Læknablaðið - 15.05.1985, Blaðsíða 56

150
LÆKNABLÐIÐ 1985; 71: 150-1

V * /4f * Árni Björnsson
TÓMSTUNDAGAMAN I
J HESTVAL

Undanfarið hefur það verið árvisst að með
jólabókaflóðinu berst a.m.k. ein bók um
hestamennsku.
Allt hafa þetta verið ágætar bækur skrif-
aðar af góðum fagmönnum. Þær hafa þó haft
þann annmarka að vera fagbækur skrifaðar
af fagmönnum og því aðallega höfðað til
fagmanna. Lengi hefur vantað bók fyrir hina
minni spámenn í hestamennsku sem helst væri
skrifuð af einum hinna minni spámanna.
Hér verður birtur kafli úr óskrifaðri bók
um hestamennsku. Sökum verkfalls bóka-
gerðarmanna með meiru verður bók þessi
ekki metsölubók í ár, en kaflinn fjallar um
hestval.
Það er upphaf hestamennsku að eignast
hest, því hestlaus maður verður ekki hesta-
maður, þó hann geti verið reiðmaður.
Hesta er hægt að eignast á ýmsan hátt en
algengast er að kaupa sér hest.
Hestval er næstum eins vandasamt og
makaval. Sá er þó munur á að mislukkaðan
hest er hægt að selja öðrum eða til slátrunar.
Enn er sá munur á að að makavali standa
menn oftast einir og eiga kannski ekki margra
kosta völ, en ef það fréttist að einhver sé að
leita sér að hesti einkum, ef það er hald manna
að hann eigi peninga eignast hann fljótlega
fjölda ráðgjafa. Allir fullyrða þeir að þeir eigi
eða viti af hestinum, sem sé við hæfi hins
verðandi hestamanns og aðrir fáist ekki betri.
Við hestval eins og makaval er æskilegt að
reiðskjóti og reiðmaður hæfi hver öðrum.
Þetta krefst mikillar sjálfsþekkingar af hálfu
hins tilvonandi hestamanns því til hins sama
verður varla ætlast af hestinum, en hestar geta
Erindi upprunalega flutt á fræðslufundi um tómstundaiðju
lækna í tilefni 75 ára afmælis L.R., en breytt nokkuð að smekk
hestamanna til flutnings á skemmtifundi hjá hestamannafélaginu
Fáki.
lært að þekkja knapann og sú þekking getur á
stundum haft örlagaríkar afleiðingar.
Við hestval ber að taka tillit til tveggja
meginatriða, annarsvegar útlits þ.e.a.s. hests-
ins. Útlit hestamannsins skiptir hestinn venju-
lega litlu máli, hins vegar eiginleikar og þá
aðallega eiginleikar hestsins.
Byrjum á útlitinu: Hrossalitir og Iitbrigði
eru margvísleg. Sumir segja að litur hestsins
skipti ekki máli. Það er rangt. Fagur Iitur er
prýði á hverjum hesti svo er gott að liturinn sé
áberandi, eða með sérkennum sem gera
hestinn auðþekktan. Hent hefur það glögga
menn að þekkja ekki að hausti hestinn, sem
þeir keyptu að vori.
Flestum mun kunnugt að hestar hafa fjóra
fætur, sem hver endar i einum hóf. Hófurinn
á, að snúa fram, halla hæfilega og vera sléttur
og ósprunginn. Fætur skulu vera beinir með
hæfilega gildum leggjum og sverum liðum.
Höfuð skal vera beinabert með fram-
stæðum, snöggum og kvikum eyrum, björt-
um vökulum augum, flenntum þunnum
nösum og fínlega skornum munnvikum. Það
skal borið á grönnum reistum hálsi vel
mörkuðum frá skásettum bógum.
Bakið á að vera næsta beint hæfilega langt
og enda í mjúkri lend, sem vekur löngun til að
strjúka, svo skal og kviður vera þrýstinn þó
mjúkur og ávalur.
Samræmi í byggingu er það, ef hlutföll milli
útlitsþátta eru rétt og þá er hestur fagur
yfirlitum. Stærðin er smekksatriði en óþægi-
legt er að reka tærnar í jörðina af hestbaki og
ekki er þægilegt að reiða bakþúfu.
Telji maður útlit væntanlegs reiðskjóta
viðunandi er vert að kanna eiginleikana. Best
er þá að hafa hestinn í nokkru aðhaldi t.d.
gerði. Gjói hesturinn augum útundan sér og
leggi kollhúfur, þegar tilvonandi eigandi