Læknablaðið - 15.03.1989, Blaðsíða 18

92
LÆKNABLAÐIÐ
þ.e.a.s. fjöldi íbúa margfaldaðir með fjölda
rannsóknadaga, sé mannár líkt og notað er í
faraldsfræðilegum rannsóknum þegar reiknað er
með mannárum (6). Þar sem aldurs- og
kyndreifing í byggðarlögunum er svipuð, var ekki
talin ástæða til að lagskipta efniviðnum með tilliti
til þessara þátta. Munur var talinn tölfræðilega
marktækur ef p var minna en 0,05.
Þar eð mismunur á lyfjanotkun milli
byggðarlaganna er nánast í öllum tilvikum
tölfræðilega marktækur eru jafnframt reiknaðar
út hlutfallstölur (risk ratio = RR) eftir
byggðarlögum samkvæmt formúlunni:
RR = (a/Ml) / (b/MO).
Sé hlutfallstalan hærri en einn, er notkunin meiri
á Suðurnesjum, en sé hlutfallstalan undir einum
er notkunin meiri í Hafnarfirði.
svæðinu öllu ávísa 78% allra sýklalyfja. Eins og
sjá má á myndinni er mikill munur miili einstakra
heimilislækna og skera læknarnir A og B sig
sérstaklega úr. Læknir A ávísar 31% af öllum
ávísunum heimilislækna á þennan lyfjaflokk.
Mikill munur var einnig á fjölda sjúklinga sem
læknarnir stunduðu á þessum tíma (4), sem skýrir
þennan mun á fjölda ávísana að nokkru Ieyti. Á
Suðurnesjum var einn af fimm starfandi
heimilislæknum með sérmenntun í greininni en
þrír af sex í Hafnarfirði.
Mynd 3 sýnir hlutfallslega dreifingu ávísana hvers
læknis á sjúklinga sem eru yngri en 15 ára.
Pensillín er mikið notað af flestum læknunum, en
þó er ampisillínnotkun mikil eða 18-72% af
heildarávísanafjöldanum. Það vekur athygli að
einn læknir A ávísar aldrei pensillini á þennan
aldursflokk, en áberandi oft makrolíðum.
NIÐURSTÖÐUR
Alls var ávísað 5370 dagskömmtum af
sýklalyfjum á Suðurnesjum og 4282 í
Hafnarfirði, tafla I, (p<0.001, RR 1,16).
Mynd 1 sýnir heildarfjölda skilgreindra
dagskammta ávísaðra á hverja 1000 íbúa á dag
(DDD/1000 íbúar/dag) á Suðurnesjum og í
Hafnarfirði og svæðin bæði til samans. Ávísað
var 23,4 DDD/1000 íbúa/dag á báðum
svæðunum til samans, 25,0 á Suðurnesjabúa og
23,4 á Hafnfirðinga. Eins og sjá má á töflu I og
mynd 1 var á Suðurnesjum ávisað meira af
ampisillíni og makrolíðum, en minna af
tetrasyklini og pensillini borið saman við
Hafnarfjörð. Munurinn er marktækur í öllum
tilvikum.
Mynd 2 sýnir ávísanafjölda einstakra lækna á
sýklalyf. Heimilislæknar og vaktlæknar á
Mynd 4 sýnir hlutfallslega dreifingu ávísana hvers
Fig. 1. Amount of prescribed antimicrobials (J01 and
J03) measured in DDD/1000 inbabitants/day in the
whole area and in the districts of Sudurnes and
Hafnarfjördur separateiy.
Table I. Number of defined daily doses (DDD) of
antibiotics and chemotherapeutics for systemic use
prescribed in the districts of Sudurnes (inhabitants
14326) and Hafnarfjördur (inhabitants 13250) during a
15 days period 1986.
Defined daily doses
Hafnar-
Sudurnes fjördur
n n RR p-value
Tetracyclins........... 970 1078 0,83 0,001
Ampicillins........... 2241 1031 1,92 0,001
Penicillins............ 565 1101 0,47 0,001
Macrolides ............ 880 308 2,64 0,001
Others................. 714 784 0,84 0,01
Total 5370 4282 1,16 0,001
Number of prescriptions
Fig. 2. Number and types of antimicrobials prescribed
during a 15 day period by CPs in the district of Sudurnes
(A to E), GPs in the district of Hafnarfjördur (1 to 6),
doctors on duty in the district of Hafnarfjördur (x) and
all other doctors together in both districts (y).