Kjarninn - 29.05.2014, Blaðsíða 87

02/10 Kína
Gera ekki mistök. Missa ekki af tækifærum. Pota sér áfram.
Byggja upp sambönd. Komast yfir íbúðir. Koma börnunum
inn í elítu-skóla. Meikaða.
Svo er það nú einu sinni svo að fyrst verður lítill hópur
ríkur og síðan fleiri og fleiri (út af brauðmolunum sem falla
af borði yfirstéttarinnar). Þannig verður millistétt til. Og hún
hefur ekki endilega áhuga á pólitískum réttindum. Hún vill
bara hagvöxt, störf og …
… ÖRYGGI. Tuttugu og fimm árum eftir að lýðræðis-
hreyfing stúdenta var brotin á bak aftur 4. júní 1989 ættu allir
að vera mjög öruggir. Hundrað og fimmtíu bryndrekar verja
friðinn í borginni. Á innan við 3 mínútum munu vopnaðir
sérsveitarmenn vera komnir á vettvang hvar sem stöðug-
leikanum er ógnað.
Lýðræði á sennilega ekki mikla
möguleika í þessu landi, eða hvað?
Áður en við afskrifum alveg lýðræði í
fjölmennasta ríki veraldar skulum skoða
tvo möguleika: Lýðræði fólksins og lýðræði
stjórnvalda.
lýðræði fólksins
Stúdentar töpuðu orrustunni 1989. Þrátt fyrir að þeir hefðu
stuðning stórs hluta almennings á bak við sig máttu þeir síns
lítils þegar harðlínumenn innan Kommúnistaflokksins urðu
ofan á í átökum við frjálslynda umbótasinna og sendu herinn
á vettvang.
En munu þeir vinna stríðið að lokum? Þetta er áhugaverð
spurning vegna þess að í meira en hundrað ár hefur verið til-
hneiging í Kína fyrir borgaraleg öfl að rísa upp gegn ríkjandi
valdhöfum og krefjast lýðræðisumbóta.
Þau beittu sér t.d. fyrir falli síðasta keisarans 1911 og stofn-
un Lýðveldisins Kína upp úr því. Þremur árum síðar hófu
menntamenn við Peking-háskóla útgáfu Nýrrar æsku, sem átti
eftir að verða áhrifamikill boðberi frjálslyndra stjórnmála-
skoðana. Árið 1919 risu stúdentar upp gegn herfurstum sem
hrifsað höfðu til sín völdin í landinu.
„Svo er það nú einu sinni svo
að fyrst verður lítill hópur
ríkur og síðan fleiri og fleiri (út
af brauðmolunum sem falla
af borði yfirstéttarinnar).“