Læknablaðið : fylgirit - 15.05.1982, Blaðsíða 7

LÆKNABLAÐIÐ
5
og tókst að grafa hana upp eftir að hún
hafði verið „týnd“ í 125 ár. Greinargerðin
fannst í þýsku riti frá Schleswig eftir
annan mann, um önnur efni og önnur
lönd.
í greinargerð Schleisners, sem stíluð
var til danska heilbrigðisráðuneytisins,
staðfestust ýmsar hugmyndir manna um
orsök sjúkdómsins, svo sem ýmis um-
hverfisleg vandamál, svo og stéttaskipt-
ing, en mesta athygli vakti ný meðferð á
naflasári og ný naflaolía.
Schleisner læknir kom upp fæð-
ingar-„stofnun“, sem gekk undir nafninu
„Stiftelsen". Aðeins átta konur fæddu
þar, en öll börn, sem fæddust frá hausti
1847 til vors 1848, alls 23 voru lögð inn á
„stofnunina“. Við naflann voru viðhafð-
ar strangar hreinlætisráðstafanir og hin
nýja naflaolía, kópaivabalsam, (Bal-
samum copaiba), borin á naflasár dag-
lega. Þá var hvatt til sérstakrar umhverf-
isvemdar og breytts mataræðis, þar sem
allt fuglakjöt var stranglega bannað.
Eftir níu mánaða dvöl í Vestmanna-
eyjum hélt Schleisner heim á leið til
Danmerkur, enda plágan þá talin yfir-
unnin. Þá var hætt að starfrækja „stofn-
unina“ og allt líf fólks, mataræði og um-
hverfisheilsuvernd færðist í sitt fyrra
horf, og hélst svo fram á þessa öld.
roti
pfjdm&íy
típpij:. Sátm. íjélm Ijjá
(íty kjl 5a™l. 16)7 jtí)
Aðeins ströng aðgœsla við naflasárið
með notkun kópaívabalsams hélt áfram og
parmeð var ginklofaplágunni haldið í lág-
marki. Schleisner virðist ekki hafa gert sér
grein fyrir möguleikum á meðferð án
„stofnunarinnar“.
Annarsstaðar á landinu sat því við það
sama, lengi vel, en á þriðja áratug þess-
arar aldar fer veikin að fjara út. Síðustu
sjúklingamir eru skráðir 1959, (sá dó) og
1960, (sá lifði af á sjúkrahúsi í Reykja-
vík.) Eftir 20 ára frí virðist ginklofinn
I. „Skanzinn", „Danski garður“, II. Kirkjubær og Vil-
borgarstaðir. III. Ofanbyggjaragarðar, þ.m. Ofanlciti. IV.
Tómthús, hjallar og fiskigarðar. V. Ofanleitishamar.
vera að hverfa úr landinu, þótt reikna
megi með, að sóttkveikjan sé allstaðar
nálæg og að dvalargró hans kunni að
leynast, hvar sem vera skal í umhverfinu.