10.1981, Blaðsíða 17

LÆKNABLADID
197
Tafla 1.
Gc-phenotypes Gene freq.
Total no. IF IF-S 2-IF IS 2-IS 2 IF IS 2
HCH-patients 24 5 7 10 2 104 500 396
HCH-relatives 50 4 2 23 16 5 060 660 280
Control 382 3 59 17 149 125 29 107 631 262
Tafla 2.
Total no. Es-D-phenotypes 1 2-1 2 Gene freq 1 2
HCM-patients 27 19 5 3 796 204
HCM-relatives 51 40 9 2 873 127
Control 95 78 16 1 905 095
Sjúkdómar í heilaæðum
(ICD 1955, B-22; ICD 1965, B-30).
Hjá körlum hefur orðið stöðug lækkun allt
tímabilið samtals 30—58% mest hjá eldri en
60 ára.
Hjá konum hefur einnig orðið stöðug lækk-
un samtals 40—80%. Þegar litið er á undir-
flokka kemur í ljós að lækkunin er mest í illa
skilgreindum æðasjúkdómum (ICD 1955, 334;
ICD 1965 436 + 437) en í flokknum thrombosis
(ICD 1955, 332; ICD 1965 433 + 434) hefur
orðið hækkun hjá báðum kynjum (konum
145%; körlum 66 &) fram að 1975 en síðan
lækkun. í flokknum hæmorrhage (ICD 1955,
331; ICD 1965 431) hefur orðið hækkun hjá
körlum (40 %) fram að 1975, en staðið í stað
hjá konum. Eftir 1975 skörp lækkun hjá
báðum kynjum.
Háþrýstingssjúkdómar
(ICD 1955, B-28 + B-29; ICD 1865 B-27).
Heildardánartíðni (bæði kyn saman) hækk-
aði um 26 % 1956 — 60, en hefur síðan stöðugt
Iækkað, samtals 71 % 1976 — 79.
UMRÆÐA
Aukning og síðar minnkun eftir 1975 á dánar-
tíðni af völdum kransæðasjúkdóma og blóð-
storkusjúkdóma (thrombosis) í heilaæðum er
mjög athyglisverð. Gefur tilefni til að athuga
kliniska tíðni pessara sjúkdóma og breytingu á
áhættupáttum. Minnkuð notkun á matarsalti
og betri meðferð á hækkuðum blóðprýstingi
eiga sennilega pátt í minnkandi dánartíðni af
völdum sjúkdóma í heilaæðum og háprýstings-
sjúkdómum og e.t.v. kransæðasjúkdómum.
Stefán Þórarinsson, Iæknir Egilsstöðum
Háþrýstingur á
heilsugæslustöð
Eitt af stærstu viðfangsefnum heimilislækna er
að meðhöndla of háan blóðprýsting.
Pað er í dag mjög lítið vitað um pað hvernig
sú meðferð gengur t.d. hve margir eru pekktir,
hver er aldursdreifingin, hvert er lyfjavalið,
hver er árangur meðferðarinnar, kostnaður
o.s. frv.
Til pess að reyna að varpa einhverju ljósi á
pessi mál í dag, pá var gerð könnun í
Egilsstaðalæknishéraði. Notaður var efniviður
úr Egilsstaðarannsókninni, fengnar upplýs-
ingar um lyfjasölu í héraðinu og sjúkraskrár
kannaðar. Nær rannsóknin til áranna 1977,
1979 og 1980.
Rannsóknin sýnir m.a. að fjöldi pekktra
sjúklinga hefur aukist verulega á tímabilinu.
Þessir sjúklingar valda ekki hlutfallslega
meira álagi á heilsugæslustöðinni en aðrir
íbúar. 74 % sjúklinganna komu í eftirlit árið
1980 og virðist árangur meðferðarinnar í
heildina góður. Lyfjanotkun hefur aukist um-
talsvert, einkum notkun þ-blokkara. Lyfja-
kostnaður er mikill.