Læknablaðið - 15.11.1996, Blaðsíða 54

798
LÆKNABLAÐIÐ 1996; 82
sem slíkur jafnframt stjórnun-
inni. Pað hefur sýnt sig að þar
sem enn ríkir að nokkru leyti
það kannski gamaldags viðhorf,
að menn stjórni því sem þeir eru
um leið að vinna við, hefur skil-
að bestum árangri stjórnunar-
lega og verið hagkvæmast og
yfirbyggingarminnst. Pegar
fimm, sex eða sjö stjórnunar-
stig, jafnvel skipuð aðilum sem
ekki hafa faglega þekkingu á því
sem verið er að stjórna, er kom-
ið fyrir ofan stjórnun þess sem
faglegu þekkinguna hefur og er
hluti af þeirri vinnu sem verið er
að stjórna ætti óskilvirknin og
kostnaðurinn og um leið stjórn-
unarlegt getuleysi að vera hverj-
um augljóst. Með þessu er ég
ekki að varpa rýrð á þá lækna
sem farið hafa eingöngu út í
stjórnunarstörf en ég tel það
ekki heppilega þróun.
Svo neðarlega sem læknar
koma sem beinir stjórnendur á
stofnunum þá eru þó sjúkling-
arnir miklum mun neðar og ég
sé ástæðu til að benda á ályktun
sem var samþykkt á síðasta að-
alfundi þar sem LÍ telur forræði
lækna á vinnustað vera for-
sendu þess að læknirinn geti
verið óháður málsvari sjúk-
linga. Petta er afar þýðingar-
mikil ályktun og felur í sér stað-
reynd sem vert er fyrir alla að
hugleiða rækilega og áréttar
nauðsyn raunverulegrar stjórn-
unarábyrgðar lækna þegar rétt-
indi sjúklinga eru höfð í huga.
Það er þekkt að ákveðnar
heilbrigðisstéttir sem hafa
grunnmenntun í heilbrigðis-
starfi velja sér síðan stjórnunar-
starf slitið úr tengslum við þá
grunnþjálfun sem viðkomandi
hefur. Af því sem ég hef sagt
efast ég um gæði þessarar þró-
unar.“
Attu þar við hjúkrunarfræð-
inga?
„Meðal annars, já.“
Fyrst minnst er á hjúkrunar-
fræðinga er formaðurinn spurð-
ur um þá hugmynd þeirra að
þeir fái heimild til að ávísa á lyf:
„Læknar og hjúkrunarfræð-
ingar eru samstarfsfólk um aldir
og vinna sameiginlega að mikil-
vægum markmiðum. Læknar
vinna á lækningasviði og hjúkr-
unarfræðingar á hjúkrunar-
sviði. Hjúkrunarfræðingar hafa
lagt sig eftir því að ekki væri sótt
inná þeirra svið af læknum og að
þeir væru ekki að segja þar nein-
um fyrir verkum enda ekki um
það færir að mati hjúkrunar-
fræðinga og skal ekkert um það
deilt. En með sama hætti er
eðlilegt að læknar vinni á sínu
sviði og að því leyti sem aðrir
koma þar inná séu þeir á ábyrgð
lækna í starfi þar og ekki ann-
arra.“
Óhóflegt vinnuálag
Snemma á síðasta ári skilaði
nefnd á vegum Heilbrigðis- og
tryggingamálaráðuneytis, er
fjallaði meðal annars um kjör
lækna, niðurstöðum sínum og
er þar gert ráð fyrir nýrri upp-
byggingu launa lækna, að gerð-
ur verði við þá sérstakur ráðn-
ingarsamningur og að starfs-
vettvangur þeirra verði betur
afmarkaður. Hvað segir for-
maðurinn um þessar hugmynd-
ir?
„Þessi nefnd var skipuð af þá-
verandi heilbrigðisráðherra
Guðmundi Árna Stefánssyni og
í kjölfar úttektar ríkisendur-
skoðunar á launum lækna á ár-
inu 1992. Niðurstaða ríkisend-
urskoðunar var ekki endilega sú
að læknar hefðu mjög hátt kaup
heldur að þeir ynnu á mörgum
stöðum og það væri kannski
ekki nógu vel skýrt hver vinnu-
vettvangur þeirra væri og eins
væri óhóflegt vinnuálag.
Hugmyndir nefndarinnar eru
að mörgu leyti góðar og get ég
reyndar ekki sagt annað því ég
var sjálfur í nefndinni og sáttur
við niðurstöðuna að mestu
leyti. En hún var sú að ef ætti að
gera nýja ráðningarsamninga
við lækna sem afmörkuðu
starfssvið þeirra verulega þyrfti
að koma til umtalsverð breyting
á grunnlaunum lækna. Það er
ástæða til að vekja athygli á því
að starfsævi lækna er stutt og
skemmri en flestra annarra.
Læknanámið er langt og kostn-
aðarsamt og dýrt að viðhalda
menntuninni eins og vera ber.
Pá er ábyrgð í starfi mikil, álag-
ið sömuleiðis og ég hygg að
flestir læknar væru sáttir við að
geta gegnt aðeins einu starfi og
að fullu og það er auðvitað æski-
legt að læknar í ákveðnum stöð-
um þar sem stjórnunarhlutverk
er mikið séu í slíkri aðstöðu og
ég tel afar mikilvægt að allir þeir
þættir sem ég hef nefnt séu
metnir þegar kjör lækna eru
ákvörðuð og jafnframt að
vinnuálag sé innan hóflegra
marka. Pá væri stefnt að ævi-
tekjum í samræmi við aðrar
stéttir sem samanburðarhæfar
væru með nýrri samningsgerð.
Það hefur hins vegar sýnt sig að
það pólitíska hugrekki sem þarf
til þess að gera breytingar á
kjara- og ráðningarsamningum
hefur enn ekki litið dagsins
ljós.“
Myndu skapast fleiri störf
fyrir lækna?
„Trúlega myndi þurfa eitt-
hvað fleiri lækna til starfa ef
vinnuálag hvers og eins minnk-
ar. Pað hefur hins vegar ekki
verið athugað sérstaklega.“
Læknasamtökin hafa sinnt
umfangsmiklu fræðslustarfi
fyrir lækna. Fræðslunefnd er
starfandi og sér um árleg nám-
skeið og margvíslegt annað
fræðslustarf. Læknadeild Há-
skóla Islands annast menntun
læknaefna en læknadeild og
læknasamtökin skipuleggja
framhaldsmenntun lækna sam-
eiginlega í framhaldsmenntun-
arráði. Undir það fellur við-
haldsmenntun og að nokkru