Læknablaðið - 15.02.1985, Blaðsíða 25

LÆK.NABLAÐIÐ
17
hún verði hvati til að vanrækja heilsuna.
Hins vegar yrði hún hvati til að þeir sem
lítið nota heilsugæsluna greiði beint fyrir
einstakar ferðir til lækna til að »missa ekki
bónusinn«. En fyrst og fremst gæti þetta
orðið hvatning til að annast heilsu sína vel.
Þarna væri farið inn á þá braut að
verðlauna, þó í smáu sé, að fólk beri
ábyrgð á heilsu sinni sjálft. íslendingar eru
komnir á það menntunarstig og forvarnar-
heilsugæsla er hér orðin svo góð að fólk
ræður því að miklu leyti sjálft á aldrinum
15 til 60 ára, hvort það er heilbrigt eða
ekki.
5. 777 að auka verðskyn heilbrigðisstétta þarf
að flétta strax kennslu í hagkvæmni inn í
nám lækna, hjúkrunarfræðinga og fleiri
stétta. Á sjúkrahúsum þarf að verðmerkja
lyf, rannsóknir, hjúkrunargögn og mat.
Læknadeild Háskóla íslands og Ríkisspi-
talar gætu haft forgöngu um þetta og
einnig haft skyldunámskeið fyrir núveran-
di starfsfólk. Þessu þarf bráðnauðsynlega
að fylgja, að hagkvæmni borgi sig fyrir
hinn einstaka starfsmann jafnt sem heild-
ina. Hagkvæmt reknar deildar sem veita
góða þjónustu eiga að fá umbun með rýmri
fjárráðum, en ekki eins og nú er og hefur
alltaf verið, að sparnaður þýði þrengri
fjárveitingu næst. Svipað má gera í lækn-
ishéruðum og heilsugæslustöðvum. Má
verðlauna þá héraðslækna sem sýna fram á
gott heilsufar og lágan kostnað í héraði
sínu. Nauðsynlegt er að bera saman kostn-
að og gæði heilsugæslu á heilsugæsl-
ustöðvum annars vegar og á einkastofum
almennralæknahinsvegaráðurenheilsugæ-
slustöðvar útrýma öllu einka framtaki
lækna.
6. Unnt á að vera að segja sig úr sjúkrasam-
lagi og almennum tryggingum og kaupa
slíkar tryggingar hjá einkatrygginga-
félögum. Lágmarkstrygging þyrfti að vera
lögboðin fyrir alla landsmenn eins og
bifreiðatryggingar eru nú. Aðrar trygg-
ingar gætu verið eftir smekk hvers og eins
eða efnahag hans. Til að koma þessu í
framkvæmd þarf að reikna út hver er
raunverulegur kostnaður við heilsugæslu
hvers íslendings.
Á einu til tveim árum myndi skapast verðskyn
á heilsugæslu en slíkt verðskyn er ekki til hjá
almenningi og er lítið hjá heilbrigðisstéttum.
Eðlilegt væri, að í næstu kosningum yrði rætt
af skynsemi um þessi mál og kjósendur gætu
valið hvort þeir vildu halda sömu tryggingum
og greiða fyrir þær síaukna skatta eins og
þróunin hefur verið í öllum löndum, eða hvort
fólk gæti tekið aukna ábyrgð og borið meiri
kostnað af heilbrigðismálum sfnum sjálft.
Sú breyting sem varð á þáttöku sjúklings
í sjúkrakostnaði frá og með 1. júni var ófull-
nægjandi að því leyti að hún bætir ekki
verðskyn fólks en ósanngjörn að því leyti
að i sumum tilfellum borga sjúklingar nærri
alla þjónustuna, i öðrum tilvikum smábrot af
heildðrreiknignum.
Einnig virðist mjög ósanngjarnt og óskyn-
samlegt að heilsugæsla barna sem oft krefst
sérfræðingsþjónustu er óhæfilega dýr. Þarna
mætti vel taka mið af þeim ákvæðum, sem eru
í gildi varðandi tannlækningar, til blessunar
fyrir þjóðina alla. Góð heilsugæsla barna
borgar sig alltaf.
Ingólfur S. Sveinsson