Læknablaðið - 15.03.1992, Síða 45

LÆKNABLAÐIÐ
117
blóðþrýstingi í meðgöngu, en lítil
þyngdaraukning hærri tíðni fyrirbura-
og léttburafæðinga jafnframt því sem
burðarmálsdauði er hærri hjá þeim konum
(3,8,9). Þyngdaraukning er hlutfallslega ekki
meiri hjá feitlögnum konum en þeim sem
eru grannar, og vökvasöfnun er stærri hluti
aukningarinnar hjá þeim sem eru feitar miðað
við grannvaxnar konur (3). Ef feitlagin kona
þyngist lítið, virðast ekki fylgja sömu áhrif
í átt að lægri fæðingarþyngd og sjást hjá
þeim sem eru meðalþungar (10,11), enda
tengist fæðingarþyngd fremur fitusneyddum
líkamsmassa (lean body mass) en magni
fituvefs (12). Þetta er í samræmi við fylgni
milli meiri þyngdaraukningar og líkamshæðar
kvennanna og meiri fæðingarþyngdar bama
þeirra hærri í þessari athugun.
Ekki var hægt að reikna af gögnum okkar
hvenær þyngdaraukning var hröðust. Erlendar
athuganir benda til að hún sé nokkuð jöfn
á síðari tveim þriðjungum meðgöngu, en
þó heldur hraðari milli 17. og 24. viku og
heldur hægir á þyngdaraukningu á síðasta
meðgönguþriðjungi (7,9).
Þyngdaraukning getur verið mjög mismunandi
í eðlilegri meðgöngu (3,7). Meðalfrávik
daglegra þyngdarbreytinga er um 0.5% af
meðalþyngdinni (3). Þyngdaraukning á einni
viku, sem nemur 500 g hjá 60 kg konu, er því
innan þess sem eðlilegt getur talist og þarf
ekki að þýða raunverulega breytingu á þyngd
né vera vísbending um áhættu í meðgöngu.
Ef þyngd breytist hinsvegar ekki á lengri
tíma getur það tengst hærri burðarmálsdauða.
Mæling á líkamsþyngd er þessvegna
nauðsynlegur þáttur meðgöngueftirlits. I
nýlegri athugun á burðarmálsdauða á íslandi
voru allnokkur tilvik þar sem léttburi lifði
ekki og láðst hafði að athuga nánar konur
sem ekki þyngdust í meðgöngu (13). Lítil eða
mjög hröð þyngdaraukning í meðgöngu á að
skoðast sem varúðarmerki og hvati til frekari
athugana á meðgöngunni.
Þessi athugun sýndi að gera má ráð fyrir
nokkru meiri þyngdaraukningu hjá íslenskum
konum heldur en álitið hefur verið eðlilegt
samkvæmt eldri erlendum athugunum, en
önnur atriði er varða þyngdarbreytingar á
meðgöngu voru ekki frábrugðin því sem aðrir
hafa lýst.
ÞAKKIR
Hvatamaður að þessari athugun var dr. med.
Gunnlaugur Snædal, prófessor á kvennadeild
Landspítalans.
SUMMARY
Weight gain in pregnancy was studied in a random
sample of 885 Icelandic women delivering during
1985. The mean weight gain was 14.75 kg, but
the normal variation by two standard deviations
was from 5.6 to 23.9 kg. The mean weekly gain
was 495 g (SD 151-839 g). Primigravid women
gained more weight than the parous and women
with mild pregnancy-induced hypertension gained
more than those who were normotensive. Icelandic
women are generally taller and heavier than women
in comparable studies from other countries. They
deliver larger babies and in normal pregnancy their
weight gain is on average 18% over a common
reference mean.
HEIMILDIR
1. Stein Z, Susser M, Sacnger G, Marolla F. Famine
and human development. Oxford: Oxford University
Press, 1975.
2. Baird D. Environment and reproduction. Br J Obstet
Gynaecol 1980; 87: 1057-67.
3. Hytten FE. Weight gain in pregnancy - 30 years of
research. SA Med J 1981; 60: 15-9.
4. Biering G, Snædal G, Sigvaldason H. Ragnarsson J,
Geirsson RT. Size at birth in lceland. Acta Pædiatr
Scand 1985; Suppl 319: 68-73.
5. Linder A. Planen und Auswerten von Versuchen. 2.
Aufl. Basel: Birkháuser, 1959: 177.
6. Gunnlaugsson SR. Geirsson RT, Hallgrímsson
JTh, Snædal G. Incidence and relation to parity of
pregnancy-induced hypertension in Iceland. Acta
Obstet Gynecol Scand 1990; 68: 599-601.
7. Hytten FE, Chamberlain G. Clinical Physiology in
Obstetrics. Oxford: Blackwell Scientific Publications,
1980: 193-233.
8. Dawes MG, Grudzinskas JG. Pattems of matemal
weight gain in pregnancy. Br J Obstct Gynaecol
1991; 98: 195-201.
9. Abrams B, Newman V, Key T, Parker J. Matemal
weight gain and preterm delivery. Obstet Gynecol
1989; 74: 577-83.
10. Mitchell MC, Lemer E. A comparison of pregnancy
outcome in overweight and normal weight women. J
Am Coll Nutr 1989; 8: 617-24.
11. Rössner S. Öhlin A. Matemal body weight and
relation to birth weight. Acta Obstet Gynecol Scand
1990; 69: 475-8.
12. Langhoff-Roos J, Lindmark G, Gebre-Medin
M. Matemal fat stores and fat accretion during
pregnancy in relation to birthweight. Br J Obstet
Gynaecol 1987; 94: 1170-7.
13. Georgsdóttir I, Geirsson RT, Jóhannson JH, Biering
G, Snædal G. Can we expect to lower perinatal and
neonatal mortality? Acta Obstet Gynecol Scand 1989;
68: 109-12.