Læknablaðið - 15.10.1981, Blaðsíða 36

210
LÆK.NABLADID
Table 4. Roentgen examinations, 1977-1979. Crouped according to placement of equipment.
Facilities 1977 % 1978 % 1979 %
Hospital 114.291 98 118.882 98 117.907 97.7
Primary Health Care stations 2.309 2 2.475 2 2.774 2.3
Total 116.600 100 121.357 100 120.681 100
gerð grein fyrir þessari skiptingu. í 7. töflu er
gerð grein fyrir hlutdeild sérfræðinga í rann-
sóknum 1979, og 2. mynd er stöplarit um inn-
flutning röntgenfilma til íslands árin 1975-1979
(11).
4. UMRÆÐA
a. Próunarris ransóknanna
Þegar skoðuð er fjölgun röntgenrannsókna
milli ára í 2. töflu, sést að á árunum 1971-1975
verður nokkuð jöfn árleg aukning, eða 7.8 %
(1972: 5.2 %; 1973: 8.8 %; 1974: 6.5 %; 1975:
7.7 %).
Er petta mjög líkt þeirri forspá, sem gerð
var 1972 (1). Hinsvegar er þróunarrisið ekki
eins bratt á síðari árunum, 1976-1979, eða
aðeins tæp 2 %.
Þetta er í samræmi við próun í öðrum
löndum á sama tímabili eða raunar heldur fyrr
(12, 15). Skýringa er að leita í aukinni kostn-
aðarvitund, betra upplýsingaflæði og, að
litlu leyti, nýjum rannsóknaraðferðum.
Aukning röntgenrannsókna var ör hér á
sjöunda og fyrri hluta áttunda áratugarins.
Orsakirnar voru margvíslegar, annars vegar
náði hingað tæknipróun sú, sem orðið hafði í
pessari grein, og hinsvegar og ekki sízt varð
nokkur fjörkippur í byggingaframkvæmdum
og eðlilegri tæknivæðingu sjúkrastofnana, allt
fram undir miðjan áratuginn og nutu röntgen-
deildir stofnananna góðs af. Vöxtur varð pví
tiltölulega meiri á þessum áratug hér en í
nágrannalöndunum, og má segja að hér hafi
orðið sama próun og á næsta áratug á undan í
ýmsum nágrannalöndum okkar.
b. Dreifing rannsókna um landið
b. 1. Reykjavíkursvædið
Dreifing röntgenrannsókna um Reykjavíkur-
svæðið annarsvegar og aðra landshluta hins-
vegar breytist tiltölulega lítið á meirihluta
tímabilsins, sem til skoðunar er (2.-4. tafla). Það
er þó athyglisvert, að 8.7 % aukning verður
á samanlögðum fjölda rannsókna tveggja
stærstu röntgendeildanna, Landspítala og
Table 5. Roentgen examinations in Iceland 1975-
1979. Examination/Population ratio.
Population Examinations Exyi000/pop.
1975 ........... 219.033 112.450 513
1976 ........... 220.918 114.900 520
1977 ........... 222.470 116.600 523
1978 ........... 224.917 121.357 538
1979 ........... 226.724 120.681 531
Mean 222.570 117.400 528
Increase 1975-79 3.5 °/o 7.14 »/o
Table 6. Roentgen examinations grouped in organ
systems.
N % of all ex.
1. Neuroradiology*) 620 0.5
2. Cardiopulmonary .. 39.175 34.0
3. Gastrointestinal 12.610 10.9
4. Uroradiology 5.670 4.9
5. Skeletal 57.265 49.6
Total grouped 115.340 95.5
*) Other special investigations included in main groups.
Table 7. Direct and consulting radiologist activity
(1979).
%
Fulltime radiologist service.......... 101.565 84.2
Consultation service by radiologist 9.600 8.0
Total 111.165 92.2
Borgarspítala, milli 1977 og 1978, en næstu ár
undan hafði sá fjöldi nánast staðið í stað. Á
sama tíma er heildaraukning rannsókna á
landinu öliu 4.1 %. Stærð sjúkrahúsanna breytt-
ist ekki í pessu tímabili, né varð nein sýnileg
breyting á rannsóknategundum eða -dreifingu.
Hugsanleg skýring á þessum aukna rann-
sóknafjölda getur legið í auknum umsvifum-
göngudeilda á báðum spítölunum. Til þess að
kanna áhrif þeirra á starfsemi rannsóknadeilda
pyrfti að koma á fót sameiginlegri tölvuskrán-