Dagblaðið Vísir - DV - 04.05.2007, Side 16

Föstudagur 4. maí 200716 Helgarblað DV
Auðunn Bjarni Ólafsson hefur síðan haustið 1993 unnið hjálpar- og þróun-arstörf í löndum fyrrum
Júgóslavíu á Balkanskaga. Hann á
og rekur í dag stofnun sem heitir
PEP International og stendur fyrir
People Empowerment Project.
Auðunn hefur, ásamt eiginkonu
sinni Sigurjónu Högnadóttur og
starfsfólki þeirra, staðið fyrir endur-
byggingu á nærri sex þúsund hús-
um, skólum og heimilum, í Króa-
tíu, Bosníu, Albaníu, Makedóníu og
Kosovo.
Á átakatímum á Balkanskaga
vann Auðunn einnig að því að koma
fræjum og útsæði til fólks sem hafði
einangrast, til þess að aðstoða við
fæðuöflun. Á síðustu árum hefur
stofnun hans einbeitt sér sérstak-
lega að aðstoð við að styrkja stjórn-
sýslu í smærri sveitum og bæjarfé-
lögum. Árangurinn af þessu starfi er
meðal annars sá að fólkið á þessum
stöðum sýnir meiri áhuga á þátt-
töku í lýðræðislegum ákvörðunum
og samstarfi, nokkuð sem ekki var
rík hef fyrir í ríkjum sem höfðu ver-
ið undir kommúnísku skipulagi um
langt árabil.
Starfsemi PEP International hef-
ur frá því árið 2001 verið fjármögn-
uð af Sænsku þróunarsamvinnu-
stofnuninni, SIDA. Auðunn Bjarni
og stofnun hans hafa þegar velt yfir
tíu milljörðum íslenskra króna í
þessu þróunarstarfi. Árið 2004 voru
um fjörutíu starfsmenn hjá PEP Int-
ernational, í þremur löndum. Í dag
vinna 26 manns hjá Auðuni, flestir í
Makedóníu.
Í viðtali við DV lýsir Auðunn
reynslu sinni af því að flytja með
fjölskyldu sína úr öryggi heima-
haganna, inn á stríðshrjáð svæði
og vinna að því að bæta lífsskilyrði
fórnarlamba tilgangslausra stríðs-
átaka sem enn hefur ekki fengist
botn í hvers vegna urðu svo blóð-
ug.
Styrkjum lýðræðið
Í dag fer megnið af starfsemi PEP
International fram í Makedóníu og
Albaníu. Hún felst fyrst og fremst í
því að aðstoða sveitarstjórnir í hé-
röðum Balkanskagans við að takast
á við venjuleg verkefni eins og þau
að afla fersks neysluvatns og því að
sinna venjulegum skyldum sveitar-
félaga.
Áherslan er á því að sveitarfélög-
in sinni þessum hlutum á eigin for-
sendum og að eigin frumkvæði. Með
þessu móti hefur reynst unnt að
draga stórlega úr beinum fjárfram-
lögum til sveitarfélaganna. Mark-
miðið er að umbætur verði til fram-
tíðar og fólkið í landinu verði sjálft
fært um að leysa úr þeim vanda sem
steðjar að á hverjum tíma. Í þessu
starfi hefur Auðunn þróað nýjar
vinnuaðferðir og stofnun hans hef-
ur unnið frumkvöðlastarf á vett-
vangi þróunaraðstoðar.
Nú sér fyrir endann á starfi Auð-
uns og stofnunar hans fyrir Sænsku
þróunarsamvinnustofnunina. Nú
þegar hafa borist fyrirspurnir frá
öðrum löndum á svæðinu um sams
konar aðstoð. „Við þurfum að selja
þessa hugmynd einhverjum sem
eru tilbúnir að fjármagna þetta starf.
Það þarf ekkert endilega að vera
SIDA, það gætu orðið hvaða sam-
tök eða stofnun sem er,“ segir Auð-
unn. Framtíðin er því að mörgu leyti
óskrifað blað fyrir Auðun og eigin-
konu hans, Sigurjónu Högnadóttur,
sem nú búa í borginni Bitola í Make-
dóníu.
Kynding í kuldanum
„Ég kom fyrst hingað út í byrj-
un október 1993. Þá fór ég í þriggja
mánaða verkefni, að framleiða
og dreifa ofnum sem voru ætlað-
ir til þess að fólk gæti kynt heim-
ilin og eldað mat. Þetta var í gegn
um Hjálparstarf kirkjunnar, en var á
vegum Lútherska heimssambands-
ins,“ segir Auðunn. Þetta verkefni
var fjármagnað af UNHCR, Flótta-
mannastofnun Sameinuðu þjóð-
anna.
Auðunn hafði þá verið sveitar-
stjóri, fyrst á Súðavík árið 1980 og
seinna á Hellissandi í nokkur ár. Það
var ævintýraþrá sem hafði dregið
athygli hans að Hjálparstarfi kirkj-
unnar. Upphaflega sótti hann um
að komast til Súdan, en aldrei varð
neitt úr því.
„Við fluttum út til Zagreb í Króa-
tíu. Þar fóru yngri börnin okkar tvö,
sem þá voru á táningsaldri, í banda-
rískan skóla og undu hag sínum vel.“
Bæði Auðunn og Sigurjóna segja
tímann í Zagreb hafa verið jákvæða
upplifun. „Borgin var talsvert ólík
því sem hún er í dag. Það voru fáir á
ferðinni og nánast engir bílar á göt-
unum,“ segir Auðunn. Í dag er fátt í
Zagreb sem minnir á styrjöld. Borg-
in er lífleg borg með litríku mannlífi
og ferðaþjónusta sækir í sig veðrið.
Tengslin byggð
„Þegar við vorum að framleiða
VITUNDARVAKNING ER
VERÐMÆTARI EN PENINGAR
Hjónin Auðunn Bjarni Ólafsson
og Sigurjóna Högnadóttir eiga
og reka stonunina PEP Inter-
national. Í fjórtán ár hafa þau
unnið að þróunarstörfum í fyrr-
verandi lýðveldum Jógóslavíu,
meðal annars á miklum átaka-
og umbrotatímum. Auðunn
hefur á þessum tíma beitt sér
fyrir nýjungum í þróunarsam-
vinnu sem felast í því að styrkja
lýðræði og gagnsæja stjórnsýslu
í stað þess að einbeita sér að
peningagjöfum og húsbygging-
um.