Læknablaðið - 15.01.1984, Blaðsíða 8

4
LÆKNABLAÐIÐ
Segja má, að við Jón höfum unnið þetta verk í mjög náinni samvinnu og rætt
saman um nærri hvert smáatriði, en þó nokkuð skipt með okkur verkum. Pó ég
hafi haft aðalumsjón með verkinu, þá hefur hann hins vegar unnið meira að
tölfræðinni.
Við höfum reynt að finna rannsóknir svipaðar þeirri, sem hér er skýrt frá, til þess
að fá samanburð, en þar er ekki um auðugan garð að gresja, þó mikið hafi verið
skrifað um aukaverkanir einstakra lyfja.
Engar greinar höfum við fundið, sem við getum fyllilega borið þessa grein okkar
saman við, enda raunar varla við því að búast, en svipaðar tölur um tíðni
aukaverkana lyfja og fást úr okkar efniviði virðast þó ekki með öllu óalgengar.
Ýmis konar munur á aðstæðum, efniviði og túlkun hugtaksins aukaverkun lyfs
gerir samanburð við niðurstöður annarra erfiðan og hugsanlega villandi.
Rannsókn sem þessi getur vart orðið nákvæm vísindi. Beitt er sömu aðferðum og
við venjulegar klínískar sjúkdómsgreiningar og er það að nokkru rætt í greininni
sjálfri.
Við höfum auðvitað ekki greint allar aukaverkanir þó þær falli undir
skilgreiningar, sem í greininni eru settar fram og sumt höfum við eflaust oftalið.
Pað verður líka að hafa það í huga, að sumar og kannski margar aukaverkanir
koma ekki í ljós fyrr en vikum, mánuðum og jafnvel áratugum eftir að lyfin eru
tekin inn svo sem allmörg dæmi sanna, og gerir það málið býsna flókið.
Ég mun ekki hafa þessi orð mín lengri, en ber þá von í brjósti, að nokkurt gagn
megi verða að þessari athugun. Hún hefur verið tímafrek og að mestu leyti unnin
utan venjulegs vinnudags.
Við tókum þá ákvörðun að gera upp efniviðinn eftir fyrstu sex skrásetningar-
árin, en skrásetningu hefur þó verið haldið áfram.
Úrvinnsla greinarinnar hefur tafist af ýmsum ástæðum, m.a. vegna veikinda
minna.
Ritað á stofu 415 á Borgarspítalanum 8.8.1983.
Gudmundur Árnason
ÚTDRÁTTUR
Lýst er skráningu á lyfjaofnæmi og ýmsum
öðrum fylgikvillum lyfjameðferðar hjá sjúk-
lingum lyflækningadeildar Sjúkrahúss Akra-
ness á árunum 1974-1979. Gert var eyðublað
fyrir þessa skráningu og útfyllt af læknum
deildarinnar. Lyfjaofnæmi var ætíð skráð
þegar það greindist. Bæði voru skráðar
aukaverkanir sem komu fyrir á deildinni og
í sjúkrasögu. Getið er um tilgang skráningar-
innar.
Efniviðurinn eru sjúklingar sem vistaðir
voru á lyflækningadeild Sjúkrahúss Akra-
ness á tímabilinu (1974-1979) og voru þeir
I. 410, 736 karlar og 674 konur. Innlagnir á
tímabilinu voru 2.671. Skráð var ein eða
fleiri aukaverkun hjá 215 einstaklingum eða
15,25 % innlagðra. Voru karlar 86 eða
II, 56% af innlögðum körlum en konur 129
eða 19,37 %. Fjöldi þessara aukaverkana
var 267,91 hjá körlum og 176 hjá konum.
Aukaverkun var 38 sinnum ástæða innlagn-
ar á deildina hjá 15 körlum og 23 konum og
er það 1,42% af innlögnum á tímabilinu.
Legudagar þessara 38 sjúklinga voru 479,
178 hjá körlum og 301 hjá konum. Eru það
0,69 % legudaga á deildinni á tímabilinu.
Gerð er grein fyrir hinum ýmsu auka-
verkunum og tíðni þeirra og skýrt frá
þætti einstakra lyfja og lyfjaflokka. Einnig
er drepið á nokkrar sjúkrasögur.
Algengustu orsakir voru súlfalyf 16,5 %,
penisillínlyf 16,1 %, þvagræsilyf 7,1 %, joð-
sambönd 7,1 %, nítrofurantóín 4,1 % og
bólguminnkandi lyf önnur er sterar 4,1 %.
Sýklalyf ollu 47,2 % aukaverkananna.